Σημαντική ενίσχυση εμφανίζουν τα έσοδα των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης λόγω της βελτίωσης της εισπραξιμότητας των ασφαλιστικών εισφορών, όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος.
Ωστόσο η αύξηση αυτή «απορροφάται» σε μεγάλο βαθμό από τη διαρκώς αυξανόμενη δαπάνη για συντάξεις, ενώ αντίθετα οι κοινωνικές παροχές μετά το 2026 παρουσιάζουν μόνο οριακή άνοδο.
Όπως φαίνεται στο Μεσοπρόθεσμο, το κονδύλι των συντάξεων προβλέπεται να ανεβαίνει κάθε χρόνο κατά περίπου 1,4 – 1,6 δισ. ευρώ. Η συνταξιοδοτική δαπάνη αναμένεται να αυξηθεί από 34,3 δισ. ευρώ το 2025, στα 40,1 δισ. ευρώ ως το 2029.
Σε σχέση με όσα λαμβάνουν μέχρι τώρα, οι αυξήσεις που έρχονται για τις συντάξεις στην τετραετία 2026 – 2029 θα υπερβούν σωρευτικά τα 14 δισ. ευρώ.
Η εξέλιξη αυτή αντανακλά:
- την ετήσια αναπροσαρμογή των συντάξεων,
- τη σταδιακή κατάργηση του συμψηφισμού των αυξήσεων με την προσωπική διαφορά.
Από το 2027 και μετά, όλοι οι συνταξιούχοι θα λαμβάνουν την πλήρη αύξηση, χωρίς περιορισμούς ή συμψηφισμούς, γεγονός που επιβαρύνει σημαντικά το συνολικό κονδύλι του κρατικού προύπολογισμού.
Ειδικά με την αλλαγή αυτή, το 2026 θα είναι η πρώτη φορά μετά από 15 ολόκληρα χρόνια, που 671.000 συνταξιούχοι θα πάρουν το 50% της αύξησης την οποία άλλοι λαμβάνουν τα τελευταία χρόνια. Ενώ από το 2027 και κάθε χρόνο μετά θα την εισπράττουν στο 100%, όπως όλοι οι υπόλοιποι.
Επιπλέον, άλλοι 1,4 εκατομμύρια χαμηλοσυνταξιούχοι άνω των 65 ετών και με εισόδημα έως 14.000 ευρώ (άγαμοι) ή 26.000 ευρώ (έγγαμοι) θα λαμβάνουν κάθε Νοέμβριο επιπλέον 360 εκατ. ευρώ ετησίως, ως κοινωνική ενίσχυση 250 ευρώ την οποία για πρώτη φορά εισέπραξαν στις 24 Νοεμβρίου.
Αντίθεται με τις εξελίξεις στο σκέλος των συντάξεων, οι δαπάνες για επιδόματα παρουσιάζουν οριακή αύξηση μετά το 2026. Η στασιμότητα αυτή δημιουργεί μια έντονη αντίθεση με το ραγδαία αυξανόμενο κόστος των συντάξεων, αναδεικνύοντας τη συνταξιοδοτική δαπάνη ως τον κύριο παράγοντα πίεσης στα δημόσια οικονομικά της κοινωνικής ασφάλισης.
Κατακόρυφη αύξηση εισπραξιμότητας
Τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων που προέρχονται κυρίως από την είσπραξη ασφαλιστικών εισφορών, κινούνται έντονα ανοδικά σε όλη την περίοδο του Μεσοπρόθεσμου. Το 2025 εκτιμώνται στα 28,4 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση τόσο σε σχέση με το προηγούμενο έτος όσο και έναντι των αρχικών προβλέψεων.
Η ανοδική τάση συνεχίζεται σταθερά και οδηγεί σε εκτιμώμενες εισπράξεις 31,8 δισ. ευρώ το 2029 – αύξηση άνω των 3 δισ. ευρώ μέσα σε τέσσερα χρόνια.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η αύξηση αυτή καταγράφεται παρά τις προγραμματισμένες μειώσεις εισφορών:
- κατά 1 ποσοστιαία μονάδα το 2025 και
- κατά επιπλέον 0,5 μονάδα το 2027.
Η δυναμική των εσόδων αποδίδεται κυρίως στο ευνοϊκό οικονομικό περιβάλλον και στις εξελίξεις στην αγορά εργασίας: αύξηση του κατώτατου και του μέσου μισθού, ενίσχυση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας. Παράλληλα, μέτρα περιορισμού της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας –όπως η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας– ενισχύουν τη διαφάνεια και την εισπραξιμότητα των εισφορών.
Υπενθυμίζεται πως ο ΕΦΚΑ εμφάνισε πλεόνασμα 470 εκατ. ευρώ στο πρώτο εξάμηνο του έτους, που προήλθε κυρίως από την αύξηση των εσόδων, παρότι οι συνταξιοδοτικές δαπάνες κινήθηκαν ανοδικά από την αύξηση των νέων συνταξιοδοτήσεων. Η άνοδος των εσόδων προήλθε κυρίως από τις εισφορές και τις ρυθμίσεις οφειλών των ασφαλισμένων.
