Σειρά ψυχομετρικών δοκιμασιών (τεστ), καθώς και ημιδομημένη συνέντευξη επαγγελματικής καταλληλότητας που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, αξιολόγηση Γνωστικών Λειτουργιών – Νοημοσύνης, Ψυχοκινητική αξιολόγηση, Αξιολόγηση Συμπεριφοράς – Προσωπικότητας κ.α., περιλαμβάνονται στο πλέγμα ενεργειών σχετικά με την ψυχομετρική αξιολόγηση προσωπικού κρίσιμων καθηκόντων ασφαλείας του φορέα Σιδηρόδρομοι Ελλάδος Μονοπρόσωπη Α.Ε., ενέργεια που προωθείται, ως γνωστόν, από το υπ. Υποδομών και Μεταφορών σε συνεργασία με το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ). Μάλιστα, χτες δημοσιεύθηκε στη «Διαύγεια» η σχετική ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση) των υπουργείων Υποδομών και Μεταφορών, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αλλά και Εθνικής Άμυνας, που υπογράφουν ο Αναπληρωτής υπουργός Υποδομών, Κ. Κυρανάκης, ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, Θ. Πετραλιάς και ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, Αθ. Δαβάκης, αντίστοιχα.
Βάσει όσων αναφέρονται η δράση αφορά στο προσωπικό που εκτελεί κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας, ήτοι το προσωπικό που ορίζεται στο σύστημα διαχείρισης ασφάλειας της «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος Μ.Α.Ε.» (Σ.Ε. Μ.Α.Ε.), σχετικά με την τεχνική προδιαγραφή διαλειτουργικότητας για το υποσύστημα «διεξαγωγή και διαχείριση της κυκλοφορίας» του σιδηροδρομικού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ψυχολογική και Ψυχομετρική αξιολόγηση (εξέταση) περιλαμβάνει σειρά ψυχομετρικών δοκιμασιών (τεστ), καθώς και ημιδομημένη συνέντευξη επαγγελματικής καταλληλότητας. Επ, αυτού, συστήνεται Ειδική Επιτροπή Επαγγελματικής Καταλληλότητας (Ειδική ΕΕΚ), και συγκροτείται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού, η οποία εκτελεί, με διαφάνεια και αμεροληψία, τη διεξαγωγή των επιλογικών, ψυχολογικών – ψυχομετρικών αξιολογήσεων του υπό πρόσληψη προσωπικού ορισμένου και αορίστου χρόνου του Οργανισμού, στο οποίο πρόκειται να ανατεθούν κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας.
Ψυχολογικές - Ψυχομετρικές Εξετάσεις
Οι εξετάσεις που αφορούν στην ψυχολογική - ψυχομετρική αξιολόγηση και δύναται να πραγματοποιηθούν σε συνεργασία με τις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) περιλαμβάνουν:
α) Σειρά ψυχομετρικών δοκιμασιών με τη μορφή εξετάσεων ή ερωτηματολόγιων με τα οποία διενεργείται: (1) Αξιολόγηση Γνωστικών Λειτουργιών – Νοημοσύνης, όπου αξιολογείται ενδεικτικά και όχι περιοριστικά η προσοχή, η συγκέντρωση, η μνήμη, η ικανότητα αντίληψης, η συλλογιστική, επικοινωνία. (2) Ψυχοκινητική αξιολόγηση, όπου αξιολογείται ιδίως η ταχύτητα αντίδρασης και ο συντονισμός κίνησης χειρών. (3) Αξιολόγηση Συμπεριφοράς – Προσωπικότητας, όπου αξιολογείται ιδίως ο συναισθηματικός αυτοέλεγχος, η αξιοπιστία συμπεριφοράς, η αυτονομία, η ευσυνειδησία.
β) Ημιδομημένη επαγγελματική συνέντευξη, με τη μορφή της ατομικής και της ομαδικής αξιολόγησης, από την αρμόδια ΕΕΚ, μετά το πέρας των ψυχομετρικών δοκιμασιών της παρ. 1.α. Στην ημιδομημένη συνέντευξη ερευνάται εάν και κατά πόσο ο αξιολογούμενος παρουσιάζει λειτουργικές εκπτώσεις στη συμπεριφορά ή παράγοντες της προσωπικότητας που να τον εμποδίζουν ή και να μην του επιτρέπουν την ασφαλή άσκηση των καθηκόντων του. Οι αρμόδιες ΕΕΚ συναξιολογούν τα αποτελέσματα των επιδόσεων του υποψηφίου στις Ψυχομετρικές δοκιμασίες, σε συνδυασμό με την αξιολόγηση του σε ερωτήσεις συμπεριφοράς στη συνέντευξη επιλογής που στοχεύουν ενδεικτικά και όχι περιοριστικά σε: (1) Επίγνωση ορίων ασφαλείας και εκτέλεσης εργασίας. (2) Στάσεις, απόψεις, γνώση, επιρρέπεια σε παράγοντες κινδύνου-ατυχήματος. (3) Προσωπικά όρια και αντοχές σε καταστάσεις έντονου στρες καθώς και ψυχολογικής αντιμετώπισης.
Μετά και το πέρας της συνέντευξης, οι αρμόδιες ΕΕΚ εισηγούνται προς τα αρμόδια όργανα του Οργανισμού για την καταλληλότητα ή μη, του εξεταζόμενου για τις κρίσιμες ειδικότητες του Οργανισμού,.
Διαδικασία Αξιολόγησης
Η ψυχολογική - ψυχομετρική αξιολόγηση από τις ΕΔ δύναται να διενεργείται στις παρακάτω περιπτώσεις: α) Κατά τη διαδικασία επιλογής του υποψήφιου για πρόσληψη προσωπικού, που θα εκτελεί κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας στον Οργανισμό. β) Στο προσωπικό που εκτελεί κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας. γ) Περιοδικά. δ) Έκτακτα, όποτε αποφασίζεται από το ΔΣ του Οργανισμού. Η πραγματοποίηση της έκτακτης αξιολόγησης του προσωπικού του Οργανισμού από τις ΕΔ γίνεται μόνο κατ’ εξαίρεση και εφόσον δεν δύναται να πραγματοποιηθεί διαφορετικά.
Η ψυχολογική - ψυχομετρική αξιολόγηση θα λαμβάνει χώρα σε συγκεκριμένες αίθουσες (Εξεταστικά Κέντρα - ΕΚ) των ΕΔ. στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και θα ολοκληρώνεται σε δύο ημέρες. Οι διαδικασίες ψυχολογικής αξιολόγησης του προσωπικού του Οργανισμού, διεξάγονται με τη συμμετοχή του εξής απαραίτητου προσωπικού (π.χ. ψυχολόγοι κ.α.).
Επιτροπές Επαγγελματικής Καταλληλότητας
Η Ειδική ΕΕΚ συγκροτείται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού και κατόπιν υπόδειξης των στελεχών των ΕΔ από το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας και συνεδριάζει μετά το πέρας της ψυχομετρικής εξέτασης, τη δεύτερη ημέρα των εξετάσεων. Η ΕΕΚ συγκροτείται με κοινή απόφαση των Υπουργών Υποδομών και Μεταφορών και Εθνικής Άμυνας και συνεδριάζει μετά το πέρας της ψυχολογικής - ψυχομετρικής εξέτασης τη δεύτερη ημέρα των εξετάσεων. Οι εισηγήσεις των ΕΕΚ περί καταλληλότητας ή μη του κάθε εξεταζόμενου, λαμβάνονται κατ΄ απόλυτη πλειοψηφία και ανακοινώνονται στον Οργανισμό αυθημερόν. Οι προτάσεις των ΕΕΚ για την γνωστοποιούνται στην Επιτροπή Αξιολόγησης Προσωπικού, η οποία τις λαμβάνει υποχρεωτικά υπόψη.
Προετοιμασία Εξετάσεων Αξιολόγησης
Ο Οργανισμός γνωστοποιεί στο ΓΕΕΘΑ, τουλάχιστον δύο μήνες νωρίτερα, την απαίτηση της κατά περίπτωση ψυχολογικής - ψυχομετρικής αξιολόγησης του προσωπικού του, προκειμένου να εξετασθεί η δυνατότητα συνδρομής των ΕΔ στην υλοποίησή τους, λαμβανομένων υπόψη των ισχυουσών ή επικειμένων υπηρεσιακών τους αναγκών. Ειδικά σε περιπτώσεις που παρίσταται ανάγκη Έκτακτης Αξιολόγησης, ο Οργανισμός γνωστοποιεί στο ΓΕΕΘΑ την απαίτηση Έκτακτης Αξιολόγησης αμελλητί μετά την έλευση του συμβάντος που την καθιστά αναγκαία και οι εξετάσεις και η έκδοση των αποτελεσμάτων ολοκληρώνονται εντός είκοσι (20) ημερών από τη γνωστοποίηση. Το ΓΕΕΘΑ εξετάζει τη δυνατότητα ή μη ικανοποιήσεως του αιτήματος. Εφόσον οι υπηρεσιακές ανάγκες δεν επιτρέπουν τη συνδρομή των ΕΔ στην ψυχολογική - ψυχομετρική αξιολόγηση του προσωπικού του Οργανισμού στο αιτούμενο χρονοδιάγραμμα, το ΓΕΕΘΑ προτείνει την υλοποίηση της αξιολόγησης στο χρόνο που δύναται να συνδράμει τον Οργανισμό.
Ψυχομετρικές Δοκιμασίες
Οι ψυχομετρικές δοκιμασίες οι οποίες χρησιμοποιούνται στις προκαταρτικές εξετάσεις για την εισαγωγή στις σχολές των ΕΔ, προσαρμόζονται - παραμετροποιούνται με μέριμνα του ΓΕΕΘΑ/ΔΥΓ, ώστε να καλύψουν τις απαιτήσεις αξιολόγησης του προσωπικού που εκτελεί κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας στον Οργανισμό. Το ΓΕΕΘΑ/ΔΥΓ δύναται να διαμορφώσει και νέες δοκιμασίες ή να συνάπτει συμβάσεις προμήθειας ψυχομετρικού υλικού, που κατόπιν επεξεργασίας προσαρμόζει παραμετροποιεί κατάλληλα για την κάλυψη των απαιτήσεων ψυχομετρικής – ψυχολογικής αξιολόγησης του προσωπικού της περ. α του άρθρου
Τα πνευματικά δικαιώματα των παραγόμενων δοκιμασιών ανήκουν στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Το έντυπο υλικό των ψυχομετρικών δοκιμασιών φυλάσσεται με μέριμνα του ΓΕΕΘΑ και διατίθεται όποτε και για όσο είναι απαραίτητο για τη διεξαγωγή των αξιολογήσεων. Το ΓΕΕΘΑ προβαίνει σε μελέτες επικαιροποίησης του συστήματος ψυχομετρικής αξιολόγησης ανάλογα με νέα δεδομένα σχετικά με τις διαδικασίες επιλογής προσωπικού που θα συλλέγονται. Για το λόγο αυτό, ο Οργανισμός θα διαθέσει τα απαραίτητα για τις στατιστικές αναλύσεις στοιχεία, όπως ενδεικτικά, περιγραφές θέσεως εργασίας (job descriptions), αποτελέσματα ψυχομετρικών αξιολογήσεων - συνεντεύξεων, στοιχεία προηγούμενων ψυχομετρικών αλλά και λοιπών αξιολογήσεων, επιδόσεων εκπαιδευομένων, ειδικότητες και δημογραφικά στοιχεία.
Δαπάνες συνεργασίας για την αξιολόγηση
Οι δαπάνες για την αξιολόγηση του προσωπικού βαρύνουν τον Οργανισμό, καταβάλλονται στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας στον προϋπολογισμό του ΓΕΕΘΑ εντός μηνός από την ολοκλήρωση του προγράμματος αξιολόγησης και αφορούν: α) στο κόστος των αξιολογήσεων, το οποίο συμπεριλαμβάνει λειτουργικές, καθώς και δαπάνες υλικοτεχνικής υποδομής και ανέρχεται, στα εκατό πενήντα ευρώ (150 €) ανά εξεταζόμενο, β) στο κόστος μετακινήσεων του διατιθέμενου από το ΓΕΕΘΑ προσωπικού, γ) στο κόστος των αποζημιώσεων του διατιθέμενου από το ΓΕΕΘΑ προσωπικού, που υπολογίζεται σε δέκα ευρώ (10€) ανά εξεταζόμενο για κάθε στέλεχος των ΕΔ που διατίθεται.
Το κόστος της προσαρμογής – παραμετροποίησης των Ψυχομετρικών Δοκιμασιών, ή και της κατασκευής νέων για τις ανάγκες του Οργανισμού, ανέρχεται στα εξήντα χιλιάδες ευρώ (60.000 €) και καταβάλλεται άπαξ με την έναρξη της παρούσας. Τα αναφερόμενα ποσά δεν συμπεριλαμβάνουν ΦΠΑ και λοιπές κρατήσεις. Μετά την ολοκλήρωση του εκάστοτε προγράμματος αξιολόγησης, ο Οργανισμός αποστέλλει στο ΓΕΕΘΑ αναλυτική κατάσταση του εξετασθέντος προσωπικού, με αποτίμηση του συνολικού κόστους
Οι εργασίες ολοκληρώνονται εντός δέκα έξι (16) μηνών και υλοποιούνται με τη συμμετοχή - συνεργασία εργαζομένων, συνεργατών, υποψηφίων για σταδιοδρομία στον Οργανισμό, και εφόσον κριθεί απαραίτητο, όμορων ειδικοτήτων άλλου φορέα. Κατά περίπτωση, το ΓΕΕΘΑ δύναται να ζητήσει τη συμμετοχή ειδικών επιστημόνων - εξωτερικών συνεργατών. Για την αρχική προσαρμογή - παραμετροποίηση των ψυχομετρικών δοκιμασιών θα πραγματοποιηθεί πρώτη αξιολόγηση συμβουλευτικού χαρακτήρα, εξήντα (60) υπαλλήλων του Οργανισμού, με τις ψυχομετρικές δοκιμασίες που χρησιμοποιούν οι ΕΔ. Η αξιολόγηση αυτή θα διεξαχθεί στην Αθήνα εντός δύο μηνών από την έναρξη ισχύος της παρούσης.
