Ροή
Κρίσιμο ρόλο για την αναβίωση δανείων που δεν εξυπηρετούνται και για την επιστροφή των οφειλετών «πράσινων» στις τράπεζες, θα διαδραματίσουν οι Εταιρείες Διαχείρισης. Έχοντας πλέον υπό τη διαχείρισή τους κόκκινα δάνεια 100 δις. ευρώ, οι Εταιρείες Διαχείρισης εκπονούν σχέδιο για να επιλυθεί ουσιαστικά το πρόβλημα των NPLs με την έξοδό τους όχι μόνο από τους τραπεζικούς ισολογισμούς, αλλά και από την οικονομία.
Μόνο μέσα στη διετία της πανδημικής κρίσης (2020 – 2021), οι Εταιρείες Διαχείρισης «πρασίνισαν» δάνεια άνω των 4,7 δισ. ευρώ, στην πλειοψηφία τους με «κούρεμα» οφειλής. Πρόκειται για δάνεια που βγήκαν εκτός τραπεζικών ισολογισμών με τη διαδικασία των τιτλοποιήσεων («Ηρακλής»). Επιπλέον, στη διετία 2020 – 2021, ρυθμίστηκαν δάνεια ύψους 3,8 δισ. ευρώ, τα οποία δεν έχουν μεταβιβαστεί σε τρίτους επενδυτές και συνεχίζουν να ανήκουν σε πιστωτικά ιδρύματα.
Τον καίριο ρόλο των Εταιρειών Διαχείρισης στην εξυγίανση των κόκκινων δανειοληπτών επεσήμανε χθες, μιλώντας στη Γενική Συνέλευση των Εταιρειών Διαχείρισης από Δάνεια και Πιστώσεις, ο Πρόεδρος της Ένωσης ΑΕΔΑΔΠ και Διευθύνων Σύμβουλος της doValue Hellas, Τάσος Πανούσης. Όπως είπε αναφερόμενος στα δάνεια που έχουν περιέλθει στις Εταιρείες Διαχείρισης προς διαχείριση με τη διαδικασία των τιτλοποιήσεων, προτεραιότητα αποτελεί όπου αυτό είναι εφικτό, η αναβίωσή τους.
«Να αναδιαρθρωθεί δηλαδή ο δανεισμός και να καταστεί και πάλι βιώσιμος και εξυπηρετήσιμος. Μόνο για το 2020-2021, οι Εταιρείες Διαχείρισης αναδιάρθρωσαν δάνεια ύψους άνω των 4,7 δισ. ευρώ, προσφέροντας λύσεις που περιλαμβάνουν στην πλειοψηφία τους και άφεση χρέους. Πέρα από το άμεσο όφελος για τους σημερινούς κατόχους των δανείων (επενδυτές) αλλά και τους δανειολήπτες, η αναβίωση δανεισμού ως βιώσιμου, ανοίγει ένα νέο ενάρετο κύκλο. Στο μέλλον θα είναι δυνατή, δηλαδή, η επαναπώληση και επιστροφή τέτοιων χαρτοφυλακίων από τους σημερινούς κατόχους τους προς τα τραπεζικά ιδρύματα μέσω των Εταιρειών Διαχείρισης. Με τον τρόπο αυτό οι τράπεζες θα αυξήσουν το υγιές δανειακό τους χαρτοφυλάκιο ενώ χιλιάδες φυσικά και νομικά πρόσωπα, που σήμερα είναι εκτός τραπεζικού συστήματος λόγω του ότι έχουν εκκρεμείς οφειλές εκτός ρύθμισης, θα μπορέσουν να επιστρέψουν και να ανακτήσουν την πρόσβασή τους στην τραπεζική χρηματοδότηση, με υγιείς πλέον όρους», επεσήμανε ο κ. Πανούσης.
Τα μέλη της ΕΕΔΑΔΠ διαχειρίζονται σήμερα συνολικά δάνεια και απαιτήσεις που υπερβαίνουν τα 100 δισ. ευρώ. Μόνο τον τελευταίο χρόνο μεταφέρθηκαν εκτός τραπεζικών ισολογισμών χαρτοφυλάκια 22 δισ. ευρώ, τα οποία έχουν αναλάβει να διαχειριστούν, ενώ σε διαδικασία μεταφοράς βρίσκονται ήδη άλλα 13 δισ. ευρώ δανείων. «Έχουμε αναδεχθεί το βάρος του μεγάλου προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων που κληροδότησε η πολυετής κρίση στο τραπεζικό μας σύστημα. Χωρίς την ταχεία αντιμετώπισή του δεν θα μπορούσαμε να επιστρέψουμε σε ομαλή χρηματοδότηση της οικονομίας, σε ισχυρούς και διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης και σε τροχιά ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας για την Ελλάδα», τόνισε ο Πρόεδρος της Ένωσης Εταιρειών Διαχείρισης.
Σε ό,τι αφορά τα δάνεια που παραμένουν εντός τραπεζικών ισολογισμών, ο κ. Πανούσης είπε ότι οι Εταιρείες Διαχείρισης έχουν πετύχει ρυθμίσεις σε χιλιάδες περιπτώσεις. Μόνο για τα έτη 2020 – 2021, ρυθμίστηκαν δάνεια ύψους 3,8 δισ. ευρώ, τα οποία δεν έχουν μεταβιβαστεί σε τρίτους επενδυτές και συνεχίζουν να ανήκουν σε πιστωτικά ιδρύματα. Τα συγκεκριμένα δάνεια αναταξινομήθηκαν ως εξυπηρετούμενα και επανήλθαν στα υγιή τραπεζικά χαρτοφυλάκια των πιστωτικών ιδρυμάτων – και σε αυτή την περίπτωση με πολλαπλά οφέλη τόσο για τους δανειολήπτες, όσο και για τις ίδιες τις τράπεζες.
Ο κ. Πανούσης τόνισε ότι οι Εταιρείες Διαχείρισης καθημερινά προσφέρουν ευέλικτες και ουσιαστικές λύσεις, συμβατές με τις οικονομικές τους δυνατότητες, σε όλους τους δανειολήπτες που είναι συνεργάσιμοι και θέλουν να βρουν τρόπο για την εξυπηρέτηση της οφειλής τους. «Θέλω να είμαι ειλικρινής. Δεν έχουμε συμπάθεια ή κατανόηση για εκείνους που μπορούν αλλά δεν θέλουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και προσπαθούν να φορτώσουν τα βάρη σε άλλους και τελικά στο κοινωνικό σύνολο και την οικονομία. Ο στρατηγικός κακοπληρωτής επιδεικνύει αντικοινωνική συμπεριφορά. Πιστεύω ότι αποτελεί κατάκτηση των τελευταίων ετών ότι η ουσιαστική διαφοροποίηση μεταξύ πραγματικά αδύναμων δανειοληπτών και “στρατηγικών κακοπληρωτών” έχει περάσει ως αντίληψη στην κοινή γνώμη», τόνισε.
Ο κ. Πανούσης αναφέρθηκε επίσης στη σημαντική λειτουργία των Εταιρειών Διαχείρισης στον αναπτυσσόμενο κλάδο των ακινήτων, παρέχοντας εγγύηση διαφάνειας τόσο για τους κατόχους των δανείων (επενδυτές) όσο και για τους δανειολήπτες, καθώς και δυνατότητα άντλησης ή και μόχλευσης σημαντικών κεφαλαίων για επενδύσεις στα ακίνητα.
Παραμένουν 4 προκλήσεις για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους
Παρά τη θετική συνολική εικόνα, ο κ. Πανούσης είπε ότι παραμένουν σημαντικές προκλήσεις, καθώς πρέπει να επιταχυνθούν οι ρυθμοί στη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους. Για το σκοπό αυτό απαιτούνται στοχευμένες ενέργειες εκεί όπου σημειώνονται καθυστερήσεις, είπε ο κ. Πανούσης, επισημαίνοντας ιδιαίτερα 4 περιοχές:
1) Την επιβράδυνση των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης που ήταν εύλογη στις συνθήκες της πανδημίας, αλλά επηρέασε αρνητικά τη συνολική συμπεριφορά των δανειοληπτών, καθώς ορισμένοι αισθάνθηκαν ότι δεν υπάρχει πιεστική ανάγκη εξυπηρέτησης υποχρεώσεων. «Δεν πρέπει να επιτρέψουμε υποτροπή στην αρνητική κουλτούρα πληρωμών του παρελθόντος. Η αναγκαστική εκτέλεση είναι η ύστατη επιλογή των Εταιρειών Διαχείρισης, αλλά η απουσία της επηρεάζει αρνητικά και φέρνει στην επιφάνεια τον ηθικό κίνδυνο», τόνισε ο κ. Πανούσης.
2) Τη χρονική μετάθεση της σύστασης του Φορέα Απόκτησης & Επαναμίσθωσης ακινήτων που προβλέπει το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας και είναι κομβική στην αποτελεσματικότερη εφαρμογή του νέου Πτωχευτικού Κώδικα. Οι διαδικασίες αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στο επόμενο έτος.
3) Τα αποτελέσματα στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών που μέχρι σήμερα υστερούν έναντι των προσδοκιών. «Έχουμε πάνω από 39.000 αιτήσεις κατ’αρχήν, αλλά ο αριθμός εκείνων που ολοκληρώθηκαν είναι ακόμη πολύ μικρός, λόγω του ότι πρόκειται για σύνθετη διαδικασία, στην οποία εμπλέκονται πολλοί παράγοντες μέχρι να συμπληρωθούν τα στοιχεία στην πλατφόρμα και να προταθεί η λύση που προκύπτει αλγοριθμικά στον δανειολήπτη», είπε ο κ. Πανούσης, εκτιμώντας ότι νομικοί, φοροτεχνικοί και λογιστές στους οποίους πολλοί δανειολήπτες (Ιδιώτες & Επιχειρήσεις) έχουν αναθέσει την υποβολή της αίτησής τους στην πλατφόρμα, θα συμβάλουν από την πλευρά τους στην επιτάχυνση και γρήγορη ολοκλήρωση των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί, αλλά και εκείνων που θα υποβληθούν στο μέλλον.
4) Τις σημαντικές καθυστερήσεις στην εκκαθάριση των εκκρεμών υποθέσεων του Νόμου Κατσέλη που αρχικά είχε προβλεφθεί για το 1ο τρίμηνο του 2022. Θα πρέπει να υπάρξει ένα σχέδιο επιτάχυνσης της εκδίκασης των πάνω από 40.000 υποθέσεων οι οποίες ακόμη εκκρεμούν.
Πλούσιο το έργο της ΕΕΔΑΔΠ
Η Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης έχει ήδη συμπληρώσει δύο έτη πλήρους λειτουργίας από την ίδρυσή της και στο διάστημα αυτό έχει συμβάλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση κρίσιμων ζητημάτων που συνδέονται με τη διαχείριση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων. Όπως ανέφερε ο κ. Πανούσης, η ΕΕΔΑΔΠ:
• Συμμετείχε στη ριζική αναμόρφωση της πτωχευτικής νομοθεσίας με την παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης και τεχνογνωσίας, διαμορφώνοντας ένα σύγχρονο και συνεκτικό νομοθετικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της αφερεγγυότητας ιδιωτών και επιχειρήσεων,
• Αντιμετώπισε με επιτυχία τις συνέπειες της πανδημίας του Covid-19, μέσα από στοχευμένες πρωτοβουλίες για τη στήριξη των δανειοληπτών, αλλά και την υποβολή στοχευμένων προτάσεων για την αποκατάσταση της κανονικότητας στις διαδικασίες είσπραξης απαιτήσεων και την προστασία της κουλτούρας πληρωμών. Από την έναρξη της πανδημίας, οι Εταιρείες Διαχείρισης προχώρησαν σε αναστολές πληρωμών για λογαριασμό τραπεζικών ιδρυμάτων (πελατών τους) ύψους 15 δισ. ευρώ σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Παράλληλα, συνέβαλαν στην επιτυχία των κρατικών προγραμμάτων υποστήριξης των δανειοληπτών που επλήγησαν από την πανδημία, εντάσσοντας στο πρόγραμμα «Γέφυρα Ι» δάνεια ύψους άνω των 3,5 δισ. ευρώ και στο πρόγραμμα «Γέφυρα ΙΙ» δάνεια ύψους άνω των 1,5 δισ. ευρώ.
• Συμμετείχαν στη διαμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου για το πρόγραμμα παροχής εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου στις τιτλοποιήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων με το πρόγραμμα ΗΡΑΚΛΗΣ 2. Η αποτελεσματικότητα των Εταιρειών Διαχείρισης Δανείων, όπως είπε ο κ. Πανούσης, αποτελεί και τη σημαντικότερη δικλείδα ασφαλείας για τον Έλληνα φορολογούμενο, στο μέτρο που το Ελληνικό Δημόσιο έχει παράσχει την εγγύησή του για τις ομολογίες υψηλής διαβάθμισης των τιτλοποιήσεων τραπεζικών χαρτοφυλακίων.
• Συνέβαλαν στον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας που συνδέεται με την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης ακινήτων, συμβάλλοντας στην υιοθέτηση κρίσιμων παρεμβάσεων όπως ενδεικτικά η δυνατότητα τακτοποίησης πολεοδομικών αυθαιρεσιών σε ακίνητα που αποκτώνται σε πλειστηριασμούς,
• Υποστήριξαν νομοθετικές αλλαγές καίριας σημασίας που επηρεάζουν τη λειτουργία του Κλάδου, όπως ενδεικτικά: την πρόσφατη αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, την εισαγωγή της δυνατότητας των Εταιρειών Διαχείρισης να ενεργούν ως εκπρόσωποι σε ομολογιακά δάνεια μέσα από την πρόσφατη αλλαγή στο Νόμο περί Ανωνύμων Εταιρειών και τον πρόσφατο εκσυγχρονισμό του Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδας για την αντιμετώπιση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων.
• Κατά τον τελευταίο χρόνο η Ένωση προχώρησε σε συγκεκριμένες παρεμβάσεις και στο επίπεδο της κοινωνικής προσφοράς. Ενδεικτικά: Πρωτοβουλίες στήριξης των πληγέντων από τις καταστροφικές πυρκαγιές του περασμένου Αυγούστου, αλλά και το επιμορφωτικό πρόγραμμα @ξία, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού. Πρόκειται για την πρώτη πρωτοβουλία που αναγνωρίζει τη σημασία της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης (και ιδίως της εκπαίδευσης της νέας γενιάς) για την αντιμετώπιση του οικονομικού και κοινωνικού προβλήματος της υπερχρέωσης.
