Στα δύο χρόνια διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, το Χρηματιστήριο Αθηνών έχει να διηγηθεί τη δική του ιστορία: ο Γενικός Δείκτης έχασε 200 μονάδες, ο τζίρος έπεσε στο 1/6 και η εμπιστοσύνη των επενδυτών «εξανεμίστηκε» από την ελληνική αγορά.
Όπως παραδέχονται στο insider.gr κύκλοι της αγοράς, αυτά τα δύο χρόνια χάθηκε πολύτιμος χρόνος, ιδίως για το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης. Τα πράγματα θα μπορούσαν να είχαν εξελιχθεί πολύ πιο ομαλά –τόσο για την οικονομία όσο και για το χρηματιστήριο, τονίζουν.
Προσθέτουν μάλιστα ότι οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις, ένα δημοψήφισμα και ένα τρίτο μνημόνιο άφησαν ανεξίτηλα σημάδια στο επενδυτικό κλίμα, τα οποία δεν έχουν ακόμη επουλωθεί. Την ώρα που η κυβέρνηση να προσπαθεί μετ’ εμποδίων να κλείσει τη δεύτερη αξιολόγηση, η χρηματιστηριακή αγορά βυθίζεται στα χαμηλότερα επίπεδα από το 1998 σε επίπεδο τζίρου τον Ιανουάριο –ο οποίος παραδοσιακά αποτελεί από τους πιο «δυνατούς» μήνες για τις αγορές.
24 μήνες αγωνίας για τους επενδυτές
Σύμφωνα με χρηματιστηριακούς κύκλους, η πολιτική της «σκληρής διαπραγμάτευσης» που εφάρμοσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μόλις ανέλαβε την εξουσία τον Ιανουάριο 2015 εκτόξευσε τη μεταβλητότητα στην ελληνική αγορά. Το μπρα-ντε-φερ της κυβέρνησης με τους δανειστές και οι καταιγιστικές εξελίξεις που ακολούθησαν προκάλεσαν ισχυρούς τριγμούς στο Χρηματιστήριο Αθηνών, με τους επενδυτές να περιμένουν τη συμφωνία που… δεν ερχόταν.
Με τις κάνουλες της χρηματοδότησης από το εξωτερικό να παραμένουν κλειστές, όσο οι δύο πλευρές «δεν τα έβρισκαν», την αβεβαιότητα να κλιμακώνεται και τα ταμειακά διαθέσιμα να εξαντλούνται, οι καταθέτες απέσυραν μαζικά τα χρήματά τους από τις ελληνικές τράπεζες που στράφηκαν απεγνωσμένα στον μηχανισμό ELA τους πρώτες μήνες του έτους.
Το θρίλερ συνεχίστηκε με την ΕΚΤ να αυξάνει σε τακτική βάση το όριο του ELA, προσφέροντας σανίδα σωτηρίας στις τράπεζες, με την αβεβαιότητα να συνεχίζεται και τον Ιούνιο 2015. Αδυνατώντας να κλείσει μια συμφωνία, η κυβέρνηση διενεργεί δημοψήφισμα και τραβά, με αυτόν τον τρόπο, τη «σκανδάλη» των capital controls.
Το όριο στις αναλήψεις, σε συνδυασμό με το τεράστιο άνοιγμα των τραπεζών στον ELA για αντικατάσταση της ρευστότητας, οδήγησαν σε αρκετά δυσμενή σενάρια στα stress test που διενήργησε η ΕΚΤ, με αποτέλεσμα οι τιμές των τραπεζών να αντιμετωπίσουν τεράστιες πιέσεις αναζητώντας ιδιωτικά κεφάλαια σε πολύ μικρό διάστημα.
Οι τιμές των αυξήσεων κεφαλαίου στις τράπεζες διαμορφώθηκαν σε πολύ χαμηλά επίπεδα με αποτέλεσμα το dilution (αλλοίωση) για τους υφιστάμενους μετόχους των τραπεζών να είναι πολύ μεγάλο. Τελικώς, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ολοκληρώθηκε, εις βάρος όμως τους παλιούς μετόχους των τραπεζών.
Το 2016 ξεκίνησε με νέα μεγάλη πτώση για τις τράπεζες, η οποία έφτασε έως και το 60% σε σύγκριση με τις τιμές των αυξήσεων που είχαν γίνει προ δύο μηνών, όπως παρατηρεί ο ο Κωστής Μονογιός, χρηματιστηριακός αναλυτής της Δεπόλας Χρηματιστηριακή.
Την ίδια ώρα, τα βασικά θέματα, όπως κόκκινα δάνεια, ασφαλιστικό, ταμείο ιδιωτικοποιήσεων, δημοσιονομικά, παρέμεναν ανοιχτά με την προσδοκία να κλείσουν μέσα στον Απρίλιο. Τον Μάιο τα επώδυνα μέτρα ψηφίστηκαν στη Βουλή, ανοίγοντας τον δρόμο για την καταβολή των δόσεων στην Αθήνα.
Το περασμένο καλοκαίρι, το ενδιαφέρον των επενδυτών στράφηκε στο Brexit και κατόπιν στις αμερικανικές εκλογές και το δημοψήφισμα στην Ιταλία. Τον Οκτώβριο ολοκληρώθηκε το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης, φέρνοντας στο προσκήνιο τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και τη δεύτερη αξιολόγηση –η οποία ακόμη παραμένει ανοιχτή.
Αχτίδα ελπίδας το 2016
Παρά την αβεβαιότητα που κλιμακώθηκε πολλές φορές το διάστημα αυτό, η ελληνική οικονομία έδειξε αντοχές, όπως, όπως αναφέρει στο insider.gr ο Μάνος Χατζηδάκης, επικεφαλής ανάλυσης της ΒΕΤΑ ΑΧΕΠΕΥ.
Η «ανθεκτικότητα» αυτή οφείλεται κυρίως σε δύο λόγους, τις εξαγωγές και τις ιστορικά χαμηλές τιμές του πετρελαίου –που έφτασαν ακόμη και τα χαμηλά δεκαετίας, εξηγεί. Παρά τη βελτίωση των οικονομικών μεγεθών εντός του 2016 –με το ΑΕΠ να γυρνά θετικό το β’ και γ’ τρίμηνο του έτους, ο ίδιος επισημαίνει ότι αυτό δεν αντανακλάται ακόμη στο χρηματιστηριακό ταμπλό.
Μετά τα δύο τελευταία χρόνια οξείας κρίσης και ανατροπών, η πίτα ξαναμοιράστηκε προς όφελος των ισχυρών, αφού το μερίδιο της οικονομικής επιτυχίας που έχει σημειωθεί τους τελευταίους μήνες το «γεύονται» οι μεγαλύτερες και πιο εδραιωμένες ελληνικές εταιρείες την ώρα που οι εταιρείες μικρότερης κεφαλαιοποίησης δίνουν μάχη για την επιβίωσή τους.
«200 μονάδες χαμένες από τις τράπεζες»
Η πτώση του 23% που κατέγραψε ο Γενικός Δείκτης αυτή τη διετία είναι, ουσιαστικά, οι απώλειες των τραπεζικών τίτλων, αφού τα 40 δισ. ευρώ της πρώτης ανακεφαλαιοποίησης ουσιαστικά εξανεμίστηκαν, σημειώνει ο κ. Χατζηδάκης.
Πλέον, η κατάσταση φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί για τον κλάδο, καθώς μέσα στο 2016 έγιναν σημαντικά βήματα που βελτιώνουν ουσιαστικά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των τραπεζών –με κυριότερη τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs). Η πρόοδος αυτή αναμένεται να αντικατοπτριστεί τα επόμενα 1-2 τρίμηνα και στις αποτιμήσεις των τραπεζικών τίτλων.
Οι επενδυτές περιμένουν να δουν τα πρώτα δείγματα γραφής στους ισολογισμούς των τραπεζών φέτος, τόσο σε επίπεδο κόκκινων δανείων όσο και σε επίπεδο οργανικών αποτελεσμάτων, αναφέρει ο αναλυτής της Beta Χρηματιστηριακή.
Την ίδια ώρα, ενώ ο γενικός δείκτης κατέγραφε απώλειες 23%, τα «δυνατά χαρτιά» της ελληνικής αγοράς κατέγραφαν κέρδη. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη Motor Oil που είδε τη μετοχή της να καταγράφει κέρδη 110%,την Jumbo και την Φουρλής που ενισχύθηκαν κατά 43% την προηγούμενη διετία, τον Μυτιληναίο και τα Ελληνικά Πετρέλαια που σημείωσαν άνοδο 20% περίπου, καθώς και τις μετοχές των ΟΤΕ και ΟΠΑΠ που «άντεξαν» καταγράφοντας πτώση μόλις 2%.
Τι περιμένουμε από το 2017
Σύμφωνα με κύκλους της αγοράς, τρεις είναι οι καταλύτες που θα κρίνουν την πορεία της φετινής χρονιάς στο Χρηματιστήριο Αθηνών: οι ευρωπαϊκές εκλογές (σε Γαλλία, Ολλανδία, Ιταλία και Γερμανία), το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και η εκτέλεση του προγράμματος διαχείρισης των NPLs.
Βέβαια, και η φετινή θα είναι μια δύσκολη χρονιά, καθώς τα εισοδήματα των ελληνικών νοικοκυριών παραμένουν υπό πίεση, ενώ η υπερφορολόγηση δεν αφήνει περιθώρια για αύξηση της κατανάλωσης και των επενδύσεων.
Αυτό που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συμβεί, προειδοποιούν οι αναλυτές, είναι να «τραβήξει» η δεύτερη αξιολόγηση έως το καλοκαίρι, όπου οι υποχρεώσεις της χώρας προς τους δανειστές της δεν θα μπορέσουν σε καμία περίπτωση να εξυπηρετηθούν χωρίς τις υπόλοιπες δόσεις της χρηματοδότησης.
Ζωτικής σημασίας για την ανάκαμψη του επενδυτικού κλίματος, και την επιστροφή των ξένων funds στην ελληνική αγορά, είναι η επανεκκίνηση των ιδιωτικοποιήσεων που έχουν «παγώσει» για την ώρα, αλλά αποτελούν προϋπόθεση για τη μεταστροφή του κλίματος στην αγορά.
Όπως επισημαίνει ο αντιπρόεδρος της Merit Xρηματιστηριακή, Αθανάσιος Βλαχόπουλος, απαραίτητη προϋπόθεση για να γυρίσει σελίδα το ελληνικό χρηματιστήριο είναι η ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για αναβάθμιση της οικονομίας από τους διεθνείς οίκος, να ενταχθούν τα ελληνικά ομόλογα στο QE της ΕΚΤ και να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών στην ελληνική οικονομία, ώστε να μπορέσει η χώρα να επιστρέψει στις αγορές.
