Ακριβότερα σε σχέση με τους πολίτες στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και σε πολλά άλλα κράτη του κόσμου εξακολουθούν να πληρώνουν τα ελληνικά νοικοκυριά τα καύσιμα κίνησης κυρίως λόγω των φόρων και των δασμών οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 55% της τελικής τιμής στην αντλία. Η μέση τιμή για την απλή αμόλυβδη 95 οκτανίων είναι περίπου 50% ακριβότερη σε σχέση με τη μέση τιμή της βενζίνης παγκοσμίως με τους Έλληνες να πληρώνουν κατά μέσο όρο 1,75 ευρώ το λίτρο ενώ τα νοικοκυριά στο εξωτερικό πληρώνουν 1,10 ευρώ το λίτρο. Οι Έλληνες καταναλωτές πληρώνουν ακριβότερα για να γεμίσουν το ρεζερβουάρ τους σε σχέση με τους Ολλανδούς, τους Νορβηγούς, τους Δανούς ή τους Ελβετούς όπου το διαθέσιμο εισόδημα είναι αισθητά υψηλότερο. Από την άλλη, τα καύσιμα στην ελληνική αγορά είναι φθηνότερα σε σχέση με τη Βενεζουέλα, τη Λιβύη ή το Ιράν.
Όπως συμβαίνει και με άλλες χώρες που βασίζονται κατεξοχήν στις εισαγωγές, η τιμή επηρεάζεται τόσο από τη διεθνή τιμή του Brent όσο και από την ισοτιμία ευρώ-δολαρίου. Ωστόσο αυτό συμβαίνει μόνο σε ένα μέρος της τελικής τιμής λιανικής καθώς το υπόλοιπο είναι φόροι και δασμοί που παραμένουν αμετάβλητοι.
Παράγοντες της ελληνικής αγοράς (εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών κλπ) έχουν επανειλημμένως ζητήσει τη μείωση του ΕΦΚ, κάτι που η κυβέρνηση εξακολουθεί να απορρίπτει. Σχολιάζοντας το θέμα ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στη συνέντευξη που παραχώρησε στο πλαίσιο της ΔΕΘ 2025, απέκλεισε το ενδεχόμενο μείωσης στον ΕΦΚ. Όπως επεσήμανε, «μια μείωση στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στα καύσιμα, έχει πολύ μεγάλο δημοσιονομικό κόστος» ενώ σημείωσε ότι «είναι πάντα πάρα πολύ καλά τα μέσα όταν αναδεικνύουν τις αυξήσεις των τιμών στα καύσιμα. Και θέλω να τονίσω ότι αυτές οι αυξήσεις ή οι μειώσεις είναι αποτέλεσμα διεθνών χρηματιστηριακών διακυμάνσεων. Τώρα που μειώθηκαν οι τιμές στα καύσιμα, όχι επειδή κάναμε κάτι εμείς -θέλω να είμαι σαφής σε αυτό-, αλλά επειδή εκεί μας πάει η παγκόσμια αγορά, δεν είδα αυτό το ζήτημα να αναδεικνύεται. Είναι σημαντικό ότι τώρα οι τιμές στα καύσιμα και το πετρέλαιο θέρμανσης θα είναι πιο χαμηλά απ’ ό,τι ήταν πέρυσι».
Οι τιμές των καυσίμων κίνησης στην ελληνική αγορά είναι χαμηλότερες σε σχέση με τα προηγούμενα δύο χρόνια, ωστόσο τα καύσιμα είναι δυσανάλογα ακριβά σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα και τις αναλογίες που τηρούνται σε άλλες χώρες του εξωτερικού. Οι παράγοντες που καθορίζουν την τιμή του πετρελαίου (πετρελαιοειδών κλπ) είναι η διεθνής τιμή του Brent και ειδικότερα το Platts Price (Platts Med), δηλαδή η τιμή αναφοράς που βασίζεται σε πραγματικές συναλλαγές και προσφορές στην αγορά και δημοσιεύεται σε καθημερινή βάση, ο ΕΦΚ (0,70 το λίτρο), ο ΦΠΑ (24% επί του συνόλου), το κόστος διύλισης, τα περιθώρια εμπορίας και τα περιθώρια λιανικής. Η διεθνής τιμή του πετρελαίου είναι βαρύνουσας σημασίας (για το 45% της τελικής τιμής) και δεδομένων των χαμηλών «πτήσεων» του Brent από την αρχή της χρονιάς φέτος, τα νοικοκυριά δεν βρέθηκαν προ δυσάρεστων εκπλήξεων. Και αυτή η τάση απ’ ό,τι φαίνεται θα συνεχιστεί.
Που θα φθάσουν οι τιμές του πετρελαίου
Οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν την Πέμπτη εν μέσω ανησυχιών για μείωση της ζήτησης στις ΗΠΑ και τις προβλέψεις για υπερπροσφοράςς, αλλά οι απώλειες περιορίστηκαν από τις ανησυχίες για επιθέσεις στη Μέση Ανατολή και τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας των ΗΠΑ (EIA) αύξησε την πρόβλεψή της για την τιμή του Brent για το 2025 στα 67,80 δολάρια ανά βαρέλι από 67,22 δολάρια, προειδοποιώντας παράλληλα για απότομες μειώσεις αργότερα μέσα στο έτος και το 2026.
Παρά τις ανοδικές αναθεωρήσεις, το Brent, το οποίο κατά μέσο όρο διαμορφωνόταν στα 68 δολάρια τον Αύγουστο, προβλέπεται να μειωθεί στα 59,41 δολάρια το τέταρτο τρίμηνο του 2025 και στα 49,97 δολάρια στις αρχές του 2026.
Ο οργανισμός ανέφερε ότι οι μεγάλες αυξήσεις αποθεμάτων, λόγω των αυξήσεων της προσφοράς του ΟΠΕΚ+ κατά 137.000 βαρέλια την ημέρα (bpd) από τον Οκτώβριο, θα πιέσουν τις τιμές προς τα κάτω. Αναμένει ότι τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου θα αυξηθούν κατά περισσότερο από 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα από το τρίτο τρίμηνο του 2025 έως τις αρχές του 2026.
Οι χαμηλές τιμές στις αρχές του 2026 αναμένεται να μειώσουν την παραγωγή από τον ΟΠΕΚ+ και ορισμένους παραγωγούς εκτός ΟΠΕΚ, γεγονός που θα επιβραδύνει την αύξηση των αποθεμάτων αργότερα μέσα στο έτος. Σε αυτή τη βάση, προβλέπει ότι η τιμή του Brent θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στα 51 δολάρια ανά βαρέλι το 2026, ενώ προειδοποιεί για τους πιθανούς κινδύνους.
«Παρόλο που δεν προβλέπουμε επί του παρόντος σημαντικές διαταραχές στην προσφορά, οι κίνδυνοι για την προσφορά πετρελαίου παραμένουν. Οι συνεχιζόμενες εντάσεις και οι διαπραγματεύσεις που σχετίζονται με τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας θα μπορούσαν να επηρεάσουν την προσφορά, ενώ θα μπορούσαν να θεσπιστούν περαιτέρω κυρώσεις», σημείωσε ο οργανισμός.
Επιπλέον, οι συνεχιζόμενες εμπορικές διαπραγματεύσεις και οι νομικές προκλήσεις που σχετίζονται με τους δασμούς μεταξύ των ΗΠΑ και των εμπορικών τους εταίρων θα μπορούσαν να επηρεάσουν την οικονομική ανάπτυξη και την αύξηση της ζήτησης πετρελαίου, με επιπτώσεις στις τιμές του πετρελαίου, σύμφωνα με την EIA.
Σε αυτό το πλαίσιο, το ενδεχόμενο για ένα ράλι στο πετρέλαιο φαντάζει μάλλον απίθανο τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, μια προοπτική η οποία είναι προς όφελος των Ελλήνων καταναλωτών.
