Η επιστημονική συμβολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης στην Πολιτική Προστασία, στην πρόληψη και στη διαχείριση φυσικών καταστροφών, αλλά και σε ζητήματα κλιματικής κρίσης τέθηκε στο επίκεντρο εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε, χθες, στην Ξάνθη.
Όπως τονίστηκε από τους συμμετέχοντες, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης εστιάζει την προσπάθειά του προς αυτή την κατεύθυνση παρέχοντας σπουδές υψηλού επιπέδου, ενώ αναπτύσσει εξειδικευμένα προγράμματα σπουδών, έχοντας ως στόχο τη διεπιστημονική προσέγγιση και τη συνεργασία.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Κεφαλογιάννης, παρενέβη με βιντεοσκοπημένο μήνυμα, τονίζοντας ότι τα τελευταία χρόνια η Πολιτική Προστασία στη χώρα μας έχει αλλάξει ριζικά.
«Περνάμε σε ένα νέο μοντέλο, σε ένα σύστημα που βασίζεται στην πρόληψη, στο σχεδιασμό, στην εκπαίδευση και στην επιστημονική τεκμηρίωση. Το ΔΠΘ δεν αποτελεί απλώς έναν ακαδημαϊκό φορέα, αποτελεί ένα μέρος της εθνικής προσπάθειας, με τα εργαστήρια, τις ερευνητικές ομάδες, και κυρίως με τα σύγχρονα μεταπτυχιακά προγράμματα που αναπτύσσει στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας», σημείωσε, ενώ προσέθεσε ότι το ΔΠΘ συμβάλλει στην καλλιέργεια εξειδικευμένων επιστημόνων και στελεχών.
Ο υπουργός επισήμανε ότι η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η επιστημονική προσέγγιση, αποτελούν βασικούς παράγοντες για την αντιμετώπιση των κινδύνων, ενώ υπογράμμισε ότι η συνεργασία ανάμεσα στην Πολιτεία, στα πανεπιστήμια και στην επιχειρησιακή κοινότητα, είναι κρίσιμη.
«Η έρευνα χρειάζεται πόρους για την εφαρμογή και η επιχειρησιακή εμπειρία χρειάζεται επιστημονική ανατροφοδότηση. Το ΔΠΘ υπηρετεί ακριβώς αυτό το σημείο σύζευξης», υπογράμμισε, ευχαριστώντας τους ακαδημαϊκούς του πανεπιστημίου για τη συμβολή τους.
«Η Ξάνθη και η Θράκη συνολικά έχουν κάθε λόγο να αισθάνονται περήφανες και μέσα από δράσεις σαν αυτή χτίζεται ένας κόμβος γνώσης καινοτομίας και εκπαίδευσης, που δεν αφορά μόνο την περιοχή, αφορά όλη τη χώρα. Με τα δικά τους εγχειρήματα, είμαι βέβαιος ότι η Πολιτική Προστασία μπορεί να συνεχίσει να κάνει βήματα μπροστά», σημείωσε.
Από την πλευρά του, ο βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ, πρώην υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και πρώην Ευρωπαίος επίτροπος Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Διαχείρισης Κρίσεων, Χρήστος Στυλιανίδης, αναφέρθηκε στην ανάγκη για μία Εθνική Βάση Δεδομένων, αξιοποιώντας από τη μία όλα τα εργαλεία, όπως αυτό της τεχνητής νοημοσύνης, και εκπαιδεύοντας ταυτόχρονα και το ανθρώπινο δυναμικό.
«Η κλιματική κρίση δεν είναι fake news. Είναι εδώ, θα πρέπει πάση θυσία να αναπτύξουμε ακόμη περισσότερο τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό. Θεωρώ ότι με τις αποφάσεις που έχουν παρθεί για το ευρωπαϊκό σύστημα σε στρατηγικές ασφάλειας και άμυνας, θα γίνει μια μεγάλη προσπάθεια για να συνδεθεί η Πολιτική Προστασία με τα θέματα ασφάλειας και άμυνας. Εκεί ακριβώς θα μπορέσει αυτό το κοινό έδαφος να δημιουργήσει νέες χρηματοδοτήσεις και την ίδια στιγμή να συζεύξει την προχωρημένη αμυντική τεχνολογία και την τεχνολογία της πολιτικής προστασίας», σημείωσε ο κ. Στυλιανίδης.
Όπως είπε, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης θα είναι «πρωτοπόρο σε αυτή τη νέα προσέγγιση και θα μπορέσει με νέες χρηματοδοτήσεις να δώσει ευρωπαϊκές και παγκόσμιες λύσεις». Επιπλέον τόνισε ότι η επιστημονική κοινότητα μαζί με τους επιχειρησιακούς φορείς χρειάζεται να κινούνται μαζί.
«Έτσι θα έχουμε αποτελέσματα. Κάθε ώρα που περνά και δεν προσαρμοζόμαστε στην πραγματικότητα με τη λογική της σύζευξης επιστήμης και πράξης, χάνουμε ήδη έδαφος και θα το πληρώσουμε ακριβά», είπε.
Ο κ. Στυλιανίδης απευθυνόμενος στους φοιτητές και στις φοιτήτριες, επισήμανε ότι «θα πρέπει να νιώθουν περήφανοι που φοιτούν σε ένα τέτοιο πανεπιστήμιο που μπορεί και παράγει πρωτογενή γνώση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για ένα τόσο πολύπλοκο και δύσκολο θέμα, όπως η Πολιτική Προστασία».
Αναφερόμενος στις ιδιαιτερότητες της Ελλάδας, τόνισε ότι η χώρα μας μαζί με την Ιταλία είναι οι μοναδικές στην Ευρώπη και ίσως και παγκοσμίως που έχουν όλα τα είδη φυσικών καταστροφών. Γι αυτό, όπως είπε, έχουν και μία ειδική ευθύνη -εξαιτίας αυτού που βιώνουν σε καθημερινή βάση- προκειμένου να το μεταφέρουν σε επιστημονική γνώση.
«Ήταν μεγάλο επίτευγμα η δημιουργία του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας», σημείωσε, προσθέτοντας ωστόσο ότι «έχουμε μεγάλο δρόμο να διανύσουμε, αλλά νομίζω είμαστε στη σωστή κατεύθυνση».
Στην προσπάθεια και στο έργο του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης σε ζητήματα Πολιτικής Προστασίας και φυσικών καταστροφών αναφέρθηκε με τη σειρά του ο πρύτανης του ΔΠΘ, Φώτιος Μάρης, τονίζοντας ότι το ΔΠΘ εργάζεται πάνω από 15 χρόνια προς αυτή την κατεύθυνση.
Όπως υπογράμμισε, το Πανεπιστήμιο επιδιώκει στη διεπιστημονική προσέγγιση και στη μεταφορά γνώσης στους ανθρώπους της «πράξης» για την εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού με πολύ μεγάλες ικανότητες και δεξιότητες. Για το λόγο αυτό, όπως είπε, χρειάζονται καινοτόμα εργαλεία στον εξοπλισμό και στην τεχνογνωσία.
Ο κ. Μάρης γνωστοποίησε ότι τον Σεπτέμβριο του 2026 θα ξεκινήσει ένα καινούριο πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών με τίτλο «Πρόληψη και Διαχείριση Κρίσεων και Καταστροφών: Καινοτόμες Τεχνικές στην Πολιτική Προστασία». Το Διατμηματικό ΠΜΣ οργανώνεται από τα Τμήματα Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής και Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος της Σχολής Επιστημών Γεωπονίας και Δασολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και έχει πιστοποιηθεί και από την ΕΘΑΑΕ, αλλά και από το εξωτερικό.
Το Πρόγραμμα αποσκοπεί στη μεταπτυχιακή εκπαίδευση μέσω διεπιστημονικών προσεγγίσεων και στην πρακτική κατάρτιση σε θέματα κρίσιμα για την πολιτική προστασία. Αφορμή για τη δημιουργία του, όπως εξήγησε ο κ. Μάρης, στάθηκε η πυρκαγιά του 2023 στον Έβρο, καταδεικνύοντας την ανάγκη εκπαίδευσης προσωπικού της Πολιτικής Προστασίας σε θέματα πρόληψης και διαχείρισης φυσικών καταστροφών.
Όπως είπε, θα εστιάζει στη σύνδεση θεωρίας και πράξης, προωθώντας τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών επιστημονικών πεδίων, με απώτερο σκοπό τη δημιουργία εξειδικευμένων στελεχών που θα ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής στον τομέα της πολιτικής προστασίας, αλλά και την ανάπτυξη πρωτοβουλιών και δράσεων για την απομείωση του κινδύνου.
Όπως ανέφερε, θα είναι κατά το ήμισυ δια ζώσης, ενώ θα περιλαμβάνει και δράσεις στο πεδίο, καθώς και παρουσίαση περιπτώσεων μελέτης (case studies), ώστε οι συμμετέχοντας να διδαχθούν καλές πρακτικές για να αποκτήσουν εμπειρία.
Ο κ. Μάρης μίλησε για τις πλημμύρες του 2007 στον Έβρο, που αποτέλεσαν αφορμή για να ξεκινήσουν να εργάζονται στην προσέγγιση αυτών των φαινομένων σε επίπεδο Πολιτικής Προστασίας.
«Άλλο η πρόγνωση του καιρού και πώς επιδρά στη διαχείριση μιας καταστροφής, όπως η πυρκαγιά, κι άλλο η πρόγνωση του καιρού πριν μετατραπεί σε πρόγνωση πλημμυρικής αιχμής για να γίνει επιχειρησιακό εργαλείο στα χέρια της Πολιτικής Προστασίας. Αυτό έχει άλλο συντελεστή δυσκολίας και χρειάζεται προσαρμογή στην κάθε περίπτωση. Πρέπει να πάμε βήματα μπροστά», σημείωσε.
Από την πλευρά του, ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Κωνσταντίνος Χουβαρδάς, αναφέρθηκε στην επιστημονική τεκμηρίωση, αλλά και στα εργαλεία που χρειάζεται η Πολιτική Προστασία του σήμερα.
«Είμαστε στην εποχή του ΑΙ. Δεν μπορείς να διαχειριστείς μια καταστροφή στην εποχή του ΑΙ αν δεν ξέρεις σε ποιες περιοχές είναι η ευαλωτότητά σου, ποια είναι τα σημεία τρωτότητας, να έχεις δηλαδή μια ροή δεδομένων για να μπορείς να λάβεις απόφαση. Πρέπει να πάμε από τη διαχείριση των καταστροφών στη διακυβέρνηση», σημείωσε, ενώ προσέθεσε στην ανάγκη της συμμετοχής του πολίτη, έχοντας όμως εκπαιδευθεί σωστά.
Στο τρίπτυχο, στο οποίο χρειάζεται να βασιστούμε για την προστασία από τα υδρομετεωρολογικά φαινόμενα αναφέρθηκε με τη σειρά του ο καθηγητής Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων του ΔΠΘ, μέλος της Επιτροπής Εκτίμησης Κινδύνου του υπΚΚΠΠ, Δημήτρης Εμμανουλούδης. Απαριθμώντας τους άξονες του τριπτύχου, ο κ. Εμμανουλούδης τόνισε ότι, μεταξύ άλλων, είναι η προμήθεια και τοποθέτηση σοβαρού επιστημονικού εξοπλισμού (meteo radar, μετρητών στάθμης/παροχής ρευμάτων, ορεινών μετεωρολογικών σταθμών), η εκπόνηση Ελληνικού Μετεωρολογικού Προγνωστικού μοντέλου και Μοντέλου εκτίμησης πλημμυρικού κινδύνου στη χώρα, η συνεργασία Μετεωρολόγων και Υδρολόγων για κοινά εξαγόμενα συμπεράσματα, αναφορικά με τα επερχόμενα μεγέθη κινδύνων τοπικά και χωρικά.
«Οι υδρομετεωρολογικοί κίνδυνοι και τα φαινόμενα είναι "συνδυαστικά φαινόμενα" και πρέπει να μελετούνται έτσι και από τις δύο ομάδες επιστημόνων», επισήμανε και σημείωσε ότι ένας ακόμη άξονας είναι η συστηματική εκπαίδευση με σύγχρονα εργαλεία εκπαίδευσης των πολιτών, όλων των ηλικιών και ομάδων (από σχολεία έως ηλικιωμένους), στο πώς να λειτουργούν και να αντιδρούν πριν, κατά και μετά την εκδήλωση των φαινομένων και πώς να συνεργάζονται και να ακολουθούν τις οδηγίες των αρχών.
«Αυτό το τρίπτυχο ενεργειών εάν πραγματοποιηθεί, παρότι οι παντοειδείς φυσικοί κίνδυνοι δεν εξαλείφονται, μπορεί να συμβάλει στον σημαντικό περιορισμό τους ως προς τις επιπτώσεις τους στις ζωές και περιουσίες των κατοίκων, αλλά και στις Δημόσιες και Ιδιωτικές Υποδομές», υπογράμμισε ο κ. Εμμανουλούδης.
Για το έργο που αναπτύσσει το ΔΠΘ και συγκεκριμένα το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, μίλησε ο πρόεδρος του τμήματος, καθηγητής Χρήστος Ακράτος, επισημαίνοντας ότι «προσπαθούν να καλύψουν το σύνολο των αντικειμένων της Πολιτικής Προστασίας και της αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών με εξειδικευμένα ερευνητικά έργα, αναπτύσσοντας σύγχρονα διεπιστημονικά προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών, που έχουν ως στόχο την παροχή εξειδικευμένης γνώσης σε στελέχη τόσο του δημόσιου αλλά και του ιδιωτικού τομέα».
Απώτερος σκοπός, όπως είπε ο κ. Ακράτος, είναι να δώσουν στην Ελλάδα «εξειδικευμένο προσωπικό με γνώσεις που θα μπορούν να αντιμετωπίσουν τα σύγχρονα ζητήματα, τα οποία σε περίοδο κλιματικής κρίσης θα μας απασχολούν όλο και περισσότερο».
Στη συνέχεια ακολούθησε παρουσίαση τεσσάρων μεταπτυχιακών εκπαιδευτικών προγραμμάτων που θέτουν στο επίκεντρό τους την Πολιτική Προστασία. Πρόκειται για τα εξής: Διιδρυματικό Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Ανάλυση και Διαχείριση Ανθρωπογενών και Φυσικών Καταστροφών» με διευθυντή τον καθηγητή Δημήτρη Εμμανουλούδη, «Διαχείριση Υδρομετεωρολογικών Καταστροφών» με διευθυντή τον καθηγητή Αχιλλέα Σαμαρά, «Πρόληψη και Διαχείριση Κρίσεων και Καταστροφών: Καινοτόμες Τεχνικές στην Πολιτική Προστασία», με διευθυντή τον καθηγητή Φώτιο Μάρη, και «Διιδρυματικό ΠΜΣ με τα Πανεπιστήμια της Αβινιόν (Γαλλία) και Adam Mickiewicz (Πολωνία) "Μηχανική των υδατικών πόρων και Οικολογική Μηχανική"» με διευθυντή τον καθηγητή Χρήστο Ακράτο.
Τέλος παρουσιάστηκαν ερευνητικά προγράμματα, που αφορούν στην Πολιτική Προστασία, και υλοποιήθηκαν ή υλοποιούνται από ερευνητές και ακαδημαϊκούς του ΔΠΘ, όπως τα WATERWISE, HYDRA-GML, ARDAFORECAST, RESIST, Eye4Water, KΕΔΙΑΚ και DESIRMED.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
