Η πυρκαγιά που ξέσπασε στην Παλαιά Φώκαια Αττικής πριν από τέσσερις ημέρες και είχε ως συνέπεια να καούν σπίτια και να καταστραφούν περιουσίες ανέδειξε για άλλη μια φορά τη σημασία του καθαρισμού των οικοπέδων.
Όπως συνέβη και με τις πυρκαγιές στην Αττική τον Αύγουστο 2024, σε ορισμένες περιπτώσεις τα ακαθάριστα οικόπεδα ενίσχυσαν την εξάπλωση της φωτιάς με αποτέλεσμα να κινδυνέψουν ανθρώπινες ζωές. Συχνά η άμεση αντίδραση της Πυροσβεστικής και η ετοιμότητα της Πολιτικής Προστασίας δεν αρκούν όταν οι πολίτες δεν αναλαμβάνουν το μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί. Ήδη σήμερα, Δευτέρα, 30 Ιουνίου 2025, σύμφωνα με το Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς που εκδίδει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας (civilprotection.gov.gr), έχει προβλεφθεί πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς (κατηγορία κινδύνου 4) για την Περιφέρεια Αττικής, Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης, κάτι που είναι ενδεικτικό της δριμύτητας και της διασποράς του κινδύνου.
Ακαθάριστα οικόπεδα: Βροχή οι καταγγελίες - Τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες
Ακαθάριστα οικόπεδα: Πώς γίνεται η συντήρηση
Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (civilprotection.gov.gr) του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας έχει ενημερώσει τις αρμόδιες υπηρεσιακά εμπλεκόμενες κρατικές υπηρεσίες, καθώς και τις Περιφέρειες και τους Δήμους των ανωτέρω περιοχών, ώστε να βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα πολιτικής προστασίας προκειμένου να αντιμετωπίσουν άμεσα τυχόν επεισόδια πυρκαγιών.
Παράλληλα, έχει συστήσει στους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να αποφεύγουν ενέργειες στην ύπαιθρο που μπορούν να προκαλέσουν πυρκαγιά από αμέλεια, όπως το κάψιμο ξερών χόρτων και κλαδιών ή υπολειμμάτων καθαρισμού, η χρήση μηχανημάτων που προκαλούν σπινθήρες όπως δισκοπρίονα, συσκευές συγκόλλησης, η χρήση υπαίθριων ψησταριών, το κάπνισμα μελισσών, η ρίψη αναμμένων τσιγάρων, κ.α. Πέραν αυτού, η ηγεσία του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας έχει επανειλημμένως τονίσει την ανάγκη για καθαρισμό και συντήρηση των οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων, τα οποία όπως αποδεικνύεται μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην εξάπλωση της πυρκαγιάς.
Τι περιλαμβάνει η διαδικασία καθαρισμού και συντήρησης οικοπέδων
Οι ιδιοκτήτες είναι υποχρεωμένοι για τη συντήρησή τους καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και ειδικά κατά την αντιπυρική περίοδο (1η Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου).
Η συντήρηση των οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων περιλαμβάνει τακτικό έλεγχο και αποφυγή συσσώρευσης εύφλεκτων υλικών ενώ ενδείκνυται η δημιουργία αντιπυρικών ζωνών (όπου απαιτείται). Φυσικά, προϋπόθεση για τη συντήρηση είναι να έχει πρώτα καθαριστεί το οικόπεδο, κάτι που πρέπει να γίνεται για την αποφυγή πυρκαγιών, ανεξάρτητα από το εάν έχει δηλωθεί στην πλατφόρμα ή όχι.
Πιο συγκεκριμένα, η διαδικασία καθαρισμού αφορά σε οικόπεδα και ακάλυπτους χώρους και περιλαμβάνει την απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με κτίσμα, απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους, αποκλάδωση της βάσης της κόμης των δέντρων και αύξηση του ύψους έναρξής της από την επιφάνεια του εδάφους, αραίωση της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους, απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων και ασφαλή συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού. Φυσικά, οι πολίτες, για όλη την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, κάθε χρόνο, οι υπόχρεοι οφείλουν να διατηρούν τα ακίνητά τους καθαρά, να απομακρύνουν τα ξερά και σπασμένα δέντρα και κλαδιά, να απομακρύνουν τα ξερά φύλλα και τα χόρτα, να αποκλαδώνουν τη βάση της κόμης των δέντρων, να αραιώνουν τη θαμνώδη βλάστηση, να απομακρύνουν άλλα εγκαταλελειμμένα καυστά υλικά, αντικείμενα και απορρίμματα, να συλλέγουν και να μεταφέρουν με ασφάλεια όλα τα υπολείμματα καθαρισμού.
Πώς θα γίνονται οι έλεγχοι – Τα πρόστιμα για τους παραβάτες
Οι έλεγχοι, οι οποίοι θα διενεργούνται από τους δήμους αλλά και την Πυροσβεστική αναμένεται να εντατικοποιηθούν. Συγκεκριμένα, οι δήμοι ορίζονται ως αρμόδια αρχή για την διενέργεια ελέγχων ως προς την Ψηφιακή Υπηρεσία Δήλωσης και στο πλαίσιο αυτό θα διενεργούν ετησίως δειγματοληπτικούς ελέγχους, σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με 5% επί του συνολικού αριθμού των δηλώσεων που έχουν υποβληθεί κάθε έτος για την εδαφική τους περιφέρεια. Πριν την διενέργεια των ελέγχων τους, τα αρμόδια όργανα των δήμων θα αξιολογούν την σοβαρότητα της ανάγκης για καθαρισμό εκάστου ακινήτου της εδαφικής τους περιφέρειας βάσει κριτηρίων αξιολόγησης κινδύνου.
Η μη υποβολή δήλωσης καθαρισμού στο Εθνικό Μητρώο επιφέρει πρόστιμο ύψους 1.000 ευρώ. Σε περίπτωση ψευδούς δήλωσης, οι ιδιοκτήτες κινδυνεύουν με φυλάκιση έως 2 έτη και πρόστιμο έως 54.000 ευρώ. Πιο αναλυτικά, η υποβολή ψευδούς δήλωσης στο Εθνικό Μητρώο, ως προς την τήρηση της σχετικής υποχρέωσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή 180 έως 360 ημερήσιες μονάδες. Το ύψος της κάθε ημερήσιας μονάδας δεν μπορεί να είναι κατώτερο από 70 ευρώ, ούτε ανώτερο από 150 ευρώ.
