Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τις μεταφορές με σκοπό την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των ενωσιακών μεταφορών σε περιόδους κρίσης.
Το σχέδιο αντλεί διδάγματα από την πανδημία της COVID-19 και λαμβάνει υπόψη τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας των μεταφορών της ΕΕ από την έναρξη της στρατιωτικής επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Και οι δύο κρίσεις έχουν επηρεάσει σοβαρά τη μεταφορά εμπορευμάτων και προσώπων, αλλά η ανθεκτικότητα του τομέα αυτού και ο βελτιωμένος συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών ήταν καίριας σημασίας για την αντίδραση της ΕΕ σε αυτές τις προκλήσεις.
Η επίτροπος Μεταφορών Αντίνα Βαλεάν δήλωσε τα εξής: «Αυτές οι δύσκολες στιγμές μας υπενθυμίζουν τη σημασία του τομέα των μεταφορών της ΕΕ και την ανάγκη να εργαστούμε για την ετοιμότητα και την ανθεκτικότητά μας. Η πανδημία COVID-19 δεν ήταν η πρώτη κρίση με επιπτώσεις στον τομέα των μεταφορών, και η παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δείχνει ότι σίγουρα δεν θα είναι η τελευταία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να είμαστε έτοιμοι. Το σημερινό σχέδιο έκτακτης ανάγκης, ιδίως με βάση τα διδάγματα που αντλήθηκαν και τις πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, δημιουργεί ένα ισχυρό πλαίσιο για έναν ανθεκτικό στις κρίσεις τομέα μεταφορών στην ΕΕ. Πιστεύω ακράδαντα ότι το σχέδιο αυτό θα αποτελέσει βασική κινητήρια δύναμη για την ανθεκτικότητα των μεταφορών, δεδομένου ότι πολλά από τα εργαλεία του έχουν ήδη αποδειχθεί απαραίτητα για τη στήριξη της Ουκρανίας — συμπεριλαμβανομένων των λωρίδων αλληλεγγύης ΕΕ-Ουκρανίας, οι οποίες βοηθούν τώρα την Ουκρανία να εξάγει τα σιτηρά της.»
10 δράσεις για την άντληση διδαγμάτων από πρόσφατες κρίσεις
Το σχέδιο προτείνει μια εργαλειοθήκη 10 δράσεων για την καθοδήγηση της ΕΕ και των κρατών μελών της κατά τη θέσπιση τέτοιων μέτρων αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Μεταξύ άλλων δράσεων, τονίζει τη σημασία της διασφάλισης ελάχιστης συνδεσιμότητας και προστασίας των επιβατών, της δημιουργίας ανθεκτικότητας σε κυβερνοεπιθέσεις και των δοκιμών ανθεκτικότητας. Τονίζει επίσης τη συνάφεια των αρχών των πράσινων λωρίδων, οι οποίες διασφαλίζουν ότι η διέλευση των συνόρων στις χερσαίες εμπορευματικές μεταφορές πραγματοποιείται σε λιγότερο από 15 λεπτά, και ενισχύει τον ρόλο του δικτύου σημείων επαφής στις εθνικές αρχές μεταφορών. Αμφότερα αποδείχτηκαν καίριας σημασίας κατά τη διάρκειας της πανδημίας της COVID-19, καθώς και κατά την τρέχουσα κρίση που προκλήθηκε από τη Ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας.
Τα 10 πεδία δράσης είναι τα εξής:
- Προσαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα των μεταφορών για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης
- Εξασφάλιση επαρκούς στήριξης για τον τομέα των μεταφορών
- Εξασφάλιση ελεύθερης κυκλοφορίας εμπορευμάτων, υπηρεσιών και προσώπων
- Διαχείριση των προσφυγικών ροών και επαναπατρισμός αποκλεισμένων επιβατών και εργαζομένων στον τομέα των μεταφορών
- Διασφάλιση ελάχιστης συνδεσιμότητας και προστασίας των επιβατών
- Ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις μεταφορές
- Ενίσχυση του συντονισμού της πολιτικής μεταφορών
- Ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας
- Δοκιμή του σχεδίου έκτακτης ανάγκης για τις μεταφορές
- Συνεργασία με διεθνείς εταίρους
Ένα βασικό δίδαγμα από την πανδημία είναι η σημασία του συντονισμού των μέτρων αντιμετώπισης της κρίσης, ώστε να αποφεύγονται, για παράδειγμα, καταστάσεις κατά τις οποίες φορτηγά, οι οδηγοί τους και βασικά αγαθά παραμένουν ακινητοποιημένα στα σύνορα, όπως παρατηρήθηκε κατά τις πρώτες ημέρες της πανδημίας.
Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τις μεταφορές εισάγει κατευθυντήριες αρχές που διασφαλίζουν ότι τα μέτρα αντιμετώπισης κρίσεων είναι αναλογικά, διαφανή, αμερόληπτα, σύμφωνα με τις Συνθήκες της ΕΕ και ικανά να διασφαλίσουν ότι η ενιαία αγορά εξακολουθεί να λειτουργεί όπως θα έπρεπε.
Επόμενα βήματα
Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα χρησιμοποιήσουν το παρόν σχέδιο έκτακτης ανάγκης για να ανταποκριθούν στις τρέχουσες προκλήσεις που επηρεάζουν τον τομέα των μεταφορών. Η Επιτροπή θα στηρίξει τα κράτη μέλη και θα κατευθύνει ενεργά τη διαδικασία οικοδόμησης ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων σε συνεργασία με τους οργανισμούς της ΕΕ, συντονίζοντας το δίκτυο εθνικών σημείων επαφής για τις μεταφορές και διατηρώντας τακτικό διάλογο με διεθνείς εταίρους και ενδιαφερόμενους φορείς.
Για να ανταποκριθεί στις άμεσες προκλήσεις και να διασφαλίσει ότι η Ουκρανία μπορεί να εξάγει σιτηρά, αλλά και να εισάγει τα αγαθά που χρειάζεται, από την ανθρωπιστική βοήθεια έως τις ζωοτροφές και τα λιπάσματα, η Επιτροπή θα συντονίζει το δίκτυο σημείων επαφής των λωρίδων αλληλεγγύης και την πλατφόρμα αντιστοίχισης των λωρίδων αλληλεγγύης.
