Ροή
Η απόφαση για την αθώωση του μητροπολίτη Αμβρόσιου για το γεμάτο μίσος κείμενό του, πέρα από τον αποτροπιασμό που προκάλεσε σε πολλούς, ανοίγει και μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για τον ρόλο των πολιτικών και γενικότερα δημόσιων προσώπων σε αυτά τα ζητήματα. Όπως γράφει ο Bourdieu «μπορεί ο ομιλητής να αντικαταστήσει την πράξη με τα λόγια του όταν και επειδή ασκεί ρόλο εξουσίας στο όνομα ολόκληρης κοινωνικής ομάδας». Η Άννα Φραγκουδάκη στο «Γλώσσα και Ιδεολογία» γράφει ότι η εξουσία ασκείται με το λόγο περισσότερο απ’ ότι με τη φυσική επιβολή, επομένως η εξουσία ασκείται σε μεγάλο βαθμό με τις ιδέες, άρα με τη γλώσσα, με τις λέξεις.
Οι δήμαρχοι Καλαβρύτων και Αιγίου κατέθεσαν ως μάρτυρες υπεράσπισης στην δίκη και τα ερωτήματα και οι απορίες είναι πολλές. Ειδικά για τον δήμαρχο Καλαβρύτων, πόλη-σύμβολο της περιόδου της κατοχής στην Ελλάδα, το ζήτημα που εγείρεται είναι μεγάλο και η αντίφαση ακόμα μεγαλύτερη αν λάβουμε υπόψη και την κατάθεση του Ν. Αλιβιζάτου στην οποία τόνισε ότι: «ο Αμβρόσιος στο κείμενό του χρησιμοποίησε το λεξιλόγιο του Χίτλερ». Ανατρέχοντας στην σελίδα του Δημάρχου μπορεί να δει κανείς πλήθος φωτογραφιών από επίσκεψή του στο Μνημείο του Ολοκαυτώματος και το κέντρο τεκμηρίωσης του Ναζισμού, την Τοπογραφία του Τρόμου στο Βερολίνο. Το σχόλιο το οποίο συνοδεύει τις φωτογραφίες είναι: «Προσκυνηματική και συμβολική επίσκεψη, σήμερα, στην «Τοπογραφία του Τρόμου» και στο «Μνημείο Ολοκαυτώματος». Η περιήγηση και τα εκθέματα, και στα δύο, μας συγκλονίζουν, μας προβληματίζουν και μας διδάσκουν: Ποτέ πια Πόλεμος, Ποτέ πια ναζισμός, Ειρήνη, Φιλία και συναδέλφωση των λαών. ΠΟΤΕ
ΠΙΑ ΑΛΛΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ.».
Κάθε φράση στα σχόλια αυτά έρχεται σε αντίφαση με την υπεράσπιση του Αμβρόσιου και δίνει την αίσθηση ότι είμαστε ενώπιον του Δρ. Τζέκυλ και του κ. Χάϊντ. Πώς μπορεί να εξηγηθεί μια τέτοια διαφοροποίηση;
Η ανάγκη για επανεκλογή και η τήρηση κάποιων τοπικών ισορροπιών είναι μια προσέγγιση, αλλά το αποτέλεσμα αυτής της επιλογής είναι καταστροφικό γιατί έχει σαν αποτέλεσμα την επικράτηση μια λογικής ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Τα θέματα υπεράσπισης αρχών και αξιών όμως δεν μπορεί να υποκύπτουν σε τέτοιες λογικές. Οι πολιτικοί και γενικότερα τα δημόσια πρόσωπα με τον λόγο τους και την συμπεριφορά τους έχουν την δυνατότητα να διαμορφώσουν σε ένα βαθμό την κοινή γνώμη ως φορείς εξουσίας και αυτή η δυνατότητα δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται εργαλειακά, ειδικά σε θέματα σαν και αυτά που αγγίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον σεβασμό του άλλου, την καταπολέμηση του λόγου μίσους και τον ρατσισμό.
Προφανώς δεν είναι η πρώτη φορά που βρισκόμαστε μπροστά σε τέτοιες αντιφατικές συμπεριφορές αλλά ο συμβολισμός σε αυτήν την περίπτωση είναι πολύ ιδιαίτερος.
Χρειάζεται προσοχή, υπευθυνότητα, επιμονή και βαθιά πίστη στην υπεράσπιση της ανθρώπινης αξίας. Η διασπορά του μίσους, η στοχοποίηση συνανθρώπων μας, συμπολιτών μας μέσα από τέτοιου είδους ρητορείες χρειάζεται να μας βρίσκει απέναντι. Οι φορείς εξουσίας εκφέρουν λόγο και άρα ιδέες. Χρειάζεται προσοχή διότι με την επανάληψη γίνονται κοινότοπες.
