Ροή
Κρίσιμο διαγράφεται το Νέο Έτος για τις ελληνικές τράπεζες, καθώς τους τελευταίους μήνες του 2019 μπήκαν οι βάσεις για την ταχεία εξυγίανση των χαρτοφυλακίων τους από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Σύμφωνα με την Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής που δημοσίευσε πριν λίγες ημέρες η Τράπεζα της Ελλάδος, τα κόκκινα δάνεια ανέρχονται σε 71 δισ. ευρώ βάσει των στοιχείων Σεπτεμβρίου, με τον αντίστοιχο δείκτη να διαμορφώνεται στο 42%. Στόχος των τραπεζών –μετά και από πολιτικές και εποπτικές πιέσεις- είναι ο δείκτης των NPEs να μειωθεί στο μισό (20%) έως το τέλος του 2021.
Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, υπάρχουν δύο τρόποι: είτε να μειωθεί ο αριθμητής (NPEs), είτε να αυξηθεί ο παρονομαστής, είτε και τα δύο. Καθότι, όμως, η πιστωτική επέκταση παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, το βάρος πέφτει στη μείωση των κόκκινων δανείων με αποφασιστικές κινήσεις από τις τράπεζες. Το βασικό όχημα προς αυτή την κατεύθυνση είναι ο «Ηρακλής», η συστημική λύση που πρόσφατα νομοθέτησε το Υπουργείο Οικονομικών και βασίζεται στην επιτυχημένη ιταλική συνταγή «GACS».
Βέβαια η ΤτΕ επισημαίνει στην έκθεσή της ότι μία λύση δεν είναι αρκετή. «Πέραν της εφαρμογής του σχεδίου “Ηρακλής”, θα πρέπει να εξεταστούν και άλλα σχήματα, όπως αυτό που επεξεργάζονται οι υπηρεσίες της Τράπεζας της Ελλάδος, με το οποίο, παράλληλα με το πρόβλημα των NPEs, αντιμετωπίζεται και το ζήτημα της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης (DTC)», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Τι να περιμένουμε από τον «Ηρακλή» το 2020
Ο «Ηρακλής» αναμένεται να μπει σε εφαρμογή εντός των πρώτων μηνών του νέου έτους, ωστόσο, η εφαρμογή της συστημικής λύσης δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Όλες οι τράπεζες σχεδιάζουν τιτλοποιήσεις εντός του 2020, με τη Eurobank να βρίσκεται σε μεγαλύτερη ετοιμότητα με τo «Cairo» ύψους 7,5 δισ. ευρώ, το οποίο πρόσφατα πωλήθηκε στη doValue. Ακολουθούν η Alpha Bank, αλλά και η Τράπεζα Πειραιώς που βρίσκονται ήδη σε διαδικασία προετοιμασίας αντίστοιχων τιτλοποιήσεων.
Υπάρχουν, ωστόσο, παράμετροι που δεν έχουν διευκρινιστεί, όπως το κόστος που συνεπάγεται για τις τράπεζες η χρήση των κρατικών εγγυήσεων καθώς και το κατά πόσο η στάθμιση ρίσκου (RWA) θα είναι μηδενική. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, πάντως, δεν θα είναι μηδενική και θα απαιτηθούν εξασφαλίσεις (cash collaterals) που όμως δεν θα έχουν δημοσιονομικό αντίκτυπο. Σε κάθε περίπτωση, το σχέδιο που θα απαλλάξει τις ελληνικές τράπεζες από 30 δισ. κόκκινα δάνεια είναι αρκετά χρονοβόρο και δεν αναμένεται να αποδώσει καρπούς σε λιγότερο από ένα έτος.
Πηγές με γνώση των διαδικασιών εκτιμούν ότι οι πρώτες τιτλοποιήσεις με τον «Ηρακλή» θα ολοκληρωθούν το δεύτερο εξάμηνο του 2020, καθώς κάθε συναλλαγή θα πρέπει να αξιολογείται χωριστά από τον εποπτικό μηχανισμό της ΕΚΤ (SSM) για να προχωρήσει η πώληση των τίτλων. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει η συναλλαγή να αξιολογηθεί πρώτα από τους οίκους αξιολόγησης και να λάβει συγκεκριμένο rating. Προκειμένου να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία χρειάζονται τουλάχιστον τρεις μήνες, εξηγούν πηγές με γνώση των διαδικασιών. Κατόπιν, κάθε συναλλαγή θα πρέπει να υποβληθεί στον εποπτικό μηχανισμό της ΕΚΤ (SSM) προς έγκριση.
«Κλειδί» στη διαδικασία της τιτλοποίησης αποτελεί η μεταφορά σημαντικού κινδύνου (Significant Risk Transfer - SRT) και το όφελος που προκύπτει από αυτή για την κεφαλαιακή επάρκεια του ιδρύματος που εκτελεί τη συναλλαγή. Ο SSM θα εξετάσει το rating της συναλλαγής και το SRT για να εγκρίνει κάθε τιτλοποίηση, η οποία θα ενταχθεί στην «ομπρέλα» του σχεδίου APS και των ευνοϊκών προϋποθέσεων που αυτό θα δημιουργήσει στην αγορά τιτλοποιήσεων στην Ελλάδα.
