Για να αντιμετωπίσει τη διεθνή αυξανόμενη πρόκληση της παχυσαρκίας, που πλήττει περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο ασθενείς, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δημοσιοποίησε τις πρώτες κατευθυντήριες οδηγίες για τη χορήγηση των νέων θεραπειών κατά της παχυσαρκίας που ανήκουν στην κατηγορία των GLP-1 αγωνιστών. Η παχυσαρκία είναι μια χρόνια νόσος η οποία πλήττει ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και ήταν υπεύθυνη για 3,7 εκατομμύρια θανάτους το 2024.
Χωρίς τη λήψη δραστικών μέτρων ο αριθμός των ασθενών με παχυσαρκία αναμένεται να διπλασιαστεί το 2030. Τον Σεπτέμβριο του 2025, ο ΠΟΥ πρόσθεσε τους GLP-1 αγωνιστές στη λίστα των ζωτικών φαρμάκων, για τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2 στους ασθενείς υψηλού κινδύνου.
Με τις νέες κατευθυντήριες οδηγίες, ο ΠΟΥ εκδίδει συμπληρωματικές συστάσεις για τη χορήγηση αυτών των θεραπειών στους ανθρώπους που ζουν με παχυσαρκία προκειμένου να ελαττώσουν το σωματικό τους βάρος. Αυτή η φαρμακευτική αγωγή συστήνεται ως κομμάτι μιας ολιστικής προσέγγισης με υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση και διατροφολογική συμβουλευτική.
«Η παχυσαρκία είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας και ο ΠΟΥ δεσμεύεται να το αντιμετωπίσει στηρίζοντας τις χώρες και τις κοινότητες, για να το ελέγξουν αποτελεσματικά, παρέχοντας ισότιμη πρόσβαση στις θεραπείες για τους ασθενείς. Οι νέες οδηγίες αναγνωρίζουν ότι η παχυσαρκία είναι μια χρόνια νόσος, που απαιτεί ισόβια φροντίδα υγείας», επισημαίνει ο Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ.
Όπως εξηγεί ο Dr. Tedros, παρότι οι θεραπείες από μόνες τους δεν θα λύσουν την παγκόσμια υγειονομική κρίση της παχυσαρκίας, οι GLP-1 αγωνιστές μπορούν να βοηθήσουν εκατομμύρια ανθρώπους να αντιμετωπίσουν την παχυσαρκία και να μειώσουν τις βλαβερές της επιπτώσεις. Η παχυσαρκία είναι μια σύνθετη χρόνια νόσος και σχετίζεται με πολλές εκφυλιστικές παθήσεις όπως τα καρδιαγγειακά, ο διαβήτης τύπου 2 και αρκετούς τύπους καρκίνου. Επίσης, ευθύνεται για την χειρότερη έκβαση των λοιμώξεων στους παχύσαρκους ασθενείς.
Τεράστιο οικονομικό φορτίο
Πέρα από τις επιπτώσεις της στην υγεία, η παχυσαρκία έχει ένα δυσθεώρητο οικονομικό φορτίο. Το ετήσιο κόστος της αναμένεται να ξεπεράσει τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια, το 2030. Οι κατευθυντήριες οδηγίες του ΠΟΥ επιχειρούν να μειώσουν το δυσθεώρητο κόστος, να καταπολεμήσουν την παχυσαρκία και να διαχειριστούν τις επιπλοκές της.
Ορόσημα στην διαμόρφωση της νέας στρατηγικής υγείας
Οι νέες οδηγίες του ΠΟΥ περιέχουν τις εξής δύο κρίσιμες συστάσεις:
• Οι GLP-1 αγωνιστές μπορούν να χορηγηθούν στους ενήλικες ασθενείς, αλλά εξαιρούνται οι έγκυες γυναίκες. Παρότι η αποτελεσματικότητα των θεραπειών στη μείωση της παχυσαρκίας και τη βελτίωση του καρδιομεταβολικού προφίλ είναι εμφανείς και αποδεδειγμένες, δεν υπάρχουν ακόμα επαρκή στοιχεία για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια τους στη μακροχρόνια χορήγηση.
• Μαζί με την χορηγούμενη θεραπεία με GLP-1 αγωνιστές οι ασθενείς έχουν ανάγκη από συμπεριφορικές παρεμβάσεις, αναφορικά με την υιοθέτηση ενός μοντέλου υγιεινής διατροφής και την προτροπή για τακτική άσκηση. Οι δύο αυτοί παράγοντες βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων.
Τα φάρμακα από μόνα τους δεν θα οδηγήσουν στην αντιστροφή της παγκόσμιας μάστιγας της παχυσαρκίας, με τον ΠΟΥ να υπογραμμίζει ότι η λύση δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την φαρμακευτική αγωγή.
Η παχυσαρκία δεν είναι μόνο ατομικό πρόβλημα υγείας αλλά και κοινωνικό και απαιτεί πολυσχιδή δράση και ολιστική προσέγγιση. Συνεπώς θα χρειαστεί τα κράτη και οι κοινότητες να δουλέψουν πάνω σε τρεις άξονες:
• Την δημιουργία πιο υγιούς περιβάλλοντος, που προωθεί τον υγιεινό τρόπο ζωής, για τους πολίτες τους
• Την προστασία των ατόμων υψηλού κινδύνου από την ανάπτυξη παχυσαρκίας και των επιπλοκών της, μέσω προγραμμάτων τακτικών εξετάσεων και έγκαιρων παρεμβάσεων
• την διασφάλιση πως οι ασθενείς θα έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες φροντίδας υγείας ισοβίως. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να υπάρχει ισότιμη πρόσβαση στους GLP-1 αγωνιστές και γι αυτό θα πρέπει να ενδυναμωθούν και να προετοιμαστούν τα συστήματα υγείας, ώστε να μην διογκωθούν οι υπάρχουσες ανισότητες μεταξύ των ασθενών-οι οποίες είναι ήδη σημαντικές, καθώς η παχυσαρκία έχει και ταξικό χαρακτήρα. Έχει υπολογιστεί ότι ακόμα και με την γρήγορη επέκταση των Μονάδων Παραγωγής των συγκεκριμένων φαρμάκων, οι GLP-1 αγωνιστές θα καλύπτουν το έτος 2030 μόλις το 10% της παγκόσμιας ζήτησης. Συνεπώς πρέπει σε κρατικό επίπεδο να ληφθούν μέτρα για την διεύρυνση της πρόσβασης των ασθενών, ώστε οι ασθενείς που πραγματικά χρειάζονται αυτές τις θεραπείες να μπορούν να τις λάβουν.
