Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τη δέκατη τρίτη έκδοση του πίνακα αποτελεσμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στον τομέα της δικαιοσύνης. Πρόκειται για μια ετήσια έκθεση που παρέχει συγκριτικά στοιχεία σχετικά με την αποτελεσματικότητα, την ποιότητα και την ανεξαρτησία των συστημάτων απονομής δικαιοσύνης των κρατών μελών της ΕΕ. Σύμφωνα με τον πίνακα αποτελεσμάτων, οι πολίτες στα περισσότερα κράτη μέλη θεωρούν ότι, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης έχει βελτιωθεί ή παραμένει σταθερή.
Ο φετινός πίνακας αποτελεσμάτων παρουσιάζει επίσης νέους δείκτες σχετικούς με την ενιαία αγορά, τονίζοντας τον ουσιαστικό ρόλο των αποτελεσματικών και ανεξάρτητων συστημάτων απονομής δικαιοσύνης στην προώθηση ενός δίκαιου και ανταγωνιστικού περιβάλλοντος αγοράς. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον πίνακα, οι εταιρείες σε 16 κράτη μέλη επικροτούν την αυτονομία των εθνικών αρχών ανταγωνισμού.
Τα πορίσματα του πίνακα αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης συμβάλλουν στην παρακολούθηση που διενεργείται στο πλαίσιο του ετήσιου κύκλου για το κράτος δικαίου και του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Επιπλέον, θα τροφοδοτήσουν την έκθεση της Επιτροπής του 2025 για το κράτος δικαίου, καθώς και τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Παράλληλα με την έκθεση, η Επιτροπή δημοσιεύει επίσης τα αποτελέσματα της έρευνας του Ευρωβαρόμετρου σχετικά με την αντίληψη του κοινού και των επιχειρήσεων για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης σε κάθε κράτος μέλος. Οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι πάνω από τους μισούς πολίτες και επιχειρήσεις έχουν θετική γνώμη για την ανεξαρτησία των δικαστικών συστημάτων τους.
Αναλυτικά τα κύρια ευρήματα
Ψηφιοποίηση των συστημάτων δικαιοσύνης
Η ψηφιοποίηση συνεχίζει να κάνει σημαντικά βήματα: εννέα κράτη μέλη επιτρέπουν την ψηφιακή υποβολή αποδεικτικών στοιχείων σε αστικές, εμπορικές, διοικητικές και ποινικές υποθέσεις, ένα αξιοσημείωτο άλμα από έξι το 2024. 26 κράτη μέλη επιτρέπουν την έναρξη διαδικασίας ή την ηλεκτρονική κατάθεση αγωγής σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις.
Αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης
Σε σύγκριση με πέρυσι, οκτώ κράτη μέλη κατέγραψαν συντομότερες διαδικασίες σε όλες τις κατηγορίες (αστικές, εμπορικές, διοικητικές και άλλες υποθέσεις). Για τις επίδικες αστικές και εμπορικές υποθέσεις, η διάρκεια των πρωτοβάθμιων δικαστικών διαδικασιών συνέχισε να μειώνεται ή παρέμεινε σταθερή σε 13 κράτη μέλη.
Πρόσβαση στη δικαιοσύνη
Σε 26 κράτη μέλη υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις για την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για τα άτομα που κινδυνεύουν από διακρίσεις. Η φυσική προσβασιμότητα στις δικαστικές εγκαταστάσεις ενισχύεται σε 24 κράτη μέλη, ενώ σε 19 υπάρχουν πρωτοβουλίες ευαισθητοποίησης των ατόμων που κινδυνεύουν από διακρίσεις σχετικά με το πού μπορούν να λάβουν νομικές πληροφορίες και βοήθεια.
Ανεξάρτητες αρχές της ενιαίας αγοράς
Η έκθεση δείχνει ότι υπάρχουν διαφορετικές διαδικασίες για τον διορισμό των αναθεωρητικών αρχών για τις δημόσιες συμβάσεις και των εθνικών αρχών ανταγωνισμού στα κράτη μέλη. Περισσότερες από τις μισές εταιρείες σε 15 κράτη μέλη αξιολογούν θετικά την ανεξαρτησία των αναθεωρητικών οργάνων για τις δημόσιες συμβάσεις, ενώ σε 16 κράτη μέλη οι εταιρείες επαινούν την αυτονομία των εθνικών αρχών ανταγωνισμού.
