Οι μεταμοσχεύσεις αποτελούν έναν από τους πιο ευαίσθητους και ταυτόχρονα ελπιδοφόρους τομείς της ιατρικής επιστήμης. Είναι το σημείο όπου η τεχνολογία συναντά την ανιδιοτέλεια και η επιστήμη την ανθρώπινη αλληλεγγύη. Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, η προσπάθεια για την ενίσχυση της δωρεάς οργάνων και την ανάπτυξη μεταμοσχευτικών προγραμμάτων φαίνεται να αποδίδει καρπούς, οδηγώντας τη χώρα σε μια νέα εποχή ζωής και ελπίδας.
«Η χώρα καταγράφει εντυπωσιακή πρόοδο στον τομέα των μεταμοσχεύσεων», δηλώνει στο Insider ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, αποτυπώνοντας με λίγα λόγια τη μεγάλη αλλαγή που βρίσκεται σε εξέλιξη.
«Η δωρεά οργάνων είναι ύψιστη έκφραση ανθρωπιάς»
«Η δωρεά οργάνων δεν αποτελεί απλώς μια ιατρική πράξη, συνιστά ύψιστη έκφραση ανθρωπιάς, πολιτισμού και ελπίδας», υπογραμμίζει ο υπουργός. «Το 2025, η Ελλάδα πραγματοποιεί ένα σημαντικό άλμα εμπιστοσύνης και κοινωνικής ευαισθησίας, αποδεικνύοντας ότι η αγάπη και η αλληλεγγύη μπορούν να υπερβούν τα όρια της απώλειας και να χαρίσουν ζωή».
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ), η χώρα έχει ήδη υπερβεί όλα τα προηγούμενα ρεκόρ. Η εξέλιξη αυτή, όπως επισημαίνει ο υπουργός, είναι αποτέλεσμα μιας συνεκτικής και στοχευμένης εθνικής πολιτικής:
ενίσχυση του ΕΟΜ, πρόσληψη Τοπικών Συντονιστών Δωρεάς Οργάνων, αναβάθμιση νοσοκομείων και πληροφοριακών υποδομών, δημιουργία νέου Εθνικού Μητρώου Δοτών και υλοποίηση εκτεταμένων δράσεων ενημέρωσης των πολιτών.
Το νέο Ωνάσειο ανοίγει δρόμους ζωής
Στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας βρίσκεται το νέο Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο, που εγκαινιάστηκε χθες. «Το νέο Ωνάσειο σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τις μεταμοσχεύσεις στη χώρα μας, ενισχύοντας ουσιαστικά την εθνική προσπάθεια για περισσότερη ζωή, ελπίδα και αλληλεγγύη. Είμαι πολύ περήφανος για όλα όσα έχουμε πετύχει μέχρι σήμερα και πολύ χαρούμενος για όλα όσα θα επιτύχουμε στο μέλλον», αναφέρει ο Άδωνις Γεωργιάδης.
Η συγκυρία δεν είναι τυχαία: με την Παγκόσμια Ημέρα Μεταμόσχευσης να πλησιάζει και τη σημερινή παράδοση του νέου Ωνασείου στο κράτος, το τοπίο των μεταμοσχεύσεων στην Ελλάδα αλλάζει ριζικά. Από ουραγοί της Ευρώπης -παρακολουθώντας κάποτε το «έπος» χωρών όπως η Πορτογαλία, η Τσεχία και η Πολωνία- σήμερα η Ελλάδα σπάει κάθε χρόνο το ρεκόρ μεταμοσχεύσεων της προηγούμενης χρονιάς.
Μεταμοσχεύσεις που γίνονται πλέον στην Ελλάδα
Το πιο συγκινητικό στοιχείο αυτής της αλλαγής είναι ότι πλέον μεταμοσχεύσεις σε ενήλικες και παιδιά, που μέχρι πρότινος πραγματοποιούνταν αποκλειστικά στο εξωτερικό, γίνονται επί ελληνικού εδάφους. Οι διακρατικές συνεργασίες με χώρες όπως η Αυστρία και η Ιταλία συνεχίζονται, αλλά οι δυνατότητες εντός Ελλάδας αυξάνονται εντυπωσιακά.
«Είναι τελείως διαφορετικό το φορτίο για έναν γονιό, αν το παιδί του μπορεί να μεταμοσχευτεί εδώ, χωρίς να χρειαστεί να φύγει στο εξωτερικό», επισημαίνεται. Παρότι η μεταμόσχευση είναι δωρεάν για την οικογένεια του ασθενή, η παραμονή στο εξωτερικό συνεπάγεται σημαντικό οικονομικό και ψυχολογικό κόστος. Η δυνατότητα θεραπείας εντός συνόρων αλλάζει ριζικά αυτή την εμπειρία.
Η Ελλάδα ως περιφερειακό κέντρο αριστείας
Οι νέες δυνατότητες του Ωνασείου καθιστούν την Ελλάδα υποψήφια περιφερειακό κέντρο (hub) μεταμοσχεύσεων για τη ΝΑ Ευρώπη. Ήδη εκδηλώνεται ενδιαφέρον από ασθενείς χωρών όπως η Σερβία και η Ρουμανία. Οι επεμβάσεις αυτές, διάρκειας 5-6 ωρών κατά μέσο όρο —με όλη τη διαδικασία να ξεπερνά συχνά το 12ωρο— αποδεικνύουν το υψηλό επίπεδο της ελληνικής ιατρικής επιστήμης.
Η διεθνής προβολή είναι άμεση: η ανάδειξη της Ελλάδας ως κέντρου για τόσο απαιτητικές επεμβάσεις διαφημίζει τη χώρα στον διεθνή Τύπο και προσθέτει κύρος στο ιατρικό της προσωπικό. Ταυτόχρονα, η ανάπτυξη του τομέα συμβάλλει στην αντιστροφή του brain drain — δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας για υγειονομικό προσωπικό και κίνητρα επαναπατρισμού για Έλληνες γιατρούς του εξωτερικού.
Από τις μεταμοσχεύσεις στην καινοτομία και την αυτάρκεια
Η εθνική αυτή προσπάθεια πλαισιώνεται από τη δημιουργία ενός δεύτερου ελληνικού hub -αυτή τη φορά φαρμακευτικής έρευνας και καινοτομίας. Η προοπτική αυτή μπορεί να καταστήσει τη χώρα κόμβο παραγωγής φαρμάκων και καινοτομίας στη Νότιο Ευρώπη, με ιδιαίτερη σημασία για την επαρκειά της ΕΕ σε φάρμακα, ειδικά υπό το πρίσμα των διεθνών εντάσεων και των πιθανών δασμών προς τρίτες χώρες, όπως η Ινδία, που έχει αναφέρει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Από την κοινωνική αφύπνιση για τη δωρεά οργάνων έως τη δημιουργία υπερσύγχρονων μεταμοσχευτικών και ερευνητικών κέντρων, η Ελλάδα φαίνεται να περνά σε μια νέα εποχή -όπου η επιστήμη και η αλληλεγγύη ενώνονται, για να χαρίσουν περισσότερη ζωή.
