Ροή
Με περίπου 3 δισ. ευρώ έχει ενισχυθεί το συνολικό ανεκτέλεστο των ομίλων του κατασκευαστικού κλάδου μόνο μέσα στους τελευταίους 4 μήνες, των ισχυρών του χώρου ΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ, ΑΚΤΩΡ, INTRAKAT και Μυτιληναίος.
Μεγάλοι ή μικρότεροι οδικοί άξονες (μέσω ΣΔΙΤ ή με δημόσιο μοντέλο), σιδηροδρομικά projects, ιδιωτικά έργα (π.χ. ακίνητα κ.α.), μονάδες απορριμμάτων – αποβλήτων, συμβάσεις σε αεροδρόμια, λιμάνια, φράγματα και έργα ύδρευσης, την Ψυττάλεια καθώς και άλλες υποδομές έχουν ενισχύσει σημαντικά ήδη το ανεκτέλεστο των επιχειρήσεων του κλάδου, έστω και αν στις περισσότερες περιπτώσεις διαγωνισμών δεν έχουν «πέσει υπογραφές», πλην όμως, έχουν ανακηρυχθεί και αναδειχθεί προσωρινοί ανάδοχοι.
Βέβαια, σε πολλά έργα οι όμιλοι κατέβηκαν σε κοινοπραξίες και η πληροφόρηση για τα ακριβή ποσοστά που ελέγχουν σε κάθε σχήμα που «νίκησε» είναι… σχετικά, ωστόσο, στην αγορά υπάρχει μια ευρύτερη εκτίμηση για τα ποσά που αναλογούν σε κάθε όμιλο αν και αυτά θα φανούν προσεχώς (π.χ. σε ανακοινώσεις μεγεθών, παρουσιάσεις ή με άλλη ευκαιρία). Για παράδειγμα, εκτιμάται ότι κάθε ένας από τους 4 ομίλους ΑΒΑΞ, ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ και Μυτιληναίος έχουν βάλει από 550 έως 650-700 εκατ. ευρώ, ενώ η INTRAKAT φέρεται να προσθέτει στο χαρτοφυλάκιό της περί τα 300 εκατ. ευρώ.
Πάντως, πέρα από τα νούμερα αυτά που ακούγονται εντυπωσιακά, ιδίως αν συνυπολογιστεί ότι προσεχώς οι όμιλοι θα διεκδικήσουν συμβάσεις 10 δις ευρώ, βασικό ζητούμενο για τον κλάδο είναι να μετατρέψει το ανεκτέλεστο σε… σημαντική κερδοφορία καθώς και άλλες φορές στο παρελθόν υπήρχαν ενισχυμένα χαρτοφυλάκια έργων αλλά μικρά κέρδη ή ζημίες στην τελική γραμμή. Δεδομένου πάντως ότι μέχρι στιγμής στους περισσότερα διαγωνισμούς οι προσφορές που δίνονται εμπεριέχουν χαμηλά επίπεδα εκπτώσεων, ενισχύεται η αισιοδοξία των κατασκευαστικών ομίλων ότι προσεχώς τα έργα θα αφήνουν μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους σε σχέση με το παρελθόν.
Για παράδειγμα, ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει ενισχύσει σημαντικά το χαρτοφυλάκιο έργων του στο οποίο αναμένεται να εντάξει μερίδιο από το ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ (Χερσόνησος – Νεάπολη, 360 εκατ. ευρώ), από το δημόσιο έργο της επέκτασης της Λ. Κύμης (350 εκατ. ευρώ, με τις απαλλοτριώσεις 434 εκατ.), συν τα σιδηροδρομικά έργα συνολικού ύψους 260 εκατ. ευρώ στα οποία έχει αναδειχθεί στα τέλη του 2021 προσωρινός ανάδοχος (μαζί με Μυτιληναίο), ενώ στο «πακέτο» θα μπούνε η σύμβαση για την ανέγερση της 6ης Μονάδας Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό Βασιλικού με την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (150 εκατ. ευρώ), η β’ φάση της κατασκευής του «Πύργου Πειραιά) κ.λπ. Είναι προφανές ότι το μέχρι πρότινος «καλάθι» των 4,5 δις ευρώ ανεκτέλεστου της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα ενισχυθεί, με τον όμιλο βέβαια να προωθεί και μεγάλες επενδύσεις (Εγνατία Οδός, αεροδρόμιο Καστέλι Κρήτης, καζίνο Ελληνικού κ.α.), ενώ θα συμμετέχει και στην κατασκευή του οδικού άξονα «Πάτρα – Πύργος».
Από την πλευρά της η ΑΒΑΞ (στο 9μηνο 2021 έκανε λόγο ήδη για ανεκτέλεστο 1,7 δις ευρώ) έχει μερίδιο 50% στο οδικό ΣΔΙΤ της Θεσσαλονίκης (συνολικό ύψος 370 εκατ. ευρώ, το «Fly Over») κέρδισε στο τέλος του 2021 το σιδηροδρομικό έργο της γραμμής Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα, ύψους 72,8 εκατ. ευρώ, αναμένει την υπογραφή ενός άλλο αντίστοιχου project 40 εκατ. ευρώ (σε κοινοπραξίες με Alstom). Επίσης, συμμετέχει στην κοινοπραξία που κέρδισε τη σύμβαση 235 εκατ. ευρώ της Ψυττάλειας, η θυγατρική ΕΤΕΘ μόλις πρόσφατα μειοδότησε σε αρδευτικό έργο 41 εκατ. ευρώ, ο όμιλος έχει κερδίσει συμβόλαια σε κάποια ενεργειακά projects, σε δομές μεταναστών κ.α., με στελέχη του κλάδου να εκτιμούν ότι τους τελευταίους μόνο μήνες το ανεκτέλεστο της εισηγμένης ενισχύθηκε κατά περίπου 600 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι η ΑΒΑΞ μαζί με τις ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, θα κατασκευάσουν τον αυτοκινητόδρομο Πάτρα – Πύργος, όπως έχει αποκαλύψει το insider, χωρίς συμμετοχή των ξένων εταίρων της κοινοπραξίας, με αντικείμενο συνολικά 250 εκατ. ευρώ. Η ΑΒΑΞ θα έχει μερίδιο άνω του 35%. Να σημειωθεί ότι η ΑΒΑΞ ήταν δεύτερος μειοδότης (αυτόνομη συμμετοχή) στον διαγωνισμό για το οδικό έργο «Μπράλος – Άμφισσα» (285 εκατ. ευρώ) σε περίπτωση που προκύψει πρόβλημα με τη συμμετοχή του προσωρινού ανάδοχου.
Τους τελευταίους μήνες και ο όμιλος ΑΚΤΩΡ, κατασκευαστικός βραχίονας της ΕΛΛΑΚΤΩΡ, με ντεμαράζ έχει καταφέρει να προσθέσει στο χαρτοφυλάκιό του συβάσεις άνω των 650-700 εκατ. ευρώ, όταν στα τέλη του 2021 είχε αγγίξει το ανεκτέλεστο τα 2 δις ευρώ ήδη. Κοντά σε κάποιες μικρές συμβάσεις που κατά καιρούς έχει αποκαλύψει το insider (οδική ασφάλεια στο Πάτρα-Πύργος σχεδόν 30 εκατ., υποθαλάσσια Άκτιο – Πρέβεζα των 8 εκατ. ευρώ, έργα αποκατάστασης στη Διώρυγα Κορίνθου 32 εκατ. ευρώ, κάθετος άξονας Εγνατίας κ.α.) ή και στην Ψυττάλεια (εκτιμάται ότι η σύμβαση θα υπογραφεί τέλος Μαρτίου, όταν εκπνέει η παράταση), το γκρουπ έχει αναδειχθεί προσωρινός ανάδοχος και σε άλλα μεγάλα projects. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν βέβαια το «φιλέτο» της επέκτασης της Λ. Κύμης, το ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ όπου φέρεται να κατέχει το μειοψηφικό ποσοστό, το οδικό ΣΔΙΤ «Καλαμάτα – Ριζόμυλος – Μεθώνη» με αντικείμενο 250 εκατ. ευρώ (εκεί έχει πλειοψηφικό μερίδιο), ενώ μόλις προ ημερών αναδείχθηκε, ως μέλος κοινοπραξίας, προσωρινός ανάδοχος και στο τμήμα του ΒΟΑΚ που προχώρησε με δημόσιο μοντέλο (186 εκατ. ευρώ συνολικά το έργο). Βέβαια, στα τέλη του 2021 πήρε και άλλες συμβάσεις (έργο στη Λάρισα 19,5 εκατ. ευρώ), ενώ θα συμμετέχει και στην κατασκευή του οδικού άξονα «Πάτρα – Πύργος». Να σημειώσουμε ότι το γκρουπ έχει «τσιμπήσει» και συμβάσεις σε τομείς όπως τα απορρίμματα – απόβλητα μέσω της Ηλέκτωρ, με τη θυγατρική Reds να έχει και αυτή μπροστά της projects σε real estate, μαρίνες, Γούρνες Ηρακλείου κ.λπ. Να σημειώσουμε επίσης, μια και ο λόγος περί συμβάσεων, ότι η ΑΚΤΩΡ σε κοινοπραξία με τον όμιλο Hitachi αποτελούν, όπως έχει αποκαλύψει το insider, τον μοναδικό διεκδικητή για την προμήθεια 15 νέων συρμών, που προορίζονται για το μετρό της Θεσσαλονίκης, ύψους άνω των 175 εκατ. ευρώ.
Δυνατό «μπάσιμο» στα έργα υποδομών (οδικά, σιδηροδρομικά κ.α.) επιχειρεί εσχάτως και ο όμιλος Μυτιληναίος καταφέρνοντας να διευρύνει το εν λόγω χαρτοφυλάκιό του, που πάντως το έχει τοποθετήσει υπό τον τομέα βιώσιμης ανάπτυξης. Όπως ήδη έχει αναφερθεί, ελέγχει το 50% του ΣΔΙΤ «Fly Over», άρα σχεδόν 185 εκατ. ευρώ, ανακηρύχθηκε προσωρινός ανάδοχος με την ΤΕΡΝΑ σε σιδηροδρομικά ύψους 260 εκατ. ευρώ, ενώ μόλις προ ημερών «κέρδισε» (σε πρώτο στάδιο» το οδικό έργο για την «Παράκαμψη Χαλκίδας – Ψαχνών», άνω των 200 εκατ. ευρώ. Επιπρόσθετα, την περασμένη Πέμπτη έγινε γνωστό ότι κοινοπραξία της Μυτιληναίος κέρδισε το συμβόλαιο ύψους 150 εκατ. ευρώ για την κατασκευή της 6ης προβλήτας του ΟΛΘ. Κατά συνέπεια, μόνο με αυτά τα έργα, δίχως να υπολογίζονται άλλα που έχουν σχέση με ενεργειακά, βιώσιμης ανάπτυξης και το εξωτερικό, το… «κοντέρ» ενισχύθηκε σημαντικά.
Ωστόσο, σημαντική ενίσχυση χαρτοφυλακίου της «πέτυχε» και η Intrakat που μόλις πρόσφατα σχετικά είχε προλάβει να «χτίσει» ανεκτέλεστο κοντά στα 800 εκατ. ευρώ, χωρίς τις τελευταίες επιτυχίες. Το σχήμα Intrakat -Σιδηροδρομικά Εργα μειοδότησε στον διαγωνισμό της ΕΡΓΟΣΕ για τις «Υπολειπόμενες εργασίες σιδηροδρομικής υποδομής, επιδομής και ηλεκτροκίνησης στο Σιδηροδρομικού Σταθμού Αθηνών και σύνδεσή του με μετρό – Β’ φάση Σ.Σ. Αθηνών», ύψους περίπου 42 εκατ. ευρώ, αναμένει να «πέσουν» υπογραφές στο σιδηροδρομικό «Λάρισα – Βόλος», ενώ ήδη ως μέλος κοινοπραξίας έχει κερδίσει (ως προσωρινοί ανάδοχοι) μερίδια στο οδικό ΣΔΙΤ «Καλαμάτα – Μεθώνη» αλλά και στην επέκταση της Λ. Κύμης. Επίσης, συμμετέχει στην κοινοπραξία που έχει υποβάλλει προσφορά (η μόνη) στο οδικό ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ ύψους 360 εκατ. ευρώ με το σχήμα να αναμένει να ανακηρυχθεί και τυπικά «νικητής».
Ωστόσο, αυτή είναι μάλλον… μόνο η αρχή. Αυτήν την περίοδο, οι κατασκευαστικές εταιρείες διεκδικούν δεκάδες νέες συμβάσεις, είτε έργων με αμιγώς δημόσιο χαρακτήρα, είτε έργων ΣΔΙΤ.
Ηδη, οι ισχυροί του χώρου σε συνεργασίες έχουν υποβάλει προσφορές για το ΣΔΙΤ του εξωτερικού υδροδοτικού συστήματος Αττικής (235 εκατ. ευρώ), διεκδικούν τα σιδηροδρομικά έργα 4 δις ευρώ μέσω ανταγωνιστικού διαλόγου (στα μέσα Ιανουαρίου) κατατέθηκε το ενδιαφέρον για ένα πακέτο 6 σιδηροδρομικών έργων αξίας 4 δις. ευρώ. Για τα 5 από αυτά το ενδιαφέρον τους κατέθεσαν οι κοινοπραξίες ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ - Intrakat, ΑΒΑΞ - Alstom και Άκτωρ - Μυτιληναίος, ενώ για το 6ο έδωσαν οι κοινοπραξίες Αβαξ – Alstom και Άκτωρ – Μυτιληναίος και ξεχωριστά οι εταιρείες ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Intrakat).
Επίσης, αναμένουν το αποτέλεσμα σε διαγωνισμούς 1 δις ευρώ για μονάδες απορριμμάτων – αποβλήτων αλλά και ύψους 1 δις ευρώ κτηριακά ΣΔΙΤ (φοιτητικές κατοικίες, 17 σχολεία Μακεδονίας, νέα «στέγη» Γ.Γ. Υποδομών, Δικαστικά Μέγαρα, 13 Κέντρα Πολιτικής Προστασίας κ.α.).
Σημειώνεται επιπρόσθετα ότι επίκεινται οι επόμενες φάσεις των διαγωνισμών για το τμήμα της παραχώρησης για το Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), ύψους 1,1 δις ευρώ (Χανιά – Ηράκλειο, μήκους 157 χλμ., συν το Κίσσαμος – Χανιά 37,5 χλμ. ως προαίρεση Κίσσαμος-Χανιά με εκτιμώμενο κόστος 180 εκατ. ευρώ, για το έργο έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον οι Άκτωρ Παραχωρήσεις, ΓΕΚ Τέρνα, Άβαξ, Vinci, Μυτιληναίος – Intertoll) αλλά και για τη Ζεύξη Σαλαμίνας - Περάματος αξίας 350 - 500 εκατ. ευρώ (οι Μυτιληναίος, Τέρνα και η κοινοπραξία Vinci Concessions - Vinci High - Άκτωρ Παραχωρήσεις έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη Ζεύξη Σαλαμίνας - Περάματος αξίας 350 - 500 εκατ. ευρώ.
Επίσης, προωθούνται ή σχεδιάζονται έργα από το αρμόδιο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών (και εποπτευόμενους φορείς) σε Μετρό (π.χ. επεκτάσεις 1 δις ευρώ συνολικά, όπως η επέκταση της Γραμμής 2 του Μετρό της Αθήνας προς το Ίλιον, προϋπολογισμού 350 εκατ., εάν βέβαια τελικά προχωρήσουν όλες), οδικά projects, φράγματα και αρδευτικά – αντιπλημμυρικά (Χαβρία, Ενιπέα, Ταυρωπού κ.α.), έρχονται ιδιωτικές αναπτύξεις (δεσπόζει το Ελληνικό, μια επένδυση πολλών δις ευρώ, τουριστικά και αναπλάσεις κ.α.) σε άμεσο χρονικό ορίζοντα, μπίζνες σε ενέργεια και πλήθος ακόμα τομέων.
Έπονται και σημαντικά projects που σχετίζονται με την αναβάθμιση του Σιδηρόδρομου (υπό τον ΟΣΕ, σχεδόν 1,1 δις ευρώ), ενώ στα «σκαριά» είναι και η δημοπράτηση της κατασκευής νέου κλάδου του Προαστιακού Σιδηροδρόμου που θα ξεκινά, προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ.
Τους επόμενους μήνες αναμένονται και νέες δημοπρατήσεις έργων, μέσω της αξιοποίησης ενός συνδυασμού κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, το νέο ΕΣΠΑ της περιόδου 2021-2027 και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, το οποίο φέτος έχει αυξηθεί σημαντικά, αγγίζοντας τα 11 δισ. ευρώ. Κατά συνέπεια, η προς διεκδίκηση «πίτα» που αφορά στους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους υπερβαίνει τα 10 δις ευρώ, δίχως να σημαίνει ότι θα μονοπωλήσουν τα έργα.
Άλλωστε, ήδη σχήματα όπως οι ΕΚΤΕΡ, ΘΕΜΕΛΗ, ΤΕΚΑΛ, ΙΝΤΕΡΚΑΤ και άλλες (ενίοτε με ξένους συμμάχους ή μεταξύ τους συνεργασίες) έχουν κερδίσει μικρότερα ή μεγαλύτερα συμβόλαια σε έργα αεροδρομίων, λιμενικά, σιδηροδρομικά, κτηριακά ή και σημαντικά οδικά (από παράκαμψη Αλεξανδρούπολης έως το Μπράλος- Άμφισσα των 285 εκατ. ευρώ).
Επιπρόσθετα, πολλοί από τους κατασκευαστικούς ομίλους διεκδικούν σημαντικές αποκρατικοποιήσεις (ενεργειακές, ακίνητα, την Αττική Οδό, αξιοποίηση λιμένων κ.α.) με ότι αυτό μπορεί αν σημαίνει για την ενίσχυση του επενδυτικού τους αποτυπώματος αλλά και του ανεκτέλεστου.
