Η στρατηγική σημασία του υπό διαμόρφωση Ινδο-Μέσο- Ευρωπαϊκού Οικονομικού Διαδρόμου (IMEC) και ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα αναδείχθηκαν στο πλαίσιο του συνεδρίου «Αθήνα: Διάλογοι για την Πολιτική – Athens Policy Dialogues», που πραγματοποιείται 4 και 5 Δεκεμβρίου στο ξενοδοχείο King George και οργανώνεται από το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων, το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και την εφημερίδα Το Βήμα.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, ο Χάρης Θεοχάρης, Υφυπουργός Εξωτερικών, χαρακτήρισε τον IMEC ως «μία πολύ σημαντική πρωτοβουλία» που εκτείνεται σε πολλούς τομείς από τα logistics έως τη μεταφορά ενέργειας. Τόνισε όμως ότι η πρωτοβουλία «βρίσκεται στα πρώτα στάδια» και ότι δεν έχουν ακόμη αποφασιστεί τα σημεία διεύρυνσης, όπου θα μπορούσε να ενταχθεί και η Ελλάδα, όπως επίσης δεν έχουν αποσαφηνιστεί οι πηγές χρηματοδότησης.
«Είναι αρκετά νωρίς για αυτό το έργο αλλά η αξία του ως διαδρόμου είναι αδιαμφισβήτητη», σημείωσε, υπογραμμίζοντας ότι «η Ελλάδα έχει ορίσει ειδικό απεσταλμένο και έρχεται στο τραπέζι των συζητήσεων με πολύ συγκεκριμένα πλεονεκτήματα», ενώ υπογράμμισε τα πλεονεκτήματα που θα έχει για την χώρα η σχεδιαζόμενη διασύνδεση του διαδρόμου με τον βόρειο άξονα.
Στο πεδίο της ενέργειας, ο κ. Θεοχάρης περιέγραψε τρεις βασικούς άξονες για τον ρόλο της Ελλάδας στις σύγχρονες εξελίξεις. Ξεκίνησε με αναφορά στον ρόλο της χώρας ως hub. «Είμαστε πύλη εισόδου όλου του ασιατικού άξονα, από Άπω Ανατολή και Μέση Ανατολή στην Ευρώπη» είπε, τονίζοντας ότι αυτό καθιστά την Ελλάδα «εξαγωγέα σταθερότητας», και συνέχισε με τη δυνατότητα παραγωγής ενέργειας, αλλά και την ανάγκη επιτάχυνσης διπλωματικών συμφωνιών που ενισχύουν τη γεωστρατηγική σημασία της χώρας.
Αναφερόμενος στον IMEC, ο Δημήτρης Πολίτης, Σύμβουλος του Πρωθυπουργού για θέματα Επενδύσεων, υπογράμμισε ότι η Ελλάδα πρέπει «να στοχεύει στο να έρθει πιο κοντά στην Ινδία» και ότι η παρουσία ειδικού απεσταλμένου θα επιτρέψει στη χώρα «να αρχίσει να παίζει πιο ενεργό ρόλο». Επεσήμανε ότι από τον Μάρτιο ξεκινούν απευθείας πτήσεις Ινδίας–Ελλάδας, στοιχείο που ενισχύει τη διασύνδεση των δύο χωρών.
Για τις υποδομές, ο κ. Πολίτης παραδέχθηκε πως «απέχουμε πολύ από το να είμαστε απολύτως έτοιμοι» όσον αφορά στις σιδηροδρομικές συνδέσεις, αλλά διαβεβαίωσε ότι «χρηματοδότηση θα έχουμε» και «για εμάς ο IMEC συμβαίνει, δεν είναι κάτι που θα γίνει σε 20 χρόνια».
Στην ανάλυσή του για τις επενδύσεις και το επιχειρηματικό περιβάλλον, ανέφερε ότι η πολιτική σταθερότητα και η δημοσιονομική συνέπεια της χώρας ενισχύουν την ελκυστικότητά της. Υπογράμμισε, όμως, ότι «είμαστε ακόμα μακριά από την πραγμάτωση των επενδύσεων που έχουν ανακοινωθεί στα data centers», επισημαίνοντας πως πολλά έργα βρίσκονται μόνο σε ανακοινώσεις και ελάχιστα στη φάση της κατασκευής. Αν και υπό προϋποθέσεις «θα μπορούσαμε να γίνουμε και hub διαχείρισης δεδομένων», τόνισε την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι κλιματικές συνέπειες και το κατά πόσο η ζήτηση από τους hyperscalers θα δικαιολογεί το capacity που δημιουργείται.
Ανοίγοντας τη συζήτηση, ο Γκίκας Χαρδούβελης, Πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας, παρουσίασε ευρήματα έρευνας για τους εμπορικούς δεσμούς επτά χωρών της Μεσογείου (Τουρκία, Αίγυπτος, Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Λίβανος, Λιβύη), τις οικονομικές ανισορροπίες και τις ενεργειακές προοπτικές τους. Σχολίασε ότι οι χώρες της περιοχής εμφανίζουν μεγάλες διαφορές ως προς τον πληθυσμό, το πραγματικό ΑΕΠ ανά κάτοικο και τους ρυθμούς ανάπτυξης της τελευταίας δεκαετίας. Επεσήμανε ότι «το βασικό συμπέρασμα είναι ότι οι χώρες είναι πολύ διαφορετικές μεταξύ τους», τόσο σε επίπεδο επενδύσεων - όπου η Τουρκία «γίνεται πραγματικά οργασμός» - όσο και σε δείκτες όπως το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έδωσε στην παρατήρηση ότι οι χώρες της Μεσογείου «δεν συναλλάσσονται πολύ μεταξύ τους». Η Κύπρος εξάγει το 40% των προϊόντων της εντός της περιοχής, η Ελλάδα μόλις 17,9%, ενώ Τουρκία και Ισραήλ κινούνται στο 6,5% και 3,5% αντίστοιχα. Στον τομέα του φυσικού αερίου, παρουσίασε χάρτη με τις υφιστάμενες και μελλοντικές περιοχές παραγωγής, επισημαίνοντας ότι η Αίγυπτος και το Ισραήλ παράγουν ήδη ενέργεια αξίας 20 δισ. δολαρίων ετησίως (ποσοστό 2% του ΑΕΠ κάθε χώρας), ενώ τα επιβεβαιωμένα κοιτάσματα Αιγύπτου, Ισραήλ και Κύπρου «αρκούν για 45 χρόνια με τους σημερινούς ρυθμούς παραγωγής». Η Ελλάδα, όπως είπε, «φιλοδοξεί να γίνει παραγωγός και μεταφορέας» ενέργειας, σε μια συγκυρία όπου οι διασυνδέσεις της με γειτονικές χώρες ενισχύονται και προετοιμάζεται η ηλεκτρική διασύνδεση με την Αίγυπτο.
Ο Χρήστος Χατζηεμμανουήλ, Πρόεδρος Επιτροπής Ελέγχου στην Τράπεζα της Ελλάδος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς ανέδειξε τη σημασία της σχετικής αποκλιμάκωσης στη Γάζα και τις πολιτικές εξελίξεις στη Συρία, που επιτρέπουν «κάποια αισιοδοξία για το οικονομικό μέλλον της περιοχής». Αναφέρθηκε στη «δραματική επιδείνωση» των οικονομικών συνθηκών σε Γάζα και Δυτική Όχθη και υπογράμμισε ότι για να υπάρξει πραγματική πρόοδος απαιτείται βαθύτερη πολιτική σταθερότητα, ειρήνευση, χρηματοδότηση και διαφάνεια στη διοίκηση, καθώς και ουσιαστική αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών κρίσεων. Υπενθύμισε ότι οι ΗΠΑ «έχουν το πάνω χέρι στην περιοχή», κάτι που δυσχεραίνει τη διαδικασία ενοποίησης, ενώ προειδοποίησε ότι «η Ελλάδα πρέπει να είναι προσεκτική και να μην βάζουμε όλα τα αυγά σε ένα καλάθι».
Ο πρέσβης επί τιμή Ιωάννης-Αλέξιος Ζέπος τοποθέτησε τον IMEC σε ένα ευρύτερο γεωστρατηγικό πλαίσιο, σημειώνοντας ότι πρόκειται για «μία νέα ιδέα που ξεκινάει από τον Ινδικό Ωκεανό και καταλήγει στο ινδικών συμφερόντων λιμάνι της Χάιφα» πριν συνεχίσει προς ευρωπαϊκά λιμάνια. Υπογράμμισε ότι όλα αυτά τα σχέδια «απαιτούν γεωπολιτικές ρυθμίσεις» που θα επιτρέψουν την οικονομική τους βιωσιμότητα και τόνισε πως η Αλεξανδρούπολη μπορεί να εξελιχθεί σε hub του IMEC για την Ανατολική Ευρώπη.
