Το Βραβείο Daphne Caruana Galizia 2025 απονεμήθηκε στην πλατφόρμα Follow the Money, η οποία αποκάλυψε τα κρυφά δίκτυα μέσω των οποίων η Ρωσία παρακάμπτει τις κυρώσεις στο εμπόριο πετρελαίου.
Η έρευνα, την οποία συντόνισε η πλατφόρμα ερευνητικής δημοσιογραφίας Follow the Money σε συνεργασία με μέσα ενημέρωσης από το Βέλγιο, τη Δανία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Νορβηγία, την Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, αποκάλυψε πώς πλοιοκτήτες από χώρες της Δύσης αποκόμισαν πάνω από 6 δισ. δολάρια πουλώντας 230 παλαιά δεξαμενόπλοια στον σκιώδη στόλο της Ρωσίας.
Στην τελετή απονομής του βραβείου, που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα Τύπου Daphne Caruana Galizia του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, παρευρέθησαν η Roberta Metsola, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Pina Picierno, αντιπρόεδρος του Κοινοβουλίου αρμόδια για το βραβείο, καθώς και μέλη της ανεξάρτητης πανευρωπαϊκής κριτικής επιτροπής.
Στη διάρκεια της εκδήλωσης, η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Roberta Metsola, ανέφερε: «Το βραβείο Daphne Caruana Galizia αποτελεί απόδειξη της άρρηκτης σχέσης μεταξύ της ελευθερίας του Τύπου, της δημοκρατίας και της ειρήνης. Σε μια εποχή που τα αυταρχικά καθεστώτα προσπαθούν να φιμώσουν την αλήθεια και να διαστρεβλώσουν την πραγματικότητα, η Ευρώπη στέκεται ενωμένη πίσω από δημοσιογράφους που εκθέτουν τη διαφθορά και όλους εκείνους που αρνούνται να φιμωθούν».
Από τις 21 Μαΐου μέχρι τις 31 Ιουλίου του 2025, εκατοντάδες δημοσιογράφοι από τις 27 χώρες της ΕΕ υπέβαλαν τις υποψηφιότητές τους για το βραβείο. Η κριτική επιτροπή προέκρινε αρχικά 10 από τις 316 υποψηφιότητες και στη συνέχεια επέλεξε τον τελικό νικητή.
Λίγα λόγια για τη βραβευθείσα δημοσιογραφική έρευνα
Η πλατφόρμα ερευνητικής δημοσιογραφίας Follow the Money, σε συνεργασία με 13 ενημερωτικά μέσα και 40 δημοσιογράφους, αποκάλυψε πώς πλοιοκτήτες από χώρες της Δύσης αποκόμισαν πάνω από 6 δισ. δολάρια πουλώντας 230 παλαιά δεξαμενόπλοια στον σκιώδη στόλο της Ρωσίας.
Οι δημοσιογράφοι που συμμετείχαν στην έρευνα έφεραν στο φως το γεγονός ότι τα πλοία αυτά λειτουργούν κάτω από αδιαφανές ιδιοκτησιακό καθεστώς, συχνά χωρίς επαρκή περιβαλλοντική ασφάλιση, εγκυμονώντας έτσι σημαντικούς κινδύνους για το περιβάλλον.
Συνδυάζοντας παραδοσιακές μεθόδους της ερευνητικής δημοσιογραφίας με ανάλυση δεδομένων και δορυφορική παρακολούθηση, η ομάδα κατέγραψε το σύνθετο ιδιοκτησιακό καθεστώς των εταιρειών στις οποίες ανήκουν τα πλοία, ανέλυσε τις θαλάσσιες διαδρομές που αυτά ακολουθούν, ενώ ανέδειξε και το ανθρώπινο κόστος που έχει το εν λόγω εμπόριο, μέσα από μαρτυρίες ναυτικών που εργάζονται κάτω από εξαιρετικά επικίνδυνες συνθήκες.
Η έρευνα αποκάλυψε ένα πολύπλοκο δίκτυο ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που εμπλέκονται στην προσπάθεια της Ρωσίας να αποφύγει τις κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί. Οκτώ εταιρείες διαχείρισης πληρωμάτων δραστηριοποιούνται στην ΕΕ, ενώ 20 τέτοιες εταιρείες εδρεύουν στην Ουκρανία.
Η έρευνα αποκάλυψε ότι 60 πλοία του σκιώδους στόλου λειτουργούσαν με προσωπικό που ανήκε σε ευρωπαϊκές εταιρείες, φανερώνοντας με αυτόν τον τρόπο ότι συνηθισμένες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις εμπλέκονται στην πολεμική οικονομία της Ρωσίας.
Στην έρευνα συμμετείχαν τα εξής μέσα ενημέρωσης: Follow the Money (Ολλανδία), De Tijd (Βέλγιο), Süddeutsche Zeitung (Γερμανία), WDR (Γερμανία), NDR (Γερμανία), The Times (Ηνωμένο Βασίλειο), SourceMaterial (Ηνωμένο Βασίλειο), IRPIMedia (Ιταλία), OCCRP, NRK (Νορβηγία), Danwatch (Δανία), Solomon (Ελλάδα), Inside Story (Ελλάδα), Dialogue Earth.
Πληροφορίες για το βραβείο
Το Βραβείο Δημοσιογραφίας Daphne Caruana Galizia απονέμεται κάθε χρόνο με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ως φόρος τιμής στη Μαλτέζα ερευνήτρια δημοσιογράφο και μπλόγκερ Daphne Caruana Galizia, η οποία δολοφονήθηκε τον Οκτώβριο του 2017. Τιμά σπουδαία επιτεύγματα στον τομέα της δημοσιογραφίας που προωθούν ή υπερασπίζονται τις θεμελιώδεις αρχές και αξίες της ΕΕ, όπως η αξιοπρέπεια του ανθρώπου, η ελευθερία, η δημοκρατία, η ισότητα, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Υποψηφιότητα για το βραβείο μπορούν να υποβάλουν επαγγελματίες δημοσιογράφοι και ομάδες δημοσιογράφων από οποιαδήποτε χώρα του κόσμου. Δεκτές γίνονται δημοσιογραφικές έρευνες και ρεπορτάζ που έχουν δημοσιευθεί ή μεταδοθεί σε μέσα ενημέρωσης που έχουν την έδρα τους σε οποιοδήποτε από τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το βραβείο και το χρηματικό έπαθλο ύψους 20.000 ευρώ αποδεικνύουν έμπρακτα τη στήριξη που προσφέρει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην ερευνητική δημοσιογραφία και τη σημασία που αποδίδει στην προστασία των δημοσιογράφων σε όλο τον κόσμο.
