Ροή
Οι Βρετανοί χθες πήραν την ιστορική απόφαση να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση κάνοντας για μια ακομα φορα τη διαφορά ως χώρα. Aλλά αυτό δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει αφού γνωρίζουμε την εθνική τους ιδιοσυγκρασία.
« Όχι, όχι, όχι!» ήταν και πάλι η απάντησή των Βρετανών στο ερώτημα αν θα πρέπει η Βρετανία να αφήσει τη στερλίνα και να υιοθετήσει το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, τότε μέσα από το στόμα της Margaret Thatcher.
Παρόλα αυτά, τα πράγματα -από διαδικαστικής απόψεως- περιπλέκονται αυτή τη φορα μιας και η Βρετανια μπήκε αρχικά στην ΕΕ αλλα τώρα επιθυμεί να αποχωρήσει ενώ καμία χώρα δεν έχει βγει από την ΕΕ μεχρι σήμερα, και οι κανόνες για αυτήν την έξοδο όπως ορίζονται απο το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας - είναι πολύ «περιληπτικοί». Τι σημαινει αυτό; Με πολύ απλα λόγια οι κανονες αυτοί επιδέχονται διάφορες ερμηνείες μιας και υπήρχαν για κάτι το οποίο δεν θα έπρεπε να συμβεί ποτε(!!!), και κανεις δεν ξέρει αν είναι πλήρεις ή εφαρμόσιμοι στη σημερινή πραγματικότητα.
Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία που το αδύνατο γίνεται αναπόφευκτο...
Η πτώχευση της Lehman Brothers ήταν μια τέτοια στιγμή. Το απροσδόκητο αποτέλεσμα του χθεσινού δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο στο οποίο οι Βρετανοί είπαν το δικό τους μεγάλο ΟΧΙ στην Ευρωπαϊκή Ένωση έπειτα από περίπου 40 χρονια συμμετοχής τους σε αυτήν, είναι μια ακόμα τέτοια στιγμή.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι ένα σοκ πλήρως συγκρίσιμο με την κατάρρευση της Lehman. Είναι ενδεχομένως άνευ προηγουμενου για την ιστορία των χρηματιστηρίων να παρατηρούμε πτώση νομίσματος χώρας των G7 κατά -10% σε ένα μόνο trading session. Στον απόηχο των απογοητευτικών και απρόσμενων για τους επενδυτές αποτελεσμάτων, η στερλίνα (GBP) κατέρρευσε σε ιστορικά χαμηλά αμέσως μόλις οι αγορές άνοιξαν στην Ασία, φτάνοντας στην χαμηλότερη ισοτιμία εναντι του δολαρίου των ΗΠΑ απο το 1985. Η λίρα έπεσε από 1,50 έως το χαμηλό των 1,3229 έναντι του δολαρίου των ΗΠΑ και από το 1,3160 στο 1,2035 έναντι του ευρώ (EUR).
Το αποτέλεσμα του χθεσινού δημοψηφίσματος έφερε προ εκπλήξεως τις χρηματοπιστωτικές αγορές οι οποίες σημείωναν αξιοσημείωτη άνοδο προσδοκώντας νίκη του Bremain μέχρι και το κλείσιμό τους χθες το βράδυ. Τα γραφήματα παρακάτω ειναι χαρακτηριστικά:
Παρά το αρνητικό άνοιγμα των αγορών όμως σημερα, ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Mark Carney, λίγες ωρες μετα την επιβεβαίωση του αποτελέσματος, ανακοίνωσε κονδύλια ύψους 250 δισ. λιρών τα οποία είναι έτοιμη να παράσχει η Τράπεζα της Αγγλίας για την ομαλή προσαρμογή της αγοράς μετά το αποτέλεσμα που θέτει το Ηνωμένο Βασίλειο εκτός ΕΕ ενω δήλωσε έτοιμος για παν ενδεχόμενο.
Αντίστοιχα αναμένουμε και οι άλλες κεντρικές τράπεζες να παρέχουν περισσότερη ρευστότητα στις αγορές, το οποίο είναι ένα θετικό. Ωστόσο, στο σημερινό περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, θα ασκήθει πρόσθετη πίεση στις τραπεζικές μετοχές, οι οποίες αντιπροσωπεύουν πάνω από το 20% τόσο του FTSE 100 όσο και του Eurostoxx 50.
Στην παρούσα χρονική στιγμή, είναι σαφέστατα δύσκολο να εκτιμηθεί η επίπτωση που θα έχει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην οικονομία αλλα το σίγουρο είναι πως η έμφαση θα μετατοπιστεί τώρα από οικονομικό σε πολιτικό επίπεδο.
Την αρχή έκανε σημερα το πρωι με το διάγγελμα του ο Βρετανος πρωθυπουργός David Cameron όπου σε φορτισμενη ατμοσφαιρα και με ιδιαιτερα συγκινημενη φωνη ανακοίνωσε πως θα παραιτηθεί αφήνοντας τα ηνία των διαπραγματευσεων για την νεα πραγματικότητα σε κάποιον που πιστεύει σε αυτή την αλλαγή.
Η Σκωτία η όποια έδωσε ξεκάθαρο προβάδισμα στην καμπάνια του Bremain θέτει και πάλι θέμα ανεξαρτησίας της με ενδεχόμενο να ζητήσει ακόμα ένα δημοψήφισμα μιας και πιστεύει ότι θα είναι καλύτερα ως κομμάτι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντίστοιχο είναι το κλίμα και στην Ιρλανδία.
Συνεχίζοντας σε πολιτικό επίπεδο, το Σαββατοκύριακο θα διεξαχθουν οι πολυαναμενόμενες εκλογές στην Ισπανία το αποτέλεσμα των οποίων θα μπορούσε να είναι ακόμα πιο καθοριστικό για το μέλλον της ΕΕ ενώ του χρόνου εκλογές θα διεξαχθούν και στη Γαλλία. Και όλα αυτά ενω στην καρδιά της Ευρώπης και μάλιστα στην Γερμανία ενισχυεται η πολιτική αστάθεια λόγω της ανόδου των μη παραδοσιακών κόμματων.
Στην άλλη άκρη του Ατλαντικου αν και δεν αναμένεται να επηρεαστούν οι Αμερικανοί ψηφοφόροι υπέρ του στρατοπέδου Trump από το αποτελεσμα του βρετανικού δημοψηφισμάτος, εντουτοις είναι πολύ πιθανό οι χρηματαγορές να αναγκαστούν να λάβουν το φαινόμενο Trump πολύ πιο σοβαρά , διότι το αποτελεσμα απεδειξε για ακομα μια φορα πως οι δημοσκοπήσεις ηταν παραπλανητικές κι έτσι όλο και περισσοτεροι αμφισβητουν πλεον τα προγνωστικα και των αμερικανικών εκλογών και βλέπουν την διαδρομη Trump προς το Λευκο Οίκο με περισσότερο σκεπτικισμό απο ο,τι 24 ωρες πριν. Με αλλα λογια, πολιτική αβεβαιότητα δηλαδη volatility στις αγορές κι ενδεχομενως μια ακόμα οικονομική κρίση ή ύφεση στις ΗΠΑ.
Όλες οι εξελίξεις σε πολιτκό επιπεδο αναμένεται να ειναι τόσο απρόβλεπτες όσο και το ίδιο το δημοψηφισμα.
Το μόνο σίγουρο είναι πως οι βρετανοί ψηφοφόροι, σε αντιστοιχία και με τους Έλληνες ένα χρόνο πριν, ουτε ένιωσαν, ουτε πίστεψαν, ουτε φοβήθηκαν απο τα οικονομικά επιχειρήματα που τους παρουσιάστηκαν και φυσικά δεν ψήφισαν με αυτά ως κριτήριο. Αντιθέτως πήγαν στις κάλπες με γνώμονα το συναίσθημα κι αυτό το συναίσθημα ειναι πολυ πιθανόν να είναι η αγανάκτηση ως προς τις αποτυχημένες οικονομικές πολιτικές των τελευταίων ετών κι η ανάγκη για κάτι καινούριο και διαφορετικό. Η Βρετανία είναι μια χώρα που έχει χτιστεί με την μετανάστευση και οι ψηφοφόροι της δεν ειπαν οχι σε αυτή αλλά «επαναστάτησαν» με τον δικό τους τρόπο τώρα που τους δόθηκε το βήμα επιδιώκοντας νέες ριζοσπαστικές πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Αυτο έγινε μετά την κρίση του 1970 με την άνοδο του Reagan και της Thatcher. Αυτό ζητάνε και πάλι οι Βρετανοί.
Αν η αποφαση των Βρετανών θέσει την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση υπό αμφισβήτηση με χώρες σαν την Ιταλία, την Ισπανία και την Ελλάδα να ακολουθούν το δρόμο της εξόδου ή αν οι Ευρωπαίοι ενωθούν υπό τον φόβο των εξελίξεων σε μια ενωμένη και δυνατή οικονομικά και πολιτικά ένωση, αν οι Βρετανοί βρεθούν μόνοι χωρίς στρατηγικές εμπορικες και επιχειρηματικες συνεργασίες ή αν δικαιωθούν τελικά και γίνουν ενα νέο οικονομικό κέντρο a la Hong Kong απελευθερωμενό από τους αυστηρούς κανονισμούς της ΕΕ όλα αυτά μένει να εξεταστούν και θα έχουμε ενα ολόκληρο καλοκαίρι σεναριολογίας.
Στους Βρετανους παντως αρεσει να μιλανε για τον καιρο το λιγοτερο καθε 5 ωρες (στατιστικα αποδεδειγμενο!) και παρα την πτωση στα χρηματιστηρια και την απογοητευση των περισσοτερων, σημερα ειναι αξιοσημειωτο οτι μετα την χθεσινη θεομηνια, ειναι μια απο τις πιο εντονα ηλιολουστες μέρς ολοκληρου του ετους και θέλουμε ολοι να πιστεψουμε πως ίσως ειναι κι αυτο ένα σημαδι της νεας εποχης που ξημερωνει για το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ευρώπη και τον κόσμο..
