Ροή
Η συζήτηση για πιθανή επιστροφή της Ελλάδος σε εθνικό νόμισμα επανέρχεται από το 2012 και μετά σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η αλήθεια είναι ότι οι επιπτώσεις που τυχόν θα έχει ένα εθνικό νόμισμα, είναι σχετικά απροσδιόριστες, καθώς δεν έχει υπάρξει αντίστοιχο προηγούμενο στην ΟΝΕ. Όμως, υπάρχουν κάποια αδιαμφισβήτητα δεδομένα που ένα ανίσχυρο νέο εθνικό νόμισμα θα επιφέρει άμεσα.
Οι οπαδοί της Δραχμής υπερτονίζουν την πιθανή θετική εκδοχή του εθνικού νομίσματος μέσω κυρίως της τεράστιας υποτίμησης που θα ακολουθήσει. Η δραχμή παρέχει ρευστότητα, υποστηρίζουν και η υποτίμηση θα οδηγήσει σε ανταγωνιστικότητα. Σε ενδεχόμενη επιστροφή της Ελλάδος στο εθνικό νόμισμα, η Ελλάδα σύμφωνα με τη θετική όψη του παραμυθιού, θα έχει ξανά στη διάθεση της τα εργαλεία εκείνα, που θα τη βοηθήσουν να αντιμετωπίσει ικανά την κρίση, είτε κατεβάζοντας τα επιτόκια, κάτι που τώρα δεν μπορεί να κάνει, είτε αφήνοντας το νόμισμα να διολισθήσει 20-30%. Το πιο πιθανό όμως είναι η χώρα να δοκιμάσει ένα ισοπεδωτικό κοκτέιλ υπερπληθωρισμού, υψηλών επιτοκίων και διεθνούς απομόνωσης, παραπέμποντας σε τριτοκοσμικές εικόνες οικονομικής και πολιτικής αστάθειας. Η σίγουρη υποτίμηση σημαίνει μεγάλη πτώση του βιοτικού επιπέδου, ενώ καλό είναι να θυμόμαστε ότι η μεταπολιτευτική πραγματικότητα δείχνει πως οι συνεχείς υποτιμήσεις είχαν τελικά μικρό έως και ανύπαρκτο αντίκρισμα ως προς την ανταγωνιστικότητα.
Η διεθνής εμπειρία μας δείχνει πως η υποτίμηση που θα ακολουθήσει την επιστροφή σε ένα εθνικό νόμισμα θα είναι ραγδαία. Αυτοί που θα βρεθούν στα χέρια με «νέες δραχμές», θα επιδιώξουν να τις μετατρέψουν σε Ευρώ για να αποφύγουν πιθανές μελλοντικές απώλειες, εντείνοντας έτσι τις πτωτικές τάσεις του νέου νομίσματος.
Η ισοτιμία του νομίσματος δεν θα ορίζεται από εμάς, όπως ισχυρίζονται οι δραχμιστές. Το νόμισμα είναι ένα προιόν. Το πουλά το Κράτος και το αγοράζουν οι πολίτες του κόσμου. Τι όμως είναι αυτό που αγοράζουν; Πολύ απλά η εμπιστοσύνη! Η εμπιστοσύνη στη χώρα που το εξέδωσε. Σε μία χώρα όμως σαν την Ελλάδα που δεν έχει στοιχειώδη παραγωγική βάση και που η αναξιοπιστία είναι ενδημικό φαινόμενο, η εμπιστοσύνη είναι αδειανό πουκάμισο.
Για κάποιες από τις συνέπειες μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Πχ, οι τράπεζες είναι βιώσιμες μόνο αν έχουν κεφαλαιακή επάρκεια. Τα «κόκκινα» δάνεια θα εκτοξευτούν, καθώς οι επιχειρήσεις-οφειλέτες δεν θα έχουν έσοδα για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους, εξαιτίας της μεγάλης πτώσης του τζίρου. Προφανώς, οι τράπεζες θα «σκάσουν» σχεδόν ακαριαία. Οι καταθέσεις θα είναι υποχρεωτικά μετατρέψιμες σε δραχμές. Όση θα είναι η υποτίμηση της δραχμής, τόση αγοραστική δύναμη θα χάνουν. Τα δάνεια τα οποία έχουν συναφθεί σε συνάλλαγμα εξακολουθούν να οφείλονται σε συνάλλαγμα. Τα δάνεια, όμως, που είναι σε Ευρώ είναι δυστυχώς «αχαρτογράφητα νερά». Όποιος ισχυρίζεται ότι ξέρει τι θα γίνει, κάνει λάθος. Ο Νόμος που θα ακολουθήσει θα ορίσει το τι θα γίνει. Αν θα παραμείνουν Ευρώ ή δραχμές. Σε κάθε περίπτωση η κατάσταση αυτή θα είναι η χαρά όποιου χρωστά και στην αναμπουμπούλα πιστεύει ότι θα χαρεί.
Για κάποιες από τις συνέπειες μπορούμε να είμαστε σχετικά σίγουροι, αλλά όχι αισιόδοξοι. To δημόσιο χρέος πχ που αφορά σε δάνεια που διέπονται από το ελληνικό δίκαιο είναι δυνατό να μετατραπεί σε δραχμές. Δεν ισχύει το ίδιο, όμως, με το δημόσιο χρέος που αφορά σε δάνεια τα οποία διέπονται από το αγγλικό δίκαιο, δηλαδή σε όλα τα δάνεια των τελευταίων ετών μέσω των ευρωπαϊκών μηχανισμών στήριξης.
Στο ίδιο επιεικώς απαισιόδοξο πλαίσιο εντάσσεται και το επιχείρημα της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας μέσω της υποτίμησης. Το επιχείρημα αυτό πάσχει γιατί θα πρόκειται για ανταγωνιστικότητα βασισμένη στη φτηνή εργασία, μακριά από τη λογική των δραστηριοτήτων υψηλής προστιθέμενης αξίας, μέσω της τεχνολογίας αιχμής και της εξωστρέφειας, που θα μπορούσαμε να έχουμε με τη συμμετοχή στο ευρώ. Η όποια βελτίωση επέλθει στην ανταγωνιστικότητα της χώρας θα περιοριστεί από τη δυσκολία χρηματοδότησης επιχειρήσεων από το τραπεζικό σύστημα και από το υψηλότερο κόστος της ενέργειας και των πρώτων υλών.
Το ίδιο θα συμβεί και με τον άλλο αγαπημένο μύθο των δραχμιστών. Τον τουρισμό. Οι τιμές υπηρεσιών του τουρισμού θα μειωθούν σημαντικά, ωστόσο, πόσο πιθανό είναι οι τουρίστες και οι επενδυτές να έρθουν σε μια κατεστραμμένη χώρα με διάχυτη φτώχεια, κοινωνικές συγκρούσεις, πολιτική αστάθεια και διαρκή αβεβαιότητα…
Αυτό που έχει σημασία είναι να αυξηθεί η αξιοπιστία, η παραγωγική βάση της χώρας, η παραγωγικότητα στο δημόσιο και να θέσουμε τις αναπτυξιακές προτεραιότητες της χώρας, να βάλουμε μπροστά τη νέα γενιά και να κλείσουμε τα αυτιά στις Σειρήνες της καταστροφής.
Ολόκληρη η μελέτη του ΔΙΚΤΥΟΥ είναι στην ιστοσελίδα www.todiktio.eu
