Ροή
Τη διεκδίκηση σημαντικού μέρους από την «πίτα» μιας αγοράς, αυτή της διαχείρισης ακινήτων (Facility Management), η οποία στην Ελλάδα εκτιμάται στα 1,3 με 1,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 70% είναι outsourced, και η οποία διαφαίνεται να έχει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης έχει βάλει ως στόχο η εταιρεία CORDIA, πρώην Engie Hellas, η οποία έχει εξαγοραστεί από το επενδυτικό ταμείο SMERemediumCap, πρόεδρος του οποίου είναι κ. Νικόλαος Καραμούζης, παλιό γνωστό υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος.
Όπως σημείωσαν χτες σε διαδικτυακή συνέντευξη τόσο ο κ. Καραμούζης όσο και τα στελέχη της CORDIA, όπως ο πρόεδρος κ. Γιώργος Δανιόλος και ο κ. Στέλιος Κουράτολος, Διευθύνων Σύμβουλος, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια στον τομέα Facility Management (σε όλα του τα μέτωπα: φύλαξη, συντήρηση, καθαρισμός, τεχνολογία, ηλεκτρική φόρτιση, ενεργειακές υπηρεσίες κ.α.) καθώς η ανάπτυξη του κλάδου εκτιμάται στο 6% μέχρι το έτος 2024, με κινητήρια δύναμη τις τεχνολογικές καινοτομίες που θα οδηγήσουν στην βελτιστοποίηση της λειτουργίας, του κόστους και της αποτελεσματικότητας. Η εγχώρια αγορά αποτελεί το 0,8% του Α.Ε.Π. έναντι 2% σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, κάτι που δείχνει ότι υπάρχουν περαιτέρω περιθώρια ανάπτυξης.
Σημαντικό ρόλο στην περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα αναμένεται να παίξουν τα κεφάλαια του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με το Α.Ε.Π. να αναμένεται να αυξηθεί κατά >6% το 2021 και κατά 5% το 2022, τα μεγάλα έργα στον ιδιωτικό τομέα (π.χ. Ελληνικό και Αερολιμένας Καστελίου), ξένες επενδύσεις στα ακίνητα, ΣΔΙΤ και παραχωρήσεις δημοσίων κτιρίων και υποδομών αναμένεται ναι προσδώσουν > €100εκ. τον χρόνο στην αγορά του FM.
Βάσει παλιότερων στοιχείων η αγορά FM διακρίνονταν ανα τομέα ως εξής:
- Καθαρισμός: ~ € 590εκ.
- Security: ~ € 430εκ.
- Τεχνικές Υπηρεσίες: ~ € 310εκ.
- Λοιπές Υπηρεσίες: ~ € 70εκ.
Επιπρόσθετα, In-house ήταν περίπου € 463εκ. και Outsourcing περίπου € 1080εκ.
Η διεθνής αγορά διαχείρισης ακινήτων εκτιμάται περίπου στα 1,5 τρισ. δολάρια, εκ των οποίων το 50% είναι outsourcing. Ο τομέας είναι αρκετά ώριμος για τεχνολογική ανάπτυξη, καθώς βρίσκεται αρκετά πίσω σε ό,τι αφορά την ένταξη συστημάτων ψηφιακού ελέγχου και διαχείρισης. Στις ώριμες αγορές (κυρίως Ευρώπη και Β. Αμερική), η ανάπτυξη προέρχεται από τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας – μέσα από νέες υπηρεσίες και καινοτόμες λύσεις σε ενέργεια και βιωσιμότητα (ESG). Η Μέση Ανατολή και η Ασία είναι αγορές που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη, με κύριους παράγοντες τον κατασκευαστικό κλάδο και την οικονομική ανάπτυξη. Οι ολοκληρωμένες υπηρεσίες διαχείρισης ακινήτων (ΙFM) αποτελούν το 3% της αγοράς έναντι 12% παγκοσμίως. Κανένας πάροχος δεν έχει πάνω από 5% της αγοράς, ενώ το 70% της αγοράς προέρχεται από outsourcing.
Η CORDIA παρέχει υπηρεσίες one stop shop σε όλο το φάσμα της αγοράς (TOTAL FACILITY MANAGEMENT) όπως τεχνική συντήρηση, ενεργειακές λύσεις και φωτοβολταϊκά έργα, ηλεκτροκίνηση, ΙοΤ λύσεις, καθαρισμός και φύλαξη κτιρίων κ.α.
Όσον αφορά στην επένδυση του SMERemediumCap, υπενθυμίζεται ότι εξαγοράστηκε η Engie Hellas, η οποία αποτέλεσε θυγατρική εταιρεία του διεθνούς Ομίλου Engie και διαθέτει πάνω από 20 χρόνια παρουσίας στην ελληνική αγορά. Η Engie Hellas (νέα CORDIA) κατέχει ηγετική θέση και σημαντικό μερίδιο αγοράς στον κλάδο παροχής υπηρεσιών τεχνικής συντήρησης και Total Facility Management. Στόχος είναι η δημιουργία του μεγαλύτερου και ποιοτικότερου παρόχου στον κλάδο του Facility Management, ο οποίος θα προσφέρει ένα ολοκληρωμένο φάσμα υπηρεσιών στους πελάτες, καλύπτοντας τις εξελισσόμενες ανάγκες τους (one-stop-shop) και η ηγετική παρουσία μέσω οργανικής ανάπτυξης, νέων επενδύσεων, εξαγορών και συνεργασιών.
Όπως ανέφερε ο κ. Καραμούζης, «προχωρήσαμε ήδη σε Α.Μ.Κ. ύψους 2,7 εκατ. ευρώ στην εταιρεία, ενώ σκοπεύουμε να επενδύσουμε πρόσθετα ίδια κεφάλαια πάνω από 10 εκατ. ευρώ».
Σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν σε σχετική παρουσίαση, η δυναμική ανάπτυξη του κλάδου θα τροφοδοτηθεί από:
- το βελτιούμενο μακροοικονομικό περιβάλλον στην Ελλάδα
- την έναρξη μεγάλων κατασκευαστικών έργων
- τις επενδύσεις θεσμικών επενδυτών του εξωτερικού που απαιτούν υπηρεσίες διαχείρισης ακινήτων
- τις ιδιωτικοποιήσεις και τους δημόσιους διαγωνισμούς
- την αύξηση της ζήτησης υπηρεσιών διαχείρισης ενέργειας κτιρίων και το νομοθετικό πλαίσιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη
- την τάση των πελατών να ζητούν συνολική εξυπηρέτηση από ένα σημείο πωλήσεων (one-stop shop)
- την τάση για outsourcing Κομβικό σημείο για την εξέλιξη του κλάδου οι νέες τεχνολογίες – ευκαιρία για πρωτοπορία στην παροχή υπηρεσιών ενέργειας, ηλεκτροκίνησης, Internet of Things (IoT) και τεχνολογικών λύσεων στη φύλαξη.
Κομβικό σημείο για την εξέλιξη του κλάδου επίσης είναι οι νέες τεχνολογίες και διαγράφεται ευκαιρία για πρωτοπορία στην παροχή υπηρεσιών ενέργειας, ηλεκτροκίνησης, Internet of Things (IoT) και τεχνολογικών λύσεων στη φύλαξη. Πρόκειται για αγορά με προβλέψιμα και σταθερά έσοδα μέσω συμβολαίων παροχής υπηρεσιών. Ιδιαίτερα κατακερματισμένη αγορά με πόλεμο τιμών μεταξύ πολλών μικρών ανταγωνιστών - ευκαιρία συγκέντρωσης, με υψηλή δραστηριότητα Εξαγορών και Συγχωνεύσεων, τόσο από στρατηγικούς παρόχους, όσο και από ιδιώτες επενδυτές.
Για το fund η CORDIA αποτέλεσε μοναδική ευκαιρία εξαγοράς της μεγαλύτερης εταιρείας διαχείρισης εγκαταστάσεων (Hard FM) στην Ελλάδα, θυγατρικής διεθνούς ομίλου με παγκόσμια αναγνώριση για την ποιότητα των υπηρεσιών του. Προβλέπεται η αξιοποίηση της CORDIA για περαιτέρω ενοποίηση του κλάδου - η ελληνική αγορά διαχείρισης ακινήτων είναι ιδιαίτερα κατακερματισμένη με αρκετές προβληματικές εταιρείες.
Όσον αφορά στο γιατί η ελληνική αγορά θα ακολουθήσει την παγκόσμια τάση για αυξημένο outsourcing, σε παρόχους one-stop-shop λύσεων, τα στελέχη της εταιρείας αναφέρθηκαν στην υιοθέτηση τάσης εταιρειών FM για outsourcing των μη βασικών δραστηριοτήτων τους σε ξεχωριστές τοποθεσίες, τη συνεχή πίεση για μείωση των σταθερών λειτουργικών εξόδων μέσω του outsourcing, τη σταδιακή ενοποίηση/τυποποίηση υπηρεσιών σε κάθε εγκατάσταση που οδηγεί σε outsourcing μη-βασικών δραστηριοτήτων και τη διαχείρισή τους από έναν μοναδικό τρίτο πάροχο (ΙFM).
Η Cordia ιδρύθηκε το 2000 και πέρυσι έφτασε να έχει τζίρο 20,4 εκατ. ευρώ και 243 εργαζόμενους, ενώ έχει ως πελάτες ονόματα όπως: Vodafone, Πειραιώς, Ίδρυμα Στ. Νιάρχος, Comsote, Sarantis κ.α. Το επενδυτικό ταμείο SMERemediumCap διαχειρίζεται κεφάλαια ύψους 143 εκατομμυρίων ευρώ από 42 θεσμικούς, εταιρικούς και ιδιώτες επενδυτές, μεταξύ των οποίων διακεκριμένοι Έλληνες και διεθνείς θεσμικοί επενδυτές, συνταξιοδοτικά ταμεία, ασφαλιστικές εταιρείες και οικογενειακά επενδυτικά γραφεία συμπεριλαμβανομένων των EIF και EBRD. Μάλιστα, όπως είπε ο κ. Καραμούζης, εστιάζει σε πολλούς τομείς της οικονομίας, όπως τρόφιμα, φρούτα, ξενοδοχεία, logistics, μεσαίους μεγέθους βιομηχανικές μονάδες, εξαγωγικές, εταιρείες από τον αγροτικό κλάδο κ.α., έχοντας μάλιστα κατά νου, εάν βοηθήσουν οι συνθήκες, ακόμα και το ενδεχόμενο εισόδου εταιρειών στο ΧΑ.
