Ροή
Σε μια περίοδο έντονων ζυμώσεων και διεργασιών για τη διεκδίκηση των έργων που προκηρύσσονται, συνολικού ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ αν αθροίσουμε τα ΣΔΙΤ και τις Παραχωρήσεις, τα δημόσια projects (ΠΔΕ, ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης κ.λπ.), τις ιδιωτικές αναπτύξεις, τις αποκρατικοποιήσεις κ.α. βρίσκονται οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι της χώρας ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Ελλάκτωρ (ΑΚΤΩΡ), ΑΒΑΞ, Μυτιληναίος και Intrakat.
Προς την κατεύθυνση αυτή, δεδομένου ότι ο όγκος και το μέγεθος των έργων που προωθούνται παραπέμπει σε εποχές «Ολυμπιακών Αγώνων», και μάλιστα «επί δύο» όπως σημειώνει στέλεχος του χώρου, οι κατασκευαστικοί όμιλοι προχωρούν σε μεταξύ τους συνεργασίες και συμμαχίες, όπως και με διεθνή σχήματα, προκειμένου να ανταπεξέλθουν τεχνικά και χρηματοοικονομικά, όπως και σε επίπεδο προσωπικού (ακόμα και παγίων).
Σε σχετικό του θέμα του insider προς τα τέλη του 2021 είχε αναφερθεί στον νέο «κύκλο διαγωνισμών, διαδικασιών, διεργασιών και… συμμαχιών» που ανοίγει στο κατασκευαστικό μέτωπο. Τα εγχώρια σχήματα, προφανώς και διεθνείς όμιλοι ή ξένα funds, εστιάζουν σε projects δεκάδων δις ευρώ, που σχετίζονται με έργα του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ, με ΣΔΙΤ, παραχωρήσεις ή δημόσιες συμβάσεις, με υποδομές σε μέσα σταθερής τροχιάς, σιδηρόδρομο, ενέργεια, απορρίμματα, φράγματα και αντιπλημμυρικά κ.α.. Παράλληλα, διεκδικούν και «μερίδια από την πίτα» των ιδιωτικών αναπτύξεων που θα φτάσουν και αυτές σε κάμποσα δις ευρώ (δεσπόζει η ανάπτυξη της Lamda στο Ελληνικό) ή των αποκρατικοποιήσεων.
Αυτό που μέχρι τώρα προκύπτει είναι ότι οι μεγάλοι του χώρου βάζουν σε εφαρμογή το… «η ισχύς εν τη ενώσει». Είναι παραπάνω από σαφές ότι τα μεγάλα γκρουπ, λιγότερο αυτόνομα και κυρίως ανά δύο ή ανά τρία σπεύδουν να συνεργαστούν ώστε να ανταποκριθούν στις απατήσεις των διαγωνισμών που προωθούνται μαζικά σε όλα τα μέτωπα των υποδομών. Η χρηματοδοτική, κεφαλαιακή και τεχνική επάρκεια και δυνατότητα των ομίλων ενισχύεται όταν ενώνονται με στόχο να εξασφαλίσουν ευκολότερα εγγυητικές, να διεκδικήσουν τα έργα αλλά και να υλοποιήσουν (σε επίπεδο επάρκειας και προσωπικού), δίχως να είναι ίδιες οι ανάγκες για όλα τα γκρουπ.
Σε κάποιες περιπτώσεις, φαίνεται σαν να κυοφορούνται συμμαχίες σε κάποιους τομείς όπως τα ΣΔΙΤ και οι παραχωρήσεις, π.χ. ανάμεσα σε ΑΒΑΞ και Μυτιληναίο (σε Εγνατία Οδό ή και στα οδικά ΣΔΙΤ), αν και ήδη σε αυτόν τον τομέα έχουμε δει και άλλες ενδιαφέρουσες παραλλαγές, όπως τα γκρουπ ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ – ΙΝΤΡΑΚΑΤ (π.χ. στο οδικό ΣΔΙΤ «Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Πύλος – Μεθώνη»), η κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Intrakat (στο ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ, που «εγκαινιάζει» σε αυτόν το νέο γύρο διαγωνισμών τη συνεργασία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Ελλάκτωρ), το κοινό σχήμα ΤΕΡΝΑ – Intrakat (για το εξωτερικό υδροδοτικό σύστημα της Αττικής) και πάει λέγοντας. Προφανώς, αναλόγως του έργου, της ιδιαιτερότητάς του, ακόμα και της… γεωγραφικής τους θέσης (αν δηλαδή εκεί κοντά υπα΄ρχουν εργοτάξια ομίλων, άλλες παραχωρήσεις ή ευρύτερες βλέψεις) η «τράπουλα των συμμαχιών ανακατεύεται», κατά συνέπεια, θα δούμε προσεχώς και άλλες συνεργασίες ανάμεσα στα εγχώρια γκρουπ αλλά και σε ξένα. Πρέπει να σημειωθεί, όπως λέγεται στην αγορά, ότι σε κάποια έργα υπάρχουν συγκεκριμένοι επικεφαλής κοινοπραξιών που μάλλον επιθυμούν… εντονότερα ένα project, ενώ άλλοι όμιλοι σπεύδουν να «κουμπώσουν» σε κοινά σχήματα διεκδικώντας μερίδιο από την «πίτα».
Επίσης, ενδέχεται να δούμε άλλα «δίδυμα» ή «τρίγωνα» σε ΣΔΙΤ, παραχωρήσεις, δημόσια έργα, αποκρατικοποιήσεις, με τη συμμετοχή, όπου χρειάζεται, ξένων σχημάτων. Δηλαδή, ακόμα και αν κάποιος θεωρήσει ότι σταδιακά «χτίζονται» συγκεκριμένες ευρύτερες στρατηγικές συμμαχίες, αυτό δεν θα «κλειδώνει», καθώς αναλόγως των διαγωνισμών και της κάθε περίπτωσης θα «βγαίνουν άλλες συνεργασίες από το καλάθι», αναφέρει στέλεχος του κλάδου.
Συνεργασίες και μάλιστα «δυνατές» είχαμε μέχρι στιγμής και σε δημόσια projects, όπου εσχάτως δέσποζαν τα σιδηροδρομικά. Η αρχή, προφανώς έγινε με τη συνεργασία ανάμεσα σε ΤΕΡΝΑ και Μυτιληναίο στο πρώτο «πακέτο» των σιδηροδρομικών έργων (ύψους 374 εκατ. ευρώ) της ΕΡΓΟΣΕ, κυρίως στα έργα της Πελοποννήσου, ενώ πρόσφατα μόλις, καταγράφηκαν νέες συμμαχίες στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων, στο «πακέτο» με τα σιδηροδρομικά του ανταγωνιστικού διαλόγου (4 δις ευρώ). Εκεί, ξεχώρισαν η συνεργασία ΕΛΛΑΚΤΩΡ – Μυτιληναίου και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Intrakat (με την ΑΒΑΞ να πηγαίνει με τον συνήθη εταίρο της σε σιδηρόδρομο και Μετρό, Alstom), φέρονταν στο προσκήνιο τη συμμαχία σχημάτων που μέχρι πρότινος δεν είχαν «παίξει» πολύ στον τομέα των διαγωνισμών.
Άλλες συνεργασίες παρατηρήθηκαν σε διαγωνισμούς όπως η διαχείριση απορριμμάτων (σε έργα 1 δις ευρώ συνολικά, 2 μονάδες ΣΔΙΤ σε Αττική και μία στη Θεσσαλονίκη, συν το Γραμματικό) όπου είχαμε συμμαχίες όπως: ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή – ΤΙΤΑΝ, ΑΒΑΞ -MORE (Motor Oil Renewable Energy) - Θαλής, Μυτιληναίος – Μεσόγειος (μαζί με τις IΝΤΡΑΚΑΤ - Watt και ΗΛΕΚΤΩΡ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις), ενώ διαφορετικές, ενίοτε, είναι οι συμμαχίες σε ιδιωτικά έργα (π.χ. στις αναπτύξεις της Lamda).
Από κει και πέρα, η συνέχεια μέσα στο 2022 όπως και τα προσεχή χρόνια θα φέρουν νέους μεγάλους διαγωνισμούς και νέες δημοπρατήσεις, με τους εγχώριους ομίλους να καλούνται είτε να υποβάλουν εκδήλωση ενδιαφέροντος είτε να καταθέτουν δεσμευτικές προσφορές.
Νέα projects όπως η επέκταση της Λ. Κύμης (430 εκατ. ευρώ), η Παράκαμψη Χαλκίδας - Ψαχνών, το Μπράλος- Άμφισσα, τα άλλα τμήματα του ΒΟΑΚ (π.χ. το Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, με προϋπολογισμό άνω των 200 εκατ. ευρώ ή η μεγάλη σύμβαση παραχώρησης των 1,1 δισ), αντιπλημμυρικά έργα ή έργα ύδρευσης όπως στον Ενιπέα Φαρσάλων, στον Ταυρωνίτη στην Κρήτη, η ύδρευση της Κέρκυρας, τα οδικά τμήματα Θεσσαλονίκη-Έδεσσα και Δράμα-Αμφίπολη, η Ζεύξη Σαλαμίνας, διαγωνισμοί όπως της Αττικής Οδού και δεκάδες άλλες υποδομές (κτιριακά, απορρίμματα κ.α.) που θα «βγαίνουν» προσεχώς, θα ενεργοποιήσουν τα εγχώρια γκρουπ, ενδεχομένως και ξένους ομίλους, και θα κινητοποιήσουν το κατασκευαστικό δυναμικό της χώρας όχι μόνο σε επίπεδο τεχνικής επάρκειας αλλά και σε σχέση με την απαραίτητη χρηματοδοτική και κεφαλαιακή ισχύ που απαιτείται. Αλλωστε, τα παραπάνω έργα δεν είναι παρά η αρχή.
Για αυτό και το πιθανότερο είναι, όπως το insider προϊδέαζε από πέρυσι, να βλέπουμε προσεχώς την περαιτέρω ωρίμανση διαδικασιών που στόχο έχουν να «χτίσουν» συμμαχίες και συνεργασίες για την διεκδίκηση των μεγάλων έργων. Οι οποίες θα ποικίλλουν αναλόγως του τομέα (οδικά, απορρίμματα, ύδρευση, σιδηρόδρομος κ.α.), του μοντέλου χρηματοδότησης (ΣΔΙΤ, παραχωρήσεις, δημόσια) ή των εκάστοτε… συνθηκών. Στο πλαίσιο αυτό, θα προκύψουν αλλαγές σε κοινοπραξίες και σχήματα που υποβάλουν δεσμευτικές οικονομικές προσφορές, συμμετοχή ομίλων είτε την τελευταία στιγμή (αν το επιτρέπουν οι όροι του διαγωνισμού) είτε σε επόμενη φάση σε κάποια κοινοπραξία, συνεργασίες που μέχρι πρότινος δεν φάνταζαν πιθανές.
