Τον εφιάλτη του bank run το ’15 ξυπνούν Credit Suisse και SVB – Πού συμφωνούν Άλεξ Πατέλης και Γιάνης Βαρουφάκης

Η ελβετική τράπεζα Credit Suisse ιδρύθηκε το 1856 με στόχο να βοηθήσει στην χρηματοδότηση των ελβετικών σιδηροδρόμων, και του ηλεκτρικού δικτύου της χώρας. Μετά από 167 χρόνια, η Ελβετία έχει υπέροχο σιδηρόδρομο (η γραμμή για Σεν Μόριτς είναι ένα ονειρικό ταξίδι από μόνη της), αλλά, -ποιος το περίμενε!- η τράπεζα βρίσκεται στο επίκεντρο ενός τραπεζικού θρίλερ. Με βασικό μέτοχο σαουδαραβικά ζεστά κεφάλαια, και από κοντά το Κατάρ, το πρόβλημα περνάει ξανά στην ΕΚΤ, και την Ελβετική Κεντρική Τράπεζα λόγω του «κανονιστικού πλαισίου». Θα σπεύσουν να προλάβουν το bank run σώζοντας τράπεζα, καταθέτες και ιδιοκτήτες;

Έφυγε το 2015

Λίγο πριν ξεκινήσει ο αναπάντεχος ελβετικός πονοκέφαλος στον τραπεζικό τομέα, ήταν σε εξέλιξη ο αμερικανικός με επίκεντρο μια τράπεζα πολύτιμη για την Silicon Valley. Πελάτης, μεταξύ άλλων ο Έλληνας Νίκος Μωραϊτάκης- ένας τύπος που του αρέσει το καρπούζι. Ο Μωραϊτάκης ζει δεύτερη φορά μια τραγωδία - απ’ την ανάποδη αυτή την φορά.

«Σε μία ημέρα έγιναν αναλήψεις 42 δισ. δολαρίων, το μεγαλύτερο ''bank run'' όλων των εποχών. Το δεύτερο της Workable, που αρχικά πήγε στη SVB για να γλιτώσει από τα capital controls του 2015 στην Ελλάδα. Αυτή τη φορά τα χρήματα έφυγαν να γλιτώσουν από τη Silicon Valley Bank και να βρουν ασφάλεια στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα» έγραψε ο Νίκος, θυμίζοντας μια ιδιαίτερα επώδυνη περίοδο για την χώρα που κράτησε σχεδόν τρία χρόνια: τα χρόνια με τις ουρές στα ATM για να βγουν 60 ευρώ την ημέρα.

Στις ΗΠΑ, την καρδιά του καπιταλισμού, το μεγαλύτερο bank run φυσικά έγινε αμέσως προϊόν.

Άλεξ στο Tik Tok

Ο οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης έσπευσε και πολύ σωστά να καθησυχάσει. Μ’ ένα βιντεάκι στο Tik Tok δήλωσε τα εξής: «Παρακολουθούμε την κατάρρευση της SVB στην Αμερική και τα προβλήματα της Suisse στην Ευρώπη. Κανείς δεν ξέρει πως θα εξελιχθεί το παγκόσμιο τραπεζικό σκηνικό, ωστόσο η χώρα μας δεν είναι καθόλου, αλλά καθόλου, όπως ήταν πριν. Να θυμηθούμε τα capital controls και τους φόβους για κούρεμα καταθέσεων. Αυτά δεν πρόκειται να ξαναγίνουν», είπε. Και στην συνέχεια εξήγησε τις διαφορές, πλέκοντας εμμέσως το εγκώμιο στον «Ηρακλή» του Γιώργου Ζαββού.

Αργή πτώση

Περιέργως πως, με τον Άλεξ συμφωνεί και ο Γιάνης Βαρουφάκης, που λογικά πρέπει να ένιωσε μια ανατριχίλα στην ραχοκοκαλιά μετά το bank run της SVB. Επειδή πιστεύω στην θεωρητική του κατάρτιση, εκτιμώ πως η ανατριχίλα ήταν μεγαλύτερη από τις μπουνιές στη μύτη.

«Επιστροφή στο 2008, λοιπόν;» αναρωτήθηκε μεταξύ άλλων σε άρθρο.

«Όχι, για δύο λόγους» απαντά.

-Πρώτον, το πρόβλημα των αμερικανικών τραπεζών σήμερα δεν είναι ότι τα κεφάλαια τους είναι σκουπίδια (π.χ. δομημένα παράγωγα βασισμένα σε κόκκινα δάνεια) όπως το 2008 αλλά σε κρατικά ομόλογα τα οποία, απλά, αναγκάζονται να τα πουλήσουν κοψοτιμής.

-Δεύτερον, η διάσωση από την Fed που χτες ανακοινώθηκε διαφέρει από εκείνη του 2008 – σήμερα διασώζονται οι τράπεζες κι οι καταθέτες αλλά όχι οι ιδιοκτήτες-μέτοχοι των τραπεζών. Αυτοί οι δύο λόγοι εξηγούν γιατί πέφτουν οι τραπεζικές μετοχές χωρίς όμως να παρατηρούμε ολική κατάρρευση των χρηματιστηρίων.

Άρα;

«Το ότι δεν έχουμε ολική κατάρρευση των χρηματιστηρίων, βέβαια, δεν σημαίνει ότι η κρίση του καπιταλισμού – που εξελίσσεται διαρκώς από το 2008 – δεν βαθαίνει. Απλά, δεν έχει τα χαρακτηριστικά μιας ακαριαίας, βαρύγδουπης πτώσης».

Ψεγάδι

Στην συνέχεια ο Γιάνης εξηγεί τα πλήγματα που δέχτηκε η SVB. Προσπερνώ το πρώτο που αφορά την αύξηση των επιτοκίων από την Fed και την ανάγκη να πουλήσει κοψοτιμής τα αμερικανικά κρατικά ομόλογά της, και εστιάζω στο δεύτερο.

«Όταν ο πληθωρισμός εξανάγκασε τη Fed να σταματήσει να τυπώνει νέο χρήμα (δηλαδή ποσοτική χαλάρωση γιοκ!), ώστε να ξεφουσκώσει ο πληθωρισμός, σταμάτησε και η ροή κεφαλαίων που κρατούσαν τις μετοχές των εταιρειών BigTech στη στρατόσφαιρα. Έτσι, οι μετοχές της BigTech ξεφούσκωσαν. Καθώς οι εταιρείες αυτές (Google, Amazon, Meta, Tweeter, Netflix, Airbnb, Uber κλπ.) βάσιζαν την χρηματοδότησή τους σε δάνεια που έπαιρναν βάζοντας εχέγγυο τις υπερτιμημένες τιμές των μετοχών τους (π.χ. έτσι αγόρασε ο Elon Musk το Τweeter), η BigTech ξαφνικά έμεινε από ρευστό. Για αυτό άρχισαν να τραβάνε τις καταθέσεις τους από τράπεζες όπως η SVB.

Περιληπτικά, την ώρα που μειωνόταν η κεφαλαιακή βάση της SVB, οι καταθέτες θέλαν τις καταθέσεις τους πίσω. Με το που «κυκλοφόρησε» το μαντάτο ότι η SVB καθυστερεί να επιστρέφει τις καταθέσεις, ξεκίνησε κλασικό bank run».

Το σοβαρό ορθογραφικό στην λέξη «Τwitter» είναι το αναπόφευκτο ψεγάδι σε μια χειροποίητη, αυθεντική ανάλυση δια χειρός Γιάνη που αιτιολογεί γιατί συνέβη ένα κλασικό bank run. Δυστυχώς δεν είχε την ίδια διαύγεια και το 2015 ως υπουργός Οικονομικών του Αλέξη.

Πολιτική επανάσταση

Ο Βαρουφάκης που οι δημοσκοπήσεις τον έβρισκαν (μέσω του Μέρα25), στην περιοχή του 1% πριν το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών έχει αναθαρρήσει, είναι φανερό. Η ανάλυσή του φυσικά ξεπερνάει τα τραπεζικά και οικονομικά. Προτείνει μια πολιτική επανάσταση.

Επικρίνει τις κυβερνήσεις και τις Κεντρικές Τράπεζες που προσπαθούν να στηρίξουν τις τράπεζες μέσω ενός συνδυασμού σοσιαλισμού-για-τις-τράπεζες και λιτότητας-για-τους-υπόλοιπους και προτείνει εναλλακτικά το αντίθετο: Λιτότητα για τις τράπεζες, με εθνικοποίηση όσων δεν μπορούν να επιβιώσουν, σοσιαλισμό για τους εργαζόμενους.

Στο σημείο αυτό προσπαθώ να καταλάβω τι εννοεί όταν λέει «π.χ. βασικό εισόδημα για όλους, επιστροφή στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και, στο βάθος, νέες συμμετοχικές μορφές ιδιοκτησίας των εταιρειών υψηλής και χαμηλής τεχνολογίας».

Περιμένω με αγωνία την απόφαση της Κριστίν για την Suisse και ονειρεύομαι ένα debate μεταξύ Πατέλη-Βαρουφάκη με συντονιστή τον Μωραϊτάκη.

Σας φιλώ

Η Πυθία