Την τελευταία δεκαετία, ο τραπεζικός τομέας στην Ελλάδα και διεθνώς έχει μεταμορφωθεί όσο ποτέ άλλοτε. Νέες τεχνολογίες, ψηφιακές πλατφόρμες, αλλαγές στον τρόπο συναλλαγών και αυξανόμενες απαιτήσεις για εξειδικευμένες δεξιότητες έχουν δημιουργήσει ένα εντελώς διαφορετικό εργασιακό περιβάλλον. Από τις εποχές που οι περισσότερες θέσεις αφορούσαν τα καταστήματα και τα ταμεία, φτάσαμε σήμερα σε μια νέα πραγματικότητα όπου κυριαρχούν ειδικότητες όπως data analysts, digital marketers, risk modelers, cyber security experts και relationship managers. Η μετάβαση αυτή δεν αφορά μόνο τις ίδιες τις τράπεζες, αλλά και τον τρόπο που διαμορφώνεται η κουλτούρα τους: την ανάγκη για συνεχή εκπαίδευση, κινητικότητα και επαγγελματική εξέλιξη, σε ένα περιβάλλον που επιβραβεύει τη γνώση, τη συνεργασία και την προσαρμοστικότητα.
Ο ρόλος των τραπεζικών στελεχών - Οι αλλαγές
Μιλήσαμε με τη Φραγκίσκη Μελίσσα, Επικεφαλής Ανθρώπινου Δυναμικού της Alpha Bank, για το πώς αλλάζει ο ρόλος των τραπεζικών στελεχών και ποιες δεξιότητες αναζητούνται σήμερα. Στο ερώτημα πώς ήταν οι βασικές ειδικότητες στον τραπεζικό κλάδο πριν από 20 χρόνια και πώς διαφέρουν από τις σημερινές, η Φραγκίσκη Μελίσσα αναφέρει: «Αν γυρίσουμε δύο δεκαετίες πίσω, ο τραπεζικός κλάδος στην Ελλάδα ήταν βαθύτατα παραδοσιακός, με έμφαση στη φυσική παρουσία, τις συναλλαγές με μετρητά και τη γραφειοκρατική ακρίβεια. Οι περισσότερες ειδικότητες αφορούσαν τη λειτουργία του καταστήματος και τις back-office εργασίες. Σήμερα, η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική: ο κλάδος έχει μετασχηματιστεί ριζικά, με επίκεντρο πλέον τον πελάτη, τα δεδομένα και την τεχνολογία.
Ωστόσο η Alpha Bank ξεχώριζε πάντα για την κουλτούρα καινοτομίας που είχε, η οποία και της επέτρεψε να προσαρμοστεί γρήγορα στις εξελίξεις και να παραμείνει πρωτοπόρος. 20 χρόνια πριν, τον Νοέμβριο του 1998 η Τράπεζα ήδη είχε εγκαινιάσει το web banking ως νέο κανάλι εξυπηρέτησης, , από τους πρωτοπόρους στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Σήμερα, ο τραπεζικός υπάλληλος δεν είναι απλά ένας εκτελεστής συναλλαγών, αλλά σύμβουλος που αξιοποιεί big data και ψηφιακά εργαλεία για να κατανοήσει καλύτερα τον πελάτη και να προσφέρει εξατομικευμένες λύσεις. Έχουμε μετακινηθεί από τη συναλλακτική στη συμβουλευτική τραπεζική. Παράλληλα, αυτό που βλέπουμε παγκοσμίως είναι μια θεμελιώδης αλλαγή: οι απαιτήσεις μετατοπίζονται από τις βασικές γνωστικές δεξιότητες σε τεχνολογικές και άλλες γνώσεις. Οι ρόλοι αυτοί έχουν γίνει πιο σύνθετοι, απαιτούν περισσότερη ευελιξία, και σίγουρα διαφορετικό σύνολο δεξιοτήτων, από τεχνικές έως συμβουλευτικές.»
Οι νέες ειδικότητες
Ποιες όμως νέες ειδικότητες αναδείχθηκαν την τελευταία δεκαετία στον τραπεζικό τομέα; «Μέσα στην τελευταία δεκαετία, οι τράπεζες και ιδιαίτερα η Alpha Bank έχουν δει να αναδύονται εντελώς νέες ειδικότητες, αποτέλεσμα του ψηφιακού τους μετασχηματισμού και της νέας κουλτούρας που υιοθετούν. Οι πιο δυναμικοί ρόλοι σήμερα αφορούν την τεχνητή νοημοσύνη (AI), τα data analytics, την κυβερνοασφάλεια και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Νέες θέσεις όπως digital transformation leaders, change managers και customer experience designers αντικατοπτρίζουν τη μετάβαση από το παραδοσιακό banking στη συμβουλευτική, data-driven τραπεζική.»
Όταν η συζήτηση στρέφεται στο αν η μείωση των φυσικών καταστημάτων συνεπάγεται και λιγότερο ανθρώπινο δυναμικό, η κ. Μελίσσα διευκρινίζει:
«Μιλάμε για μετασχηματισμό ρόλων. Ο ανθρώπινος παράγοντας παραμένει καθοριστικός στη σχέση με τον πελάτη, απλώς αυτή η σχέση είναι σήμερα πιο συμβουλευτική, πιο εξατομικευμένη και πιο τεχνολογικά υποστηριζόμενη. Στην Alpha Bank, το ανθρώπινο δυναμικό βρίσκεται στην καρδιά του μετασχηματισμού μας. Δεν μιλάμε για λιγότερους ανθρώπους, αλλά για ανθρώπους με διαφορετικά προσόντα και ρόλους. Αναζητούμε και αναπτύσσουμε στελέχη που συνδυάζουν οικονομική γνώση, τεχνολογική ευφυΐα και πελατοκεντρική σκέψη. .»
Το θέμα των τομέων και των ειδικοτήτων που συγκεντρώνουν σήμερα τη μεγαλύτερη ζήτηση στον τραπεζικό κλάδο απασχολεί μεγάλο αριθμό νέων αλλά και γενικότερα στελεχών που έχουν ήδη μια καριέρα. «Σήμερα, η μεγαλύτερη ζήτηση για στελέχη στην Alpha Bank εντοπίζεται εκεί όπου η τεχνολογία, η καινοτομία και η πελατοκεντρική σκέψη συναντώνται. Ο τραπεζικός κλάδος αλλάζει ραγδαία, και μαζί του αλλάζουν και οι δεξιότητες που χρειάζεται να έχει ένας σύγχρονος επαγγελματίας.
Οι τομείς με τη μεγαλύτερη κινητικότητα είναι:
• Τεχνολογία και ψηφιακός μετασχηματισμός: αναζητούμε ανθρώπους με εξειδίκευση σε AI, big data analytics, cloud computing, cybersecurity (αναφέρθηκε ξανά προηγουμένως το cyber) και application development. Αυτές οι δεξιότητες αποτελούν το θεμέλιο για τη νέα εποχή της τραπεζικής, όπου η εμπειρία πελάτη βασίζεται στην ταχύτητα, την ασφάλεια και την εξατομίκευση.
• Risk management και κανονιστική συμμόρφωση (Compliance): η αυξημένη πολυπλοκότητα του κανονιστικού πλαισίου και οι νέοι τύποι κινδύνων, από τον κυβερνοχώρο έως την κλιματική αλλαγή, δημιουργούν διαρκή ανάγκη για στελέχη με τεχνική γνώση.
• Πελατειακή εξυπηρέτηση υψηλής εξειδίκευσης: επενδύουμε σε relationship managers, wealth managers και επενδυτικούς συμβούλους, που μπορούν να συνδυάσουν ανθρώπινη προσέγγιση και τεχνολογικά εργαλεία, επαναφέροντας στο προσκήνιο τη συμβουλευτική τραπεζική σε σύγχρονη μορφή.
• ESG και βιώσιμη ανάπτυξη: η μετάβαση προς ένα πιο υπεύθυνο και πράσινο οικονομικό μοντέλο απαιτεί στελέχη που αντιλαμβάνονται πώς η χρηματοδότηση, οι επενδύσεις και οι επιχειρηματικές αποφάσεις συνδέονται με το κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα.»
Η κ. Μελίσσα αναφέρθηκε και στη στρατηγική ανθρώπινου δυναμικού. «Η Alpha Bank τα τελευταία χρόνια υλοποιεί ένα ουσιαστικό ταξίδι μετασχηματισμού κουλτούρας με το όνομα Alpha Way. Δεν πρόκειται για ένα απλό πρόγραμμα εσωτερικής επικοινωνίας ή εκπαίδευσης, αλλά για έναν νέο τρόπο λειτουργίας και σκέψης, που συνδέει τον σκοπό και τις αξίες της Τράπεζας με την καθημερινή εμπειρία των ανθρώπων της.
Η νέα στρατηγική για τους ανθρώπους κινείται γύρω από τρεις βασικούς άξονες:
Κινητικότητα και εξέλιξη καριέρας, συνεχής εκπαίδευση και ανάπτυξη δεξιοτήτων, και αναβάθμιση της εμπειρίας του εργαζομένου μέσω σύγχρονων πρακτικών αναγνώρισης και ανταμοιβής. Πάνω σε αυτούς τους πυλώνες, η Τράπεζα επενδύει στην προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη κάθε εργαζομένου, αποδεικνύοντας ότι η πρόοδος των ανθρώπων της είναι αναπόσπαστο κομμάτι της δικής της προόδου.»
Για το τι σημαίνει το "Alpha Way" στην πράξη για έναν εργαζόμενο, η κ. Μελίσσα επισημαίνει: «Το "Alpha Way" δεν είναι ένα ακόμη εταιρικό πρόγραμμα, είναι η ταυτότητα και η φιλοσοφία με την οποία λειτουργούμε καθημερινά. Για κάθε εργαζόμενο, σημαίνει ότι ανήκει σε έναν οργανισμό που τον αναγνωρίζει ως μοναδική προσωπικότητα, με ταλέντα, ενδιαφέροντα και φιλοδοξίες. Σημαίνει ότι έχει τη δυνατότητα να εξελίσσεται συνεχώς, όχι μόνο ιεραρχικά, αλλά και οριζόντια ή διαγώνια, να δοκιμάζει νέους ρόλους, να μαθαίνει, να προτείνει, να συνεισφέρει». Η συζήτηση οδηγείται και στο θέμα του επαναπατρισμού στελεχών μέσω της πρωτοβουλίας Future Ithacans, όπου η ίδια σημειώνει: «Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένα θετικό φαινόμενο επιστροφής στελεχών που είχαν φύγει στο εξωτερικό ή σε άλλους κλάδους. Η Alpha Bank έχει εδώ και χρόνια αναλάβει δράση για να ενισχύσει αυτό το κύμα «επιστροφής», μέσα από την κοινότητα Future Ithacans, που δίνει τη δυνατότητα σε έμπειρα στελέχη να επανενταχθούν στην ελληνική αγορά με νέες ευκαιρίες καριέρας.
Ήδη δεκάδες στελέχη έχουν επιστρέψει μέσω αυτού του προγράμματος, φέρνοντας μαζί τους πολύτιμη διεθνή εμπειρία και νέα οπτική, ενώ η Τράπεζα προσφέρει συγκεκριμένα κίνητρα για όσους αποφασίζουν να γυρίσουν.». Ως προς την ανταπόκριση που συναντούν από στελέχη του εξωτερικού, διευκρινίζει:
«Η ανταπόκριση είναι εξαιρετικά ενθαρρυντική. Μέχρι σήμερα, σχεδόν 90 επαγγελματίες από 18 χώρες έχουν επιστρέψει και ενταχθεί σε θέσεις υψηλής ευθύνης ή εξειδίκευσης στην Τράπεζα, αποτελώντας ισχυρό πολλαπλασιαστή αλλαγής και ενισχύοντας την προσπάθειά μας να προσφέρουμε τις καλύτερες υπηρεσίες στους πελάτες μας. Βλέπουμε ότι υπάρχει ένα πραγματικό κύμα επιστροφής από Έλληνες επαγγελματίες με πολύτιμη διεθνή εμπειρία που αναζητούν την ευκαιρία να επιστρέψουν στην Ελλάδα χωρίς να θυσιάσουν την επαγγελματική τους εξέλιξη. Η Alpha Bank τους προσφέρει ακριβώς αυτό: έναν οργανισμό με διεθνή standards, απαιτητικά projects και πραγματικές προοπτικές.»
Κλείνοντας, ζητήσαμε να συνοψιστούν τα κίνητρα που οδηγούν στη συγκεκριμένη επιστροφή στελεχών: «Τα βασικά κίνητρα που καταγράφονται είναι: Αίσθηση σκοπού: Η ανάγκη των στελεχών να επιστρέψουν και να συμβάλουν στον μετασχηματισμό της χώρας τους. Επαγγελματική πρόκληση: Η δυνατότητα να συνεισφέρουν σε ρόλους με στρατηγικό αντίκτυπο. Οικογενειακοί και προσωπικοί λόγοι: Το να μεγαλώσουν τα παιδιά τους στην Ελλάδα ή να φροντίσουν τους γονείς τους»
Συμπερασματικά, η τραπεζική εργασία δεν είναι πια αυτό που γνωρίζαμε. Ο μετασχηματισμός του κλάδου, όπως προκύπτει από τη συζήτηση με τη Φραγκίσκη Μελίσσα, δεν αφορά μόνο την τεχνολογία, αλλά έναν τρόπο σκέψης που τοποθετεί τον άνθρωπο στο επίκεντρο. Οι τράπεζες, για να παραμείνουν σύγχρονες και ανταγωνιστικές, χρειάζονται πλέον επαγγελματίες με σύνθετες δεξιότητες, ικανότητα προσαρμογής και διάθεση για συνεχή εξέλιξη. Η πορεία αυτή δεν είναι μόνο οργανωτική, αλλά και πολιτισμική: μια νέα τραπεζική κουλτούρα που στηρίζεται στην εμπιστοσύνη, τη γνώση και τη συνεργασία. Σε ένα περιβάλλον που αλλάζει, εκείνοι που επενδύουν στην ανάπτυξη των ανθρώπων τους, χτίζουν το δικό τους καλύτερο αύριο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
