Ροή
Τον αντίκτυπο της γήρανσης των πληθυσμών στην αξιολόγηση των κρατών εξηγεί μέσω ανάλυσή της η Fitch, εκτιμώντας πως το κόστος αυτό αναμένεται να ασκήσει πιέσεις σε αρκετές αξιολογήσεις αναπτυγμένων οικονομιών μεσομακροπρόθεσμα με την απουσία αντισταθμιστικών πολιτικών μέτρων.
Συγκεκριμένα, ο οίκος αξιολόγησης εξετάζοντας 33 χώρες προβλέπει ότι τα κόστη αυτά θα αυξηθούν κατά 2,4% του ΑΕΠ ετησίως έως το 2045 και κατά 3,6% έως το 2070, χωρίς την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, ενώ το δημόσιο χρέος εκτιμάται πως θα αυξηθεί κατά 46% του ΑΕΠ έως 2045 και κατά 140% του ΑΕΠ έως το 2070. Σύμφωνα με αυτές τις προβλέψεις, το Sovereign Rating Model (SRM) θα προέβλεπε μια υποβάθμιση κατά 1,1 βαθμίδες για ένα μέσο κράτος έως το 2045 και μια υποβάθμιση 3,8 βαθμίδων έως το 2070.
Όπως αναφέρει η Fitch, ο προβλεπόμενος αντίκτυπος του κόστους από τη γήρανση του πληθυσμού σε αυτές τις 33 αξιολογήσεις κρατών διαφοροποιείται με τον οίκο να αναφέρεται σε μια αναβάθμιση 4,2 βαθμίδων για την Ελλάδα μέχρι μια υποβάθμιση 10,5 βαθμίδων για τη Σλοβακία έως το 2070 υπό την παραδοχή της διατήρησης των πολιτικών μέτρων που έχουν ληφθεί.
Παράλληλα, οι ηλικιωμένοι (άνω των 65 ετών) θα αποτελέσουν ένα αυξανόμενο ποσοστό του πληθυσμού στις προηγμένες οικονομίες του κόσμου. Στην Ιαπωνία, ισοδυναμούν ήδη με το 52% του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας (20 - 64 ετών) και αναμένεται να φτάσουν στο 83% έως το 2060. Στην Ευρώπη, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ελλάδα και η Ισπανία αναμένεται να καταγράψουν τον ταχύτερα αυξανόμενο δείκτη ηλικιωμένων προς εργαζομένων, με το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αύξησης να αναμένεται να καταγραφεί έως το 2045. Ο λόγος αυτός για μια μέση χώρα στο δείγμα της Fitch ήταν στο 34% το 2020 και θα αυξηθεί σε 52% έως το 2045 και 59% έως το 2070.
Για την περίπτωση μάλιστα της Ελλάδας, η Fitch επισημαίνει πως τα οφέλη από τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θεσπίστηκαν ως μέρος των πακέτων διάσωσης κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους οδηγούν σε ισχυρή άνοδο της αξιολόγησης στην ανάλυσή της. Σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο, η ανάκαμψη από την κρίση του 2010 - 2012, και τα μέτρα που ελήφθησαν οδήγησαν σε αναβάθμιση πέντε βαθμίδων για την Ελλάδα, τριών βαθμίδων στην Ιρλανδία και την Κύπρο και δύο βαθμίδων για την Ισπανία και την Πορτογαλία μεταξύ 2013 και 2020.
Επιπλέον, παρά το γεγονός ότι πολλές από τις μεταρρυθμίσεις του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού που αποτελούσαν μέρος των πακέτων διάσωσης έχουν ενσωματωθεί στις προβλέψεις της Fitch, η σημαντικά βελτιωμένη δυναμική του δημόσιου χρέους λόγω των δημοσιονομικών προσαρμογών μείωσε την πτωτική πίεση του κόστους της γήρανσης των πληθυσμών στις αξιολογήσεις αυτών των χωρών.
Με βάση το μοντέλο της για να διαπιστώσει τις επιπτώσεις από τη γήρανση των πληθυσμών στο δημοσιονομικό σκέλος, στην περίπτωση της Ελλάδας προκύπτει μια επίδραση της τάξεως του -1,7% του ΑΕΠ στο δημοσιονομικό ισοζύγιο έως το 2030, κατά -1,6% έως το 2045 και κατά -3,4% του ΑΕΠ έως το 2070. Αντίστοιχα για το δημόσιο χρέος η επίδραση αυτή διαμορφώνεται κατά -22,6% έως το 2030, ενώ το 2045 αναμένεται να φτάσει στο -47,6% του ΑΕΠ και έως το 2070 να είναι στο -134,2% του ΑΕΠ. Ως προς το σκέλος των τόκων ως προς τα έσοδα αναμένει επίδραση κατά 16% έως το 2030, κατά 16,3% έως το 2045 και κατά 7,4% έως το 2070.
Οι συνταξιούχοι (άνω των 65 ετών) στην Ελλάδα αναμένεται να αυξηθούν από το 37,8% των εργαζομένων (ηλικίας 20 - 64 ετών) που είναι σήμερα, στο 67,7% έως το 2045 και στο 75,2% έως το 2070.
