Ροή
Οι αγορές μετοχών ξεκίνησαν το έτος στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών. Στο κλείσιμο της προηγούμενης εβδομάδας (15 Ιανουαρίου), είδαμε τις παγκόσμιες αγορές μετοχών να σημειώνουν, κατά μέσο όρο, πτώση της τάξεως του -9%.
Συγκεκριμένα, οι δείκτες S&P 500, FTSE 100, Eurostoxx 50 και οι αναδυόμενες αγορές έπεσαν κατά -7,93%, -7%, -9,59% και -10,68% αντίστοιχα. Οι κύριοι λόγοι αυτής της πτώσης ήταν οι ανησυχίες για την ανάπτυξη στην Κίνα, η υποτίμηση του κινεζικού νομίσματος, οι τιμές του πετρελαίου και οι αυξήσεις των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοιχτής Αγοράς της Fed.
Το βασικό ερώτημα που προκύπτει από όλα αυτά τα θέματα είναι το πώς θα επηρεαστεί τελικά η παγκόσμια ανάπτυξη. Πιο συγκεκριμένα:
Κινεζική ανάπτυξη: η επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας είναι ένα γνωστό φαινόμενο. Παρ’ όλα αυτά, το πόσο γρήγορη θα είναι αυτή η επιβράδυνση και το κατά πόσον οι ανησυχίες περί «ανώμαλης προσγείωσης» είναι δικαιολογημένες, είναι ακόμα υπό συζήτηση κι ενδεχομένως να μην είναι και ρεαλιστικό να περιμένουμε να ξεκαθαρίσει το τοπίο σύντομα. Εξακολουθεί, πάντως, να απασχολεί το ζήτημα περί αξιοπιστίας των οικονομικών στοιχείων που δημοσιεύουν οι Κινεζικές αρχές, γεγονός που πιθανότατα θα παραμείνει ασαφές για το επόμενο χρονικό διάστημα.
Κινεζικό νόμισμα (CNY): Τα περισσότερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προβλέπουν ότι το κινεζικό νόμισμα θα υποτιμηθεί έναντι του δολαρίου σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα μέχρι το τέλος του 2016, μιλώντας για στόχο της τάξεως του 6,90 από το προηγούμενο 6,49. Οι σημερινή ισοτιμία στα 6,57 φαίνεται να επιβεβαιώνει την τάση αυτή.
Οι τιμές του πετρελαίου: Η επικρατούσα άποψη είναι ότι οι τιμές των βασικών εμπορευμάτων εν γένει και, ειδικότερα, οι τιμές του πετρελαίου, δεν έφθασαν στο χαμηλότερο σημείο τους στα τέλη του περασμένου έτους. Η επιβράδυνση της κινεζικής ανάπτυξης, το ισχυρότερο δολάριο και η αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ ήταν τρία γεγονότα που συνδυαστικά σηματοδοτούσαν τη μείωση της τιμής των εμπορευμάτων και συγκεκριμένα τις τιμές του πετρελαίου προέβλεπαν πτώση κάτω του ψυχολογικού ορίου των 30 δολαρίων το βαρέλι κατά τη διάρκεια μιας παρατεταμένης χρονικής περιόδου, προκειμένου να υπάρξει πίεση για μια αναδιάρθρωση της πετρελαιοβιομηχανίας στις ΗΠΑ. Η αβεβαιότητα πλέον σχετίζεται με το για ποσό χρονικό διάστημα η τιμή του πετρελαίου θα παραμείνει σε αυτά τα χαμηλά επίπεδα, πότε θα ανακάμψει και, αν συμβεί αυτό, για τι επίπεδα ανόδου μιλάμε.
Τα επιτόκια των ΗΠΑ: κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του περασμένου Δεκεμβρίου, η Fed ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε αύξηση τα επιτοκίων τέσσερις φορές μέσα στο 2016.
Υπό το φως αυτών των ζητημάτων, η τρέχουσα διόρθωση στις αγορές μετοχών σε ποσοστό της τάξεως του 10 % περίπου, φαίνεται να είναι κάτι περισσότερο από αναμενόμενη .
Είναι φθηνές οι αγορές;
Αυτό μπορεί να είναι μια δύσκολη ερώτηση γιατί στη μέση ενός οικονομικού κύκλου, η απάντηση είναι σχετική. Την Παρασκευή 15 Ιανουαρίου ο S&P 500 έκλεισε με PER (Price/Earnings Ratio) 16,8. Αυτό είναι 8% χαμηλότερα από ό,τι ήταν στις 31 Δεκεμβρίου 2015. Επίσης, είναι 3 % χαμηλότερο από το μέσο όρο των τριών τελευταίων ετών. Το τρέχον επίπεδο του S&P 500, στις 1.890 μονάδες περίπου, υποδεικνύει εκτιμώμενο EPS κάτω από 112 δολάρια, πολύ χαμηλότερα δηλαδή από τον στόχο του 2015. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ αναμένεται να είναι 2,4% για το 2016, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Bloomberg), τα μειωμένα κέρδη και το χαμηλότερο PER των τελευταίων τριών ετών δεν σημαίνει ότι οι αγορές είναι φθηνές, αν και έχουν φτάσει σε ένα αξιοσημείωτα χαμηλό επίπεδο.
Συνοπτικά, οι τρεις πρώτες εβδομάδες του έτους μπορούν σίγουρα να χαρακτηριστούν δύσκολες για τους επενδυτές. Ενώ στην ουσία δεν υπήρξε κάποιος προφανής καταλύτης ή κάποια νέα πληροφόρηση για να προκαλέσει τη «μεγάλη» αυτή πτώση , εντούτοις, η πρόσφατη μεταβλητότητα της αγοράς, αν και ακραία, δεν αποτελεί εξαίρεση με βάση τα ιστορικά δεδομένα.
Στο παρόν κλίμα, προστίθεται και η αβεβαιότητα σχετικά με την πιθανή στήριξη των αγορών και πάλι από πλευράς κεντρικών τραπεζών: την περασμένη εβδομάδα, ο Draghi άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να αναθεωρήσει την τρέχουσα νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, και το ίδιο έκανε και ο Kuroda για την Τράπεζα της Ιαπωνίας. Υπό τη σκιά όλων αυτών των παραγόντων, οι αγορές πλέον αλλάζουν τα προγνωστικά τους για την αύξηση των επιτοκίων από τη Fed, προβλέποντας πως η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοιχτής Αγοράς της Fed θα αναγκαστεί να αναβάλει τις προγραμματισμένες αυξήσεις επιτοκίων που ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο του 2015, μέχρι το Σεπτέμβρη του 2016.
Όπως και να έχει, το volatility – στη γλώσσα των επενδυτών– ή αλλιώς η τρέχουσα μεταβλητότητα των αγορών, είτε αυτή προέρχεται από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη ή την Κίνα, ήρθε για να μείνει , και όχι μόνο το μέγεθος αλλά και η ταχύτητα των εξελίξεων, θα καθορίσουν το ποιος θα είναι ο αντίκτυπος στις παγκόσμιες οικονομίες.
