Ροή
Με την υπόθεση της 20ετούς επέκτασης της παραχώρησης του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» και τα έσοδα του Δημοσίου σχεδόν ύψους 750 εκατ. ευρώ που παραλίγο να χαθούν να έχει λάβει διαστάσεις πολιτικής κόντρας μεταξύ κυβέρνησης και ΝΔ, κύκλοι της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ επιχειρούν να εξηγήσουν το πως και το γιατί. Τονίζουν πως δεν υπήρξε κανένα σκάνδαλο όπως υπονοεί η αξιωματική αντιπολίτευση και αρνούνται πως υπήρξε κάποιο λάθος, είτε από το ίδιο το Ταμείο είτε από τους συμβούλους του.
Τα ερωτήματα που προκαλούνται από την υπόθεση της παραχώρησης του «Ελ. Βενιζέλος» είναι πολλά και δυστυχώς η όλη υπόθεση θυμίζει ένα μπερδεμένο κουβάρι που δεν είναι εύκολο να ξετυλιχτεί. Το δεδομένο είναι ότι τον Σεπτέμβριο του 2017 είχε ανακοινωθεί η συμφωνία μεταξύ ΤΑΙΠΕΔ και της εταιρείας «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών» (ΔΑΑ) για την 20ετή -μέχρι το 2046- επέκταση της παραχώρησης του αεροδρομίου έναντι τιμήματος 487 εκατ. ευρώ ή 600 εκατ. ευρώ με τον ΦΠΑ. Δύο χρόνια μετά και αφού υπήρξε παρέμβαση από την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp) το τίμημα ανέβηκε στα 1,15 δισ. ευρώ ή 1,382 δισ. με τον ΦΠΑ.
Κύκλοι της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ αποδίδουν αυτή την τεράστια διαφορά στο ότι η αρχική συμφωνία βασίστηκε σε στοιχεία του 2015 τόσο σε ό,τι αφορά την επιβατική κίνηση του αεροδρομίου όσο και στην γενική οικονομική κατάσταση της χώρας. «Το καλοκαίρι του 2015 ήταν το καλοκαίρι τον capital controls, μόλις είχε ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και η απόδοση των ελληνικών ομολόγων είχε φθάσει το 8,3%», σημειώνουν οι ίδιοι κύκλοι.
Σύμφωνα πάντα με τις πηγές του ΤΑΙΠΕΔ οι διαπραγματεύσεις με την ΔΑΑ (στο οποίο συμμετέχουν με 30% το ΤΑΙΠΕΔ, 25% το Δημόσιο, 40% το καναδικό συνταξιοδοτικό ταμείο PSP που έχει και την διοίκηση της εταιρείας και με 5% ο όμιλος Κοπελούζου) ξεκίνησαν τον Νοέμβριο του 2016 αλλά η συμφωνία έκλεισε τον Μάιο του 2017. Όμως υπήρξε καθυστέρηση στις απαραίτητες εγκρίσεις και έτσι το Ταμείο «βρήκε την ευκαιρία να διαπραγματευτεί ξανά το τίμημα με βάση τα νέα δεδομένα: Την μεγάλη αύξηση της επιβατικής κίνησης αλλά και την βελτίωση της ελληνικής οικονομίας».
«Το όπλο πάνω στο τραπέζι»
Ανώτατη πηγή του ΤΑΙΠΕΔ αρνείται πως υπήρξε παρέμβαση της DG Comp για αναθεώρηση του τιμήματος. Αντίθετα αναφέρει ότι με αφορμή την DG Comp και με τον φόβο να χαρακτηριστεί η συναλλαγή «κρατική ενίσχυση» η διοίκηση του Ταμείου ξεκίνησε σκληρές διαπραγματεύσεις για να ανεβάσει το τίμημα. «Περάσαμε σχεδόν ένα χρόνο σκληρών διαπραγματεύσεων με διάφορα στάδια. ΤΑΙΠΕΔ «περάσαμε 12 μήνες σε πολύ σκληρές διαπραγματεύσεις, με διάφορα στάδια. Στη βάση του αρχικού τιμήματος και των νέων συνθηκών που διαμορφώθηκαν μπήκαμε σε κύκλο διαπραγμάτευσης με τους επενδυτές», σημειώνει.
Μάλιστα, σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι διαπραγματεύσεις ήταν τόσο σκληρές και επίμονες που υπήρξε ορατή η περίπτωση ακόμη και να ακυρωθεί η συμφωνία. «Ποιο όπλο βάλαμε στο τραπέζι; Είπαμε στο αεροδρόμιο και στους μετόχους πως δεν πάει άλλο, τα πράγματα αλλάζουν. ‘Η σταματάμε τις διαπραγματεύσεις και το 2026 να προκηρυχθεί ένας ανοικτός διαγωνισμός για τη διαχείριση του αεροδρομίου ή εκμεταλλεύεστε την υφιστάμενη σύμβαση που είχατε υπογράψει το 1995 και έχετε ρόλο στην περίοδο μετά το 2026», σημειώνει.
Ο ρόλος των συμβούλων
Οι πηγές της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ αρνούνται ότι έγινε κάποιο λάθος και από τους συμβούλους του έργου. «Δεν έγινε κανένα λάθος. Το μόνο που έγινε είναι ότι άλλαξαν τα στοιχεία» σημειώνουν προσθέτοντας ότι λόγω των καθυστερήσεων που σημειώθηκαν στις διαδικασίες μπόρεσε να επαναδιαπραγματευτεί το τίμημα επειδή βελτιώθηκαν οι συνθήκες. «Θα μπορούσε να είχε γίνει και το αντίθετο» σημειώνουν.
Για την αποτίμηση της αξίας της επέκτασης της παραχώρησης χρησιμοποιήθηκε ένα οικονομικό μοντέλο το οποίο ελέγχθηκε από την PWC.Παράλληλα, ως τεχνικός σύμβουλος ανέλαβε η SDG (Steer Davis Gleave) «που ήταν έμπειρη στο θέμα των αεροδρομίων και των υποδομών. Έχει παράσχει συμβουλές και στο Καστέλι και στους οδικούς άξονες και έχει επιλεγεί από την Κομισιόν ως συνομιλητής και σύμβουλος σε πάνω από 100 έργα». Ο ρόλος της ήταν να επιβεβαιώσει την αρτιότητα των παραδοχών που εισήχθησαν στο μοντέλο για να βγει το αρχικό τίμημα.
Στη συνέχεια ήρθαν οι σύμβουλοι (KPMG, ICF) που αξιολόγησαν το business plan της επόμενης περιόδου, τις παραδοχές και πάντρεψαν αυτές τις παραδοχές με τα στοιχεία ώστε να έχει σωστή εικόνα για το μοντέλο και έβγαλαν το τίμημα. Τα στοιχεία δόθηκαν από τον χρηματοοικονομικό σύμβουλο της Eurobank. Στη νέα συμφωνία, η KPMG Advisors A.E. είναι ο ανεξάρτητος αποτιμητής και η Nomura International ο πάροχος γνωμοδότησης για το εύλογο και δίκαιο του τιμήματος (fairness opinion).
Τα επόμενα βήματα
Η νέα συμφωνία με το τίμημα των 1,382 δισ. ευρώ βρίσκεται στο υπουργείο Οικονομικών για να λάβει τις τελικές εγκρίσεις και να πάρει το πράσινο φως από την DG Comp και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Στη συνέχεια θα πρέπει να ψηφιστεί από τη Βουλή.
Στόχος του ΤΑΙΠΕΔ είναι να τρέξουν οι διαδικασίες ώστε μέσα στο έτος ή το αργότερο στις πρώτες ημέρες του 2019 η όλη διαδικασία να έχει ολοκληρωθεί και να αποδοθεί το τίμημα που έχει συμφωνηθεί. Μάλιστα, όπως σημειώνουν πηγές του Ταμείου για να αποφευχθούν περαιτέρω καθυστερήσεις υπάρχει όρος με βάση τον οποία το τίμημα θα αυξάνεται κατά 10,3% για κάθε ημέρα καθυστέρησης με υπαιτιότητα της ΔΑΑ.
Η κόντρα στη Βουλή
Πάντως αναμένεται να υπάρξει και πολιτική αντιπαράθεση στη Βουλή. Ήδη η Νέα Δημοκρατία σε ανακοίνωση που έβγαλε για το θέμα έκανε λόγο για «ενδείξεις ενός τεράστιου σκανδάλου» σημειώνοντας ότι «η απόπειρα παράτασης της παραχώρησης του Διεθνούς Αεροδρομίου Αθηνών σε εξευτελιστική τιμή, η οποία δεν ολοκληρώθηκε χάρη στην παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εγείρει αμείλικτα ερωτήματα διαφάνειας και χρηστής διοίκησης».
Μάλιστα, ο τομεάρχης Υποδομών και Μεταφορών της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Καραμανλής από κοινού με τον αναπληρωτή του Χρήστο Μπουκώρο κατέθεσαν ερώτηση προς τους υπουργούς Οικονομικών και Υποδομών στη Βουλή, για το θέμα.
