Ροή
«Δώρον – άδωρον» κινδυνεύει να μετατραπεί η πολυαναμενόμενη έξοδος των ελληνικών τραπεζών από τον ακριβό μηχανισμό έκτακτης ρευστότητας της Τράπεζας της Ελλάδος (τον περίφημο ELA) και η ένταξη τους στη φθηνή χρηματοδότηση απευθείας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Πέραν της καθυστέρησης που ήδη έχει παρατηρηθεί καθώς η σχετική εξέλιξη είχε συνδεθεί με την πρόοδο της πρώτης αξιολόγησης από την Τρόικα - η οποία όμως ακόμη δεν έχει ξεκινήσει - η ρευστότητα που μπορούν να αντλήσουν οι ελληνικές τράπεζες από την ΕΚΤ είναι κατά πολύ μικρότερη των αρχικών προσδοκιών.
Το περίφημο waiver της ΕΚΤ, δηλαδή η κατ’ εξαίρεση αποδοχή των ελληνικών ομολόγων ως ενέχυρο για τη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών, αναμενόταν ότι θα έδινε τη δυνατότητα άντλησης ρευστότητας περίπου 20 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ. Το ποσό αυτό θα μείωνε ισόποσα την εξάρτηση τους από τον ELA περιορίζοντας σημαντικά το κόστος τους. Ωστόσο οι υπολογισμοί αυτοί γίνονταν χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την πιο κρίσιμη παράμετρο, δηλαδή τα ομόλογα που έχουν στο χαρτοφυλάκιο τους οι τράπεζες και κατά πόσο αυτά θα μπορούσαν να ξαναγίνουν αποδεκτά από την ΕΚΤ.
Ο έλεγχος των ομολόγων αυτών οδήγησε σε μία δυσάρεστη έκπληξη τόσο στη Φρανκφούρτη όσο και στις διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών. Ένα σημαντικό κομμάτι των ομολόγων αυτών αφορά σε τραπεζικά ομόλογα που έχουν εκδώσει οι ίδιες οι τράπεζες με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Πρόκειται για έναν από τους τρεις περίφημους πυλώνες στήριξης που είχαν εφαρμοστεί από την εποχή που υπουργός Οικονομικών ήταν ο Γιώργος Αλογοσκούφης. Σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΚΤ η εγγύηση του ελληνικού δημοσίου δεν μπορεί να «ανανεώνεται» στο διηνεκές, γεγονός που καθιστά τα ομολόγα ανεπίδεκτα για εγγύηση, ακόμη και αν επανέλθει η περίφημη εξαίρεση.
Εξετάζοντας λοιπόν το εναπομείναν απόθεμα εγγυήσεων που διαθέτουν οι ελληνικές τράπεζες προκύπτει ότι η πρόσθετη ρευστότητα που θα μπορέσουν να αντλήσουν απευθείας από την ΕΚΤ, όταν φυσικά αυτή το επιτρέψει, περιορίζεται στα 6 με 7 δισ. ευρώ.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από τον ΕLA θα περιοριστεί από τα περίπου 71 δισ. ευρώ που είναι σήμερα στα 64 δισ. ευρώ, ενώ η απευθείας χρηματοδότηση από την ΕΚΤ θα αυξηθεί από τα 37 δισ. ευρώ στα 44 δισ. ευρώ. Βέβαια η εικόνα αυτή είναι στατική καθώς αν επιστρέψει η κανονικότητα οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν ένα μέρος του χρηματοδοτικού τους κενού (το οποίο ορίζεται απο τη διαφορά μεταξύ του συνόλου καταθέσεων - χορηγήσεων) και από την ελεύθερη αγορά, όπως συνέβαινε δηλαδή πριν από τον Ιανουάριο του 2015.
