Ροή
Μια ακόμα mega οδική παραχώρηση ετοιμάζεται να βάλει στο σχετικό χαρτοφυλάκιό του ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ που πλέον αποκτά τεράστιο αποτύπωμα (και) σε αυτά τα projects, στα οποία ήδη είχε κυρίαρχη θέση.
Μετά τις υφιστάμενες οδικές παραχωρήσεις (Νέα Οδός – Ιόνια και Κεντρικής Οδός – Ε 65 κατά 100%, μερίδιο 17% σε Ολυμπία Οδό), εν αναμονή της υπογραφής της σύμβασης για την Εγνατία Οδό (35 έτη, ποσοστό 75%), μετά την επικράτηση πέρυσι στον διαγωνισμό για το «φιλέτο» της Αττικής Οδού (όπου εκκρεμεί εκδίκαση προσφυγής στο ΣτΕ), χτες, το γκρουπ του Γ. Περιστέρη αναδείχτηκε προτιμητέος επενδυτής και για τη mega παραχώρηση του ΒΟΑΚ (τμήμα Χανιά – Ηράκλειο) ύψους σχεδόν 2 δισ. ευρώ.
Βέβαια, εκκρεμούν «βήματα» για το «κλείσιμο» της διαδικασίας, ωστόσο, όταν ολοκληρωθούν, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα έχει υπό την ομπρέλα της οδικό χαρτοφυλάκιο άνω των 1.750 χλμ. (με Εγνατία, Αττική Οδό και ΒΟΑΚ), προσβλέποντας σε έσοδα και μερίσματα δισεκατομμυρίων ευρώ στη διάρκεια της ζωής των συμβάσεων, όπως βέβαια και σε ανάλογα EBITDA. Να σημειωθεί ότι πλέον το ανεκτέλεστο υπόλοιπο της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ προσεγγίζει (μαζί με τον ΒΟΑΚ) τα 7,5 δισ. ευρώ, μακράν του δεύτερου ομίλου.
Βάσει εκτιμήσεων της διοίκησης που δημοσιοποιήθηκαν στο τέλος του περασμένου Νοεμβρίου (δηλαδή όταν δεν υπήρχε η εξέλιξη με τον ΒΟΑΚ) σε 5 χρόνια τα EBITDA (κέρδη προ φόρων τόκων και αποσβέσεων) του κατασκευαστικού – ενεργειακού ομίλου θα διαμορφωθούν σε 1,2 δισ. (396,3 εκατ. ήταν στο 9μηνο φέτος) αν συνυπολογιστούν η Αττική Οδός, η Εγνατία, τα βραχυπρόθεσμα έργα της Τέρνα Ενεργειακής και τα έσοδα από το Ολοκληρωμένο Τουριστικό Συγκρότημα με καζίνο στο Ελληνικό, τη νέα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο στην Κομοτηνή και το υπό κατασκευή αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου.
Η επικράτηση στην Κρήτη
Όπως και χτες ανέφερε το insider.gr, κατά την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών για το έργο «ΜΕΛΕΤΗ – ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ – ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ – ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ – ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ ΚΡΗΤΗΣ (Β.Ο.Α.Κ.) ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΧΑΝΙΑ – ΗΡΑΚΛΕΙΟ», διαπιστώθηκε ότι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ υπέβαλε την καλύτερη οικονομική προσφορά, αφήνοντας πίσω τους άλλους δύο «μνηστήρες», δηλαδή τις κοινοπραξίες ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Mytilineos (επιλαχών επενδυτής, η αγορά προεξοφλούσε και τη συμμετοχή της ΑΚΤΩΡ, που πλέον ανήκει στον όμιλο της Intrakat) και ΑΒΑΞ – Egis – Meridiam.
Υπενθυμίζεται ότι η περίοδος της παραχώρησης είναι 35 έτη, εκ των οποίων έως πέντε έτη (έως 60 μήνες) είναι η περίοδος μελετών – κατασκευών. Tο κατασκευαστικό κόστος του έργου υπολογίζεται σε περίπου 1,8 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην οικονομική προσφορά που έδωσε η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η αιτούμενη κατά την περίοδο μελετών – κατασκευών χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου ανέρχεται στα 693 εκατ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές), ενώ η επιδότηση κατά την περίοδο λειτουργίας (δικαίωμα απόληψης σκιώδους διοδίου) αντιστοιχεί σε ποσοστό 64,62% επί των επιβαλλόμενων στους χρήστες διοδίων τελών. Αυτά τα δύο αποτελούσαν και τις κρίσιμες παραμέτρους των προσφορών που θα καλούνταν να υποβάλουν οι επενδυτές.
Προφανώς, η προσφορά της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ προβλέπει το χαμηλότερο ποσό χρηματοδότησης από το δημόσιο και το μικρότερο ποσοστό επιδότησης διοδίων έναντι των άλλων δύο ανταγωνιστικών προσφορών, με κάποιες πληροφορίες να αναφέρουν μονοψήφιες σε ποσοστό αποστάσεις (αλλά όχι οριακές) από τους άλλους διεκδικητές. Εφόσον δεν υπάρξουν προσφυγές και εκπλήξεις, ο όμιλος αναμένεται να ανακηρυχθεί προτιμητέος επενδυτής.
Τα επόμενα βήματα της διαδικασίας είναι καταρχάς η ανάδειξη προσωρινού αναδόχου, μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου των φακέλων οικονομικών προσφορών, την έκδοση του σχετικού πρακτικού της Επιτροπής Διενέργειας Διαγωνισμού και την απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής επί του πρακτικού. Στη συνέχεια, θα ακολουθήσει η διαδικασία οριστικοποίησης των συμβατικών εγγράφων, η ανάδειξη οριστικού αναδόχου, ο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας και η έγκριση της σύμβασης παραχώρησης από το Ελεγκτικό Συνέδριο και κατόπιν (μεταξύ άλλων) η υπογραφή της σύμβασης και η κύρωσή της από τη Βουλή. Στη συνέχεια, με την έναρξη της παραχώρησης, θα ξεκινήσει η περίοδος της μελέτης του έργου κι ακολούθως, όταν οριστικοποιηθούν οι μελέτες και αφού έχουν ολοκληρωθεί οι απαραίτητες απαλλοτριώσεις ώστε να καταστεί διαθέσιμος ο χώρος εκτέλεσης του έργου, θα ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής.
Από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών χτες σημείωναν ότι αναφορικά με το άνοιγμα των προσφορών στη διαγωνιστική διαδικασία για τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ) στο τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, το Υπουργείο θα τοποθετηθεί μετά την υποβολή του Πρακτικού της Επιτροπής, με τον Πίνακα Κατάταξης Διαγωνιζομένων, καθώς συνεχίζεται ο έλεγχος των υποβληθέντων Φακέλων. Αυτό μάλλον αναμένεται από εβδομάδα.
Το έργο
Πρόκειται για μια σύμβαση με δύσκολες τεχνικές και χρηματοοικονομικές παραμέτρους, για αυτό και όλους τους προηγούμενους μήνες κυκλοφορούσαν σενάρια περί ζυμώσεων (π.χ. για συνεργασίες ή σε επόμενο στάδιο να έχουμε διεύρυνση του σχήματος που θα αναλάβει την κατασκευή ή τη λειτουργία, καθώς υπάρχει σημαντικό αντικείμενο σε μια περίοδο που παράλληλα «τρέχουν» δεκάδες έργα) ή σύγκρουσης συμφερόντων στο παρασκήνιο.
Με την κυβέρνηση, όμως, να επιθυμεί την προώθηση του έργου καθώς συνδέεται και με ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης που εξασφαλίζει χρηματοδότηση ύψους 200 εκατ. ευρώ για την παραχώρηση. Ένα άλλο τμήμα των κεφαλαίων, περίπου 700 εκατ., θα καλυφθεί από το δημόσιο ενώ, βάσει παλιότερων εκτιμήσεων, προβλέπονταν τουλάχιστον 700 εκατ. ευρώ να είναι η συμμετοχή του παραχωρησιούχου.
Με το Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης, επί της ουσίας ολοκληρώνεται ένας κύκλος μεγάλων οδικών παραχωρήσεων της χώρας καθώς, τουλάχιστον με τα τωρινά δεδομένα, μένουν μάλλον πιο πίσω τα σχέδια για νέες μεγάλες, αλλά και πολλές, επεκτάσεις στην Αττική (π.χ. Αττική Οδός, Ελευσίνα – Οινόφυτα, αυτά με Πρότυπες Προτάσεις) ελλείψει κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ (δεν χρηματοδοτεί πλέον οδικά έργα στην Αττική). Η σύμβαση παραχώρησης περιλαμβάνει σκιώδη διόδια δηλαδή επιδότηση κάθε διέλευσης από το κράτος, λόγω των εκτιμώμενων χαμηλών ροών.
Ο ΒΟΑΚ μήκους 157 χλμ. χιλιομέτρων, και παράπλευρου/κάθετου δικτύου περίπου 150 χλμ., θα έχει 26 σήραγγες μονού κλάδου συνολικού μήκους σχεδόν 35 χιλιομέτρων και 11 χιλιόμετρα γέφυρες, ενώ θα διαθέτει δύο λωρίδες και ΛΕΑ (Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης) ανά ρεύμα κυκλοφορίας. Η διαδρομή Χανιά-Ηράκλειο θα διανύεται σε μόλις 70 λεπτά ενώ η διαδρομή Χανιά-Άγιος Νικόλαος σε περίπου 100 λεπτά. Για το συνολικό μήκος του τμήματος που θα παραχωρηθεί, από τον Κίσσαμο Χανίων μέχρι το Ηράκλειο, υπάρχει προαίρεση για την κατασκευή του τμήματος Κίσσαμος – Χανιά. Τα άλλα τμήματα του Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος (190 εκατ., ως δημόσιο έργο) και Χερσόνησος – Νεάπολη (ΣΔΙΤ, 290 εκατ., συνδρομή 90 εκατ. του RRF) έχουν συμβασιοποιηθεί με αναδόχους τους ΑΚΤΩΡ και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – INTRAKAT αντίστοιχα.
Το γκρουπ επικράτησε κέρδισε ένα έργο σε μια περιοχή με έντονη παρουσία (αεροδρόμιο Καστέλι Ηρακλείου, ΣΔΙΤ ΒΟΑΚ και άλλα project). Σε έναν ακόμα διαγωνισμό η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ κατέβηκε μόνη της, δίχως κάποιον εταίρο.
Mega χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων
Σε σχετικά πρόσφατες παρουσιάσεις, όπως π.χ. στο IR report αποτελεσμάτων 9μήνου 2023, αναφέρονταν ότι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αναμένει συνολικά μερίσματα που αναμένεται να ξεπεράσουν τα 8 δισ. ευρώ από τις οδικές παραχωρήσεις (συμπεριλαμβανομένων της Αττικής Οδού και της Εγνατίας), κατά την πολυετή διάρκεια «ζωής» των συμβάσεων αυτών και αθροιστικές διανομές 11 δισ. ευρώ από το σύνολο των παραχωρήσεων (Tranportation 70%, other 30%). Επίσης, αναμένει EBITDA πάνω από 1,2 δισ. ευρώ μετά από χρονική περίοδο 5 ετών, μαζί με την συνεισφορά από την Αττική Οδό, την Εγνατία Οδό, το βραχυπρόθεσμο pipeline έργων της Τέρνα Ενεργειακής, αλλά και τα Pro-rata EBITDA μη ενοποιημένων περιουσιακών στοιχείων (IRC – Κκαζίνο Ελληνικού, CCGT Κομοτηνής, Αεροδρόμιο στο Καστέλι).
Η αξία της Αττικής Οδού υπολογίζεται σε 3,3 δισ. ευρώ, με σωρευτικές εκτιμώμενες διανομές (στην 25ή σύμβαση) περίπου 3 δισ. ευρώ και αναμενόμενα EBITDA (κατά μέσο όρο) στα 300 εκατ. ευρώ και άνω τον χρόνο, για την περίοδο 2025-2049 (της νέας παραχώρησης). Γίνεται λόγος για έργο με ανοδικές δυνατότητες, χαμηλό ρίσκο δεδομένων κίνησης και συμβατικών διατάξεων, με μέσο περιθώριο λειτουργικής κερδοφορίας άνω του 80% και μονοψήφιο ρυθμό απόδοσης.
Για την Εγνατία Οδό γίνονταν λόγος για σωρευτικά εκτιμώμενα μερίσματα (στο σύνολο της διάρκειας της σύμβασης) περίπου 3 δισ. ευρώ και κατά μέσο όρο ετήσια EBITDA πάνω από 200 εκατ. ευρώ. Οι εκτιμήσεις δείχνουν 217,6 εκατ. διελεύσεις το 2027. Οι οικονομικές προβολές για την περίοδο 2028–2057 κάνουν λόγο για έσοδα περίπου 11,5 δισ. ευρώ, σωρευτικά EBITDA περίπου 6,9 δισ. ευρώ, μέσο EBITDA Margin στο 60,4% και καθαρό χρέος (εκτίμηση για 2028) 1,27 δισ. ευρώ. Προβλέπονται 18 μετωπικοί και 34 πλευρικοί σταθμοί διοδίων, συνολικό budget πάνω από 2,7 δισ. (οικονομική προσφορά 1,5 δισ. κατασκευαστικά κόστη 0,7 δισ. ευρώ κ.α.).
Για Κεντρική και Ιόνια Οδό οι οικονομικές προβολές για την περίοδο έως το 2037 κάνουν λόγο για σωρευτικά έσοδα 4,4 δισ. ευρώ, σωρευτικά EBITDA 2,5 δισ. ευρώ και διανομές 700 εκατ. ευρώ.
Οι μη οδικές παραχωρήσεις και τα ΣΔΙΤ
Για το αεροδρόμιο στο Καστέλι Κρήτης αναφέρονταν ότι θα είναι δυναμικότητας 15 εκατ. επιβατών, με capex 600 εκατ. ευρώ, Equity invested (GEK Terna μερίδιο 32,5%) 161 εκατ., έχει ήδη κατασκευαστεί το 30% και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία την περίοδο 2026-2027. Οι οικονομικές προβολές για την περίοδο 2026–2055 δείχνουν σωρευτικά έσοδα 6,6 δισ. ευρώ, σωρευτικά EBITDA 4,3 δισ. ευρώ και διανομές 1,1 δισ. ευρώ. Οι παραδοχές δεν λαμβάνουν υπόψη την εμπορική εκμετάλλευση για περίπου 400 στρέμματα γης. Την κατασκευή αναλαμβάνει ο κατασκευαστικός βραχίονας της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ βάσει σύμβασης με το κλειδί στο χέρι.
Και προφανώς, υπάρχει το έργο IRC στο Ελληνικό (το Ολοκληρωμένο Τουριστικό Συγκρότημα με καζίνο), μια επένδυση σχεδόν 1,5 δισ. ευρώ (με τη Hard Rock), το ΣΔΙΤ (30 έτη η διάρκεια) του οδικού άξονα Χερσόνησος-Νεάπολη του ΒΟΑΚ όπου η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ συμμετέχει με ποσοστό 55%, έχουν πλέον τεθεί σε λειτουργία και οι τρεις μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων του έργου στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, έχει προωθήσει έργα ψηφιακού μετασχηματισμού ενώ έχει υπογραφεί η σύμβαση υπο-παραχώρησης για την αξιοποίηση του λιμένα «Φίλιππος Β» του Οργανισμού Λιμένος Καβάλας (ΟΛΚ Α.Ε.) για 40 έτη, όπου η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ συμμετέχει στην κοινοπραξία με ποσοστό 35%.
Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αποτελεί τον μεγαλύτερο εγχώριο όμιλο υποδομών, με πάνω από 7,3 δισ. ευρώ κατασκευαστικό ανεκτέλεστο (65% ίδια έργα και ιδιωτικά, με EBIT margin στο 7%), με 2,5 GW σε λειτουργία ή υπό κατασκευή και συνολικά χαρτοφυλάκιο 12 GW, με περίπου 11% μερίδιο αγοράς, με πάνω από 300.000 ενεργές συνδέσεις και 1GW (μαζί με τη μονάδα στην Κομοτηνή όπου έχει 50%-50% με Motor Oil) συμβατικής ισχύος παραγωγής. Συμμετέχει σε assets 6 δισ. ευρώ (9μηνο 2023), έχει ετησιοποιημένα έσοδα 3,4 δισ. ευρώ, περίπου 110 εκατ. προσαρμοσμένα Net Earnings, 1,6 δισ. καθαρό χρέος και πάνω από 6.700 εργαζόμενους, με ισχυρή κεφαλαιακή δομή με σημαντικά περιθώρια χρηματοδότησης των επερχόμενων αναπτύξεων, που υποστηρίζεται περαιτέρω από συμβατικές, μακροπρόθεσμες και ανθεκτικές ταμειακές ροές.
