Ροή
«Οι επιχειρήσεις δεν σκάνε από κερδοφορία, σκάνε από cash flow. H κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί τις πιέζει πολύ», ανέφερε μιλώντας στο συνέδριο του Κύκλου Ιδεών, ο επικεφαλής του EOS Capital Partners, Απόστολος Ταμβακάκης.
Όπως είπε, οι επιχειρήσεις πιέζονται πολύ αυτή την περίοδο και οι λόγοι είναι οι εξής: α) η αίσθηση ότι κάτι κακό συμβαίνει, που το βλέπουμε όλοι καθημερινά στα ειδήσεις, επομένως πιέζεται η κατανάλωση, β) υπάρχει μια σημαντική αύξηση του κόστους που δεν έχει να κάνει μόνο με την ενέργεια, αλλά έχει να κάνει και με την αύξηση του κόστους των πρώτων υλών και με αύξηση του κόστους προσωπικού γιατί ζούμε σε μια έντονη πληθωριστική περίοδο. Συν το ότι έχει σπάσει η εφοδιαστική αλυσίδα και λόγω πολέμου, αλλά και πριν, με αποτέλεσμα να υπάρχει ένα αυξημένο κόστος τροφοδοσίας πρώτων υλών. «Αυτό αυξάνει το κόστος των παραγόμενων προϊόντων και προσπαθεί ο επιχειρηματίας να το περάσει στην αγορά. Αυτό δεν είναι εύκολο γιατί ακόμη και αν περάσει την αύξηση του κόστους 100%, υπάρχει μια χρονική υστέρηση στην ώρα που αυτός το βάζει στην τιμή του προϊόντος από την ώρα που αυτός έχει αγοράσει και έχει μπει το προϊόν στην αγορά. Άρα λοιπόν επιβαρύνεται και εδώ η επιχείρηση, συν το κόστος της ενέργειας το οποίο είναι πολύ πιο μεγάλο από αυτό που φανταζόμαστε».
Ο κ. Ταμβακάκης έδωσε πραγματικό παράδειγμα εταιρείας η οποία έχει μηδενικό δανεισμό και έπρεπε φέτος να κάνει 7 εκατ. ευρώ EBITDA, μόνο από το κόστος της ενέργειας μετά την επιδότηση, το EBITDA της θα είναι 3 εκατ. ευρώ λιγότερο. Η συγκεκριμένη εταιρεία δεν θα έχει πρόβλημα, αλλά άλλες εταιρείες που είναι στο όριο του EBITDA, θα έχουν πρόβλημα στο cash flow.
Επιπλέον, είπε ο κ. Ταμβακάκης, υπάρχει το πρόβλημα της ανόδου των επιτοκίων. «Κάποιος που δανειζότανε πριν από 1,5 χρόνο στο 2,5%, σε λίγο καιρό θα δανείζεται στο 6%. Εάν λοιπόν έχεις ένα σοβαρό δανεισμό, η διαφορά του delta στο 4% είναι μεγάλη και αφήνει άλλο αποτύπωμα στο cash flow της εταιρείας. Άρα λοιπόν, δεν υπάρχει επιχείρηση αυτή τη στιγμή που να μην πιέζεται στο cash flow της».
Ερωτώμενος για τη διάθεση των επιχειρήσεων για να επενδύσουν, ο κ. Ταμβακάκης έκανε ένα διαχωρισμό. Στις μεγάλες επιχειρήσεις που πάνε καλά (π.χ. Motor Oil, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Μυτιληναίος κ.ά.) και δεν επηρεάζονται τόσο από αυτές τις μεταβολές. «Αυτές οι επιχειρήσεις είναι σε ένα καράβι που συνεχίζει και ενίοτε πηγαίνει και πιο γρήγορα», είπε.
Και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. «Οι καλές επιχειρήσεις, από το σύνολο των περίπου 80.000, είναι περίπου 1.000. Δυστυχώς τόσο λίγες είναι αυτές που λέμε υγιείς μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αυτές που είναι οι επόμενες Chipita, ΔΕΛΤΑ κ.ο.κ. έχουν την οικονομική δυνατότητα και τη διάθεση να επενδύσουν. Οι υπόλοιποι που είναι στο όριο του cash flow φρενάρουν τα πάντα. Πολλές από τις μικρομεσαίες είναι και σε mood να επενδύσουν παραπάνω.
Όπως είπε ο κ. Ταμβακάκης, έχει αποδειχτεί ότι οι καλές εταιρείες, ακόμα και αν μειώνεται η πίτα, παίρνουν μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς. Γιατί η καλή εταιρεία ξεχωρίζει, η προβληματική κλείνει, αυτή που είναι οριακή φρενάρει τις επενδύσεις για να κρατήσει το cash flow σε μια κατάσταση που να μπορεί να το μανατζάρει. «Αν η επιχείρηση διαθέτει ρευστότητα θα κάνει την επένδυση. Και γι΄ αυτό θα δούμε, και βλέπουμε ήδη, ότι και στις μεγάλες επιχειρήσεις γίνονται μεγάλες συναλλαγές στην Ελλάδα και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις γίνονται συναλλαγές είτε σε επενδυτικά προϊόντα σε αυτόνομη διαδικασία ανάπτυξης είτε μέσω εξαγορών», είπε.
Ο κ. Ταμβακάκης είπε ότι χρηματοδοτικά εργαλεία για τις επιχειρήσεις υπάρχουν, αλλά το ζήτημα είναι ποιο είναι το appetite risk αυτών που πρόκειται να δώσουν τα δάνεια. «Εγώ δεν είμαι τραπεζίτης πια, αλλά θα ήμουν προσεκτικός αυτή την περίοδο», είπε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, επεσήμανε ότι αυτό που λείπει στην Ελλάδα δεν είναι τόσο τα δάνεια, είναι τα κεφάλαια. «Δεν υπάρχει equity στην Ελλάδα και αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί υπάρχουν μηχανισμοί (τα private equities) όπως υπάρχουν και δυνατότητες. Και εκεί και το τραπεζικό σύστημα μπορεί να παίξει ρόλο, όπως επίσης και μια λογική – η οποία θέλει μία πολιτική συναίνεση και το consensus δεν είναι εύκολο να βρεθεί σε αυτή τη χώρα – μήπως η αλλαγή του οικονομικού μοντέλου, που την ακούμε εδώ και 45 χρόνια, μήπως τελικά γίνει με βία, λόγω της κατάστασης που ζούμε τώρα», είπε ο κ. Ταμβακάκης, αναφέροντας παραδείγματα χωρών που εξετάζουν την αλλαγή του οικονομικού τους μοντέλου.
Τέλος, ο κ. Ταμβακάκης είπε ότι πιστεύει πολύ στο private equity. «Το 2018 στο private equity τα υπό διαχείριση κεφάλαια ήταν 18 εκατ., τώρα είναι 1,7 δις. και πιστεύω ότι θα είναι 4 δις. ευρώ σε 3 χρόνια», κατέληξε.
