Ροή
Το ενδεχόμενο να δοθεί δυνατότητα και στους μοναχικούς άνδρες να τεκνοποιούν, με παρένθετη μητέρα και εξωσωματική γονιμοποίηση, και να δημιουργούν μονογονεϊκή οικογένεια αναμένεται να τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεωνκαι στη χώρα μας, μέσω της Εθνικής Αρχής Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΕΑΥΑ).
Τη σχετική ανακοίνωση έκανε ο πρόεδρος της ΕΑΥΑ, καθηγητής Νικόλαος Βραχνής, σε συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε, με αφορμή δύο εκδηλώσεις που οργανώνει η ΕΑΥΑ, αναφορικά με τις αλλαγές που έφερε ο τελευταίος νόμος για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή στην Ελλάδα.
«Η Εθνική Αρχή έλαβε αίτημα εφαρμογής μεθόδου ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής παρένθετης μητρότητας από μοναχικό άνδρα, στον οποίο έχει χορηγηθεί δικαστική άδεια. Το δικαστήριο, επικαλούμενο την αρχή της ισότητας του άρθρου 4 του Συντάγματος εφαρμόζει αναλογικά τις διατάξεις για την παρένθετη μητρότητα στην περίπτωση του μοναχικού άνδρα και κρίνει δεκτή την αίτησή του για μεταφορά στο σώμα της κυοφόρου γονιμοποιημένων ωαρίων ξένων προς αυτή, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την προϋπόθεση ιατρικής αδυναμίας απόκτησης τέκνου με φυσικό τρόπο του αιτούντος. Πρόκειται για ένα ζήτημα, το οποίο απασχολεί ιδιαίτερα την Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος.
Σημειώνεται ότι η νομοθεσία σήμερα προβλέπει τη δυνατότητα αυτή μόνο σε μοναχικές γυναίκες (δεν είναι παντρεμένες και δεν ζουν με ελεύθερη συμβίωση σε κάποια επίσημη σχέση), υπό την προϋπόθεση της αδυναμίας τους να τεκνοποιήσουν με φυσικό τρόπο.
Όσον αφορά στα κριτήρια για τους μοναχικούς άνδρες, σύμφωνα με τον κ. Βραχνή, θα τεθούν ζητήματα ηλικίας και κατάστασης υγείας, ενώ θα συζητηθούν και τα κοινωνικά κριτήρια με βάση το τι συμβαίνει στο εξωτερικό σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Στο πλαίσιο αυτό, ο πρόεδρος της ΕΑΥΑ, αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Αγγλίας, όπου επιτρέπεται ο μοναχικός άνδρας να τεκνοποιήσει μέσω παρένθετης μητέρας, με ωάριο δότριας και σπέρμα του ιδίου και το παιδί παραδίδεται με δικαστική απόφαση.
Όριο στα παιδιά ανά δότη σπέρματος
Η δημιουργία του Ηλεκτρονικό Μητρώο Δοτών και Δοτριών γεννητικού υλικού της Αρχής, εκτός από τη δυνατότητα ιχνηλασιμότητας του γεννητικού υλικού που χρησιμοποιείται στην περιπτώσεις της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, δίνει επίσης τη δυνατότητα ελέγχου στον αριθμό των παιδιών που γεννιούνται από τον ίδιο δότη. Ο έλεγχος έχει θεσμοθετηθεί ήδη από το 2005, με νόμο που απαγορεύει να γεννηθούν πάνω από 10 παιδιά ή σε περισσότερες από 10 οικογένειες από τον ίδιο δότη, ώστε να αποφευχθούν περιστατικά αιμομιξίας και οι σχετιζόμενες ασθένειες.
«Η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, ανταποκρινόμενη στις εκ του νόμου προβλεπόμενες υποχρεώσεις της, έθεσε υψηλά στις προτεραιότητές της και κατάφερε να υλοποιήσει την τήρηση Ηλεκτρονικού Μητρώου Δοτών και Δοτριών Γεννητικού Υλικού. Πρόκειται για το ηλεκτρονικό αρχείο, στο οποίο όλες οι μονάδες ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και οι τράπεζες κρυοσυντήρησης καταχωρούν τα ταυτοποιητικά και ιατρικά δεδομένα των δοτών και δοτριών γεννητικού υλικού και γονιμοποιημένων ωαρίων, τα οποία διαβιβάζονται στην Εθνική Αρχή σε πραγματικό χρόνο. Η ομαλή και αδιάκοπη λειτουργία του εν λόγω μητρώου, για πρώτη φορά υπό την παρούσα σύνθεση της Εθνικής Αρχής, εξασφαλίζει την ιχνηλασιμότητα του γεννητικού υλικού από τον δότη στον λήπτη, αλλά και συμβάλλει στην ενάσκηση του εποπτικού ρόλου της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής», ανέφερε ο κ. Βραχνής.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν, από την έναρξη εφαρμογής του νέου νόμου, στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Δοτών και Δοτριών γεννητικού υλικού της Αρχής, έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα 2.800 δότριες, 101 δότες και 763 δείγματα εξωτερικού.
Η καταγραφή αφορά τους δότες από 17 Φεβρουαρίου 2022, όμως σταδιακά καταχωρούνται και παλαιότερα στοιχεία του 2021, προκειμένου να είναι εφικτός ο έλεγχος στον αριθμό των παιδιών που γεννιόνται από το υλικό του ίδιου δότη. Ο αριθμός των 10 παιδιών έχει επιλεγεί καθώς -σύμφωνα με στατιστικά δεδομένα, θεωρείται εξαιρετικά σπάνιο να βρεθούν δύο αδέρφια, διαφορετικού φύλου και να τεκνοποιήσουν μεταξύ τους. Μετά τη δωρεά σε 10 οικογένειες, ο δότης απενεργοποιείται και οι μονάδες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν υλικό του.
Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής HIV
Ο πρόεδρος της ΕΑΥΑ αναφέρθηκε και στην Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής για φορείς του ιού HIV/AIDS που προβλέπει ο τελευταίος νόμος, στο «Αττικό» νοσοκομείο.
Όπως τόνισε, για τη δημιουργία της νέας μονάδας, απαιτείται η διεύρυνση του συντελεστή δόμησης στο χώρο του νοσοκομείου, αλλά και –ιδανικά - η ανεύρεση χρηματοδότη ο οποίος θα κάνει τη σχετική δωρεά για την ανέγερση του νέου κτίσματος. Παράλληλα, για τη λειτουργία της μονάδας, η οποία θα είναι εφικτή το νωρίτερο ένα εξάμηνο μετά την ολοκλήρωση του κτιρίου, θα χρειαστεί και η πρόσληψη του απαραίτητου προσωπικού.
Φιλική προς το περιβάλλον πολιτική
Ο κ. Βραχνής επεσήμανε και την ανάγκη που επιτάσσει η κλιματική αλλαγή για εφαρμογή φιλικής προς το περιβάλλον πολιτικής και στον τομέα της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, μέσω της βελτιστοποίησης των τεχνικών χαρακτηριστικών των εργαστηρίων των Μονάδων με eco-friendly κριτήρια.
«Η ολοένα μεγαλύτερη ζήτηση για υπηρεσίες ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής συνεπάγεται αύξηση των υποδομών αλλά και αύξηση του όγκου των αναλώσιμων υλικών που χρησιμοποιούνται στον τομέα αυτό, καθώς και στην αλυσίδα των συνεργαζόμενων μονάδων παραγωγής των υλικών. Παρά το γεγονός αυτό, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο δεν έχουν παρθεί οι απαραίτητες πρωτοβουλίες ώστε να εξετάσουμε πόσο φιλικός ή όχι είναι ο τομέας της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής προς το περιβάλλον. Η επόμενη κίνηση που έρχεται ως φυσικό επακόλουθο είναι ποιες παρεμβάσεις μπορούμε να κάνουμε στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για να καταστεί πιο φιλικός προς το περιβάλλον», δήλωσε χαρακτηριστικά.
