Η υπόσχεση του Aμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να παρέμβει κατά των διακινητών ναρκωτικών στην Κολομβία διευρύνει την εκστρατεία των ΗΠΑ κατά των ναρκωτικών στη Λατινική Αμερική, η οποία ξεκίνησε με στρατιωτικά πλήγματα σε πλωτά σκάφη και πλέον επικεντρώνεται όλο και περισσότερο στην άσκηση πιέσεων στις κυβερνήσεις της περιοχής.
Η σφοδρή επίθεση του Τραμπ κατά της Κολομβίας έγινε μέσω ανάρτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την Κυριακή, στην οποία χαρακτήρισε τον πρόεδρο της χώρας, Γκουστάβο Πέτρο, «ηγέτη των παράνομων ναρκωτικών», δεσμευόμενος να διακόψει την αμερικανική βοήθεια προς την Μπογκοτά και να προβεί σε μονομερείς ενέργειες, εκτός αν ο Πέτρο «κλείσει αμέσως αυτά τα πεδία θανάτου». Ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι θα ανακοινώσει νέους δασμούς στην Κολομβία ήδη από τη Δευτέρα.
Οι απειλές αυτές μετέτρεψαν έναν από τους πιο σημαντικούς εταίρους ασφαλείας των ΗΠΑ σε επικίνδυνο στόχο, ενισχύοντας μια ευρύτερη επιθετική τακτική που περιλαμβάνει επιθέσεις σε πλοία που φέρεται να κάνουν διακίνηση ναρκωτικών στην Καραϊβική και αυξανόμενη πίεση στον πρόεδρο της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο, μια προσπάθεια που, σύμφωνα με ειδικούς σε θέματα ναρκωτικών και πρώην αξιωματούχους, θολώνει τη γραμμή μεταξύ της καταπολέμησης των ναρκωτικών και της αλλαγής καθεστώτος.
Τρόποι αποπομπής του Μαδούρο
Η κυβέρνηση Τραμπ πιστεύει ότι η εκστρατεία της κατά του Μαδούρο αποδίδει και ότι η αυξημένη στρατιωτική πίεση από τις ΗΠΑ στην περιοχή θα τον πείσει πως δεν μπορεί να παραμείνει στην εξουσία. «Η ιδέα είναι να τον κάνουμε αρκετά δυστυχισμένο ώστε να αποχωρήσει», δήλωσε στη WSJ ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος, παραδεχόμενος ότι αυτό μπορεί να πάρει χρόνο.
Ο Τζεφ Ράμσεϊ, ανώτερος συνεργάτης του Atlantic Council, δεξαμενής σκέψης για διεθνή ζητήματα, δήλωσε στο Fox News ότι η διοίκηση Τραμπ επιθυμεί η ενίσχυση των στρατιωτικών δυνάμεων να ενθαρρύνει τον στρατό της Βενεζουέλας να αναλάβει πρωτοβουλία.
«Αυτό που ελπίζει ο πρόεδρος Τραμπ είναι ότι αυτή η ανάπτυξη δυνάμεων θα στείλει το μήνυμα στο στρατό της Βενεζουέλας πως πρέπει να εξεγερθεί ο ίδιος εναντίον του Μαδούρο. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε δει αυτή την προσέγγιση να αποδίδει εδώ και είκοσι χρόνια. Ο Μαδούρο είναι κακός στη διακυβέρνηση, αλλά πολύ καλός στο να κρατάει τα υψηλόβαθμα στελέχη του χορτάτα και ευχαριστημένα, ενώ ο λαός πεινά».
«Αυτό που χρειάζεται εδώ είναι ένας οδικός χάρτης, ή ένα σχέδιο μετάβασης, που να είναι πιο ελκυστικό για το κυβερνών κόμμα και για όσους βρίσκονται γύρω από τον Μαδούρο και ίσως κρυφά επιθυμούν την αλλαγή, αλλά χρειάζονται να δουν ένα μέλλον για τους ίδιους σε μια δημοκρατική Βενεζουέλα», πρόσθεσε ο Ράμσεϊ.
Ο Μαδούρο κατήγγειλε την ανάπτυξη μονάδων του Πενταγώνου στα ανοικτά των ακτών της Βενεζουέλας ως πρόκληση και μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας ανατροπής του. Ωστόσο, σε επιστολή του προς τον Τραμπ τον περασμένο μήνα, ο Μαδούρο υποσχέθηκε να προσκομίσει στοιχεία που δείχνουν ότι η χώρα του δεν εμπλέκεται στη διακίνηση ναρκωτικών. Ο Τραμπ δήλωσε την Παρασκευή ότι ο Μαδούρο είναι διατεθειμένος να προσφέρει τα πάντα για να εκτονωθεί η ένταση, προσθέτοντας ότι δεν θέλει να τα βάλει με τις ΗΠΑ.
Ο Τραμπ δήλωσε πρόσφατα ότι έχει εξουσιοδοτήσει τη CIA να διεξάγει μυστικές επιχειρήσεις στη Βενεζουέλα.
Οι επιθέσεις εντός της Βενεζουέλας είναι ένα ενδεχόμενο - ο Τραμπ έχει δημοσίως αναφέρει αυτή τη δυνατότητα – αν και αυτή τη στιγμή δεν εξετάζονται, δήλωσε κυβερνητικός αξιωματούχος. Σε γενικές γραμμές, το σχέδιο των ΗΠΑ είναι να κλείσουν τα νότια σύνορα, να πλήξουν τις ροές ναρκωτικών μέσω θαλάσσης και στη συνέχεια ενδεχομένως να στραφούν στην καταπολέμηση της εναέριας διακίνησης.
Στροφή κατά της Κολομβίας
Η νέα εστίαση στον Πέδρο της Κολομβίας, πρώην αριστερό αντάρτη που συχνά επικρίνει την πολιτική των ΗΠΑ – λαμβάνει χώρα εν μέσω επτά εβδομάδων επιχειρήσεων των αμερικανικών δυνάμεων στην Καραϊβική, στις οποίες αεροπορικές επιδρομές έχουν βυθίσει επτά σκάφη. Σύμφωνα με αξιωματούχους των ΗΠΑ, τουλάχιστον 32 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί σε αυτές τις επιθέσεις.
Ο Λευκός Οίκος έχει περιγράψει τα άτομα που επάνδρωναν τα σκάφη ως «ναρκοτρομοκράτες», συνδέοντάς τα σε κάποιες περιπτώσεις με εγκληματικές ομάδες της Βενεζουέλας και της Κολομβίας, τις οποίες έχει χαρακτηρίσει ως ξένες τρομοκρατικές οργανώσεις. Ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ δήλωσε ότι αυτά τα καρτέλ είναι η Αλ Κάιντα του Δυτικού Ημισφαιρίου.
Ωστόσο, η άνευ προηγουμένου χρήση φονικής βίας από τις ΗΠΑ εναντίον μικρών σκαφών διακίνησης ναρκωτικών, που αρχικά στόχευαν σκάφη από τη Βενεζουέλα, έχει γρήγορα επεκταθεί ώστε να περιλαμβάνει υπηκόους και άλλων χωρών της περιοχής τις τελευταίες εβδομάδες.
Η Κολομβία και το Τρινιντάντ και Τομπάγκο αναφέρουν ότι πολίτες τους έχουν σκοτωθεί στις επιθέσεις. Δύο μέλη πληρώματος που, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, επέζησαν από αεροπορική επίθεση την περασμένη εβδομάδα - ένας Κολομβιανός και ένας Ισημερινός - πρόκειται να επαναπατριστούν στις πατρίδες τους.
«Οι ΗΠΑ δοκιμάζουν τα όρια του διεθνούς δικαίου», δήλωσε στη WSJ ο Σέρχιο Γκουσμάν, επικεφαλής της εταιρείας ανάλυσης πολιτικού κινδύνου Colombia Risk Analysis, που μελετά την πολιτική ΗΠΑ–Κολομβίας. «Ουσιαστικά, οι ΗΠΑ έχουν πλέον διακόψει όλη τη ξένη βοήθεια προς την Κολομβία και επίσης επιδιώκουν αλλαγή καθεστώτος στη Βενεζουέλα, δύο πράγματα που πριν από οκτώ ή δέκα μήνες ήταν αδιανόητα».
Ο Τραμπ κατηγόρησε τον πρόεδρο της Κολομβίας ότι δεν κάνει τίποτα για να σταματήσει την παραγωγή ναρκωτικών και ότι «μιλάει με θράσος προς την Αμερική».
Ο Πέτρο απάντησε με προκλητικότητα. Στον λογαριασμό του στο X, δήλωσε ότι μια αεροπορική επίθεση, η οποία, σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση της Κολομβίας, σημειώθηκε στα μέσα Σεπτεμβρίου, σκότωσε έναν Κολομβιανό ψαρά, τον Αλεχάντρο Καράνσα και «παραβίασε την κυριαρχία μας στα χωρικά ύδατα». Είπε ότι η Κολομβία «ποτέ δεν υπήρξε αγενής προς τις ΗΠΑ» και αποκάλεσε τον Αμερικανό ηγέτη αδαή σε ό,τι αφορά την Κολομβία».
Ερωτηματικά και απορίες στο Κογκρέσο
Νομοθέτες και από τα δύο κόμματα του Κογκρέσου έχουν πιέσει τον Λευκό Οίκο να δώσει νομική αιτιολόγηση και να ξεκαθαρίσει τους στόχους της κυβέρνησης. Σε εμπιστευτική ειδοποίηση προς το Κογκρέσο, την οποία είδε η Wall Street Journal, ο Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται σε μια «μη διεθνή ένοπλη σύγκρουση» με τα καρτέλ.
«Δυσκολεύτηκαν πολύ να μας εξηγήσουν τη νομική βάση και τη συνταγματικότητα αυτών των ενεργειών», δήλωσε ο γερουσιαστής Μαρκ Κέλι (Δημοκρατικός, Αριζόνα) σε εκπομπή του CBS την Κυριακή.
«Δηλαδή, όλοι αυτοί οι άνθρωποι εξοντώθηκαν χωρίς να γνωρίζουμε το όνομά τους και χωρίς καμία απόδειξη εγκλήματος», δήλωσε ο γερουσιαστής Ραντ Πολ (Ρεπουμπλικανός, Κεντάκι) σε του NBC. Ο Πολ ανέφερε ότι πιστεύει πως ορισμένα μέλη της κυβέρνησης Τραμπ επιζητούν έναν πόλεμο με τη Βενεζουέλα εδώ και πάρα πολύ καιρό.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Πολ συμμάχησε με τους Δημοκρατικούς στη Γερουσία, προσπαθώντας ανεπιτυχώς να περάσει τροπολογία που θα απαιτούσε από τον Τραμπ να ζητήσει την έγκριση του Κογκρέσου πριν προχωρήσει σε περαιτέρω στρατιωτική δράση στην Καραϊβική.
Κρίσιμη συνεργασία
Οι επιθέσεις αυτές λαμβάνουν χώρα εν μέσω της μεγαλύτερης στρατιωτικής ανάπτυξης των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική τα τελευταία 30 χρόνια. Η εκστρατεία αυτή τώρα συγκρούεται με την Κολομβία, η οποία έχει στηριχθεί σε ελικόπτερα Black Hawk των ΗΠΑ, αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών και στρατιωτική εκπαίδευση για να αντιμετωπίσει τα καρτέλ κοκαΐνης και τις ένοπλες ομάδες.
Στο παρασκήνιο, διπλωμάτες και αξιωματούχοι άμυνας των ΗΠΑ και της Κολομβίας εργάζονται εδώ και μήνες για να διατηρήσουν τη στρατηγική συνεργασία ασφαλείας μεταξύ των δύο χωρών.
Η Μπογκοτά έχει λάβει πάνω από 14 δισεκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια από τις ΗΠΑ από το 2000. Αφού μείωσε δραματικά την παραγωγή κοκαΐνης μέχρι το 2012 με την αμερικανική υποστήριξη, ο τότε πρόεδρος της Κολομβίας Χουάν Μανουέλ Σάντος τερμάτισε τον αεροψεκασμό των φυτειών κόκας με ζιζανιοκτόνα. Έκτοτε, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η παραγωγή κοκαΐνης στην Κολομβία έχει εκτοξευτεί στα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί ποτέ.
Τον περασμένο μήνα, η κυβέρνηση Τραμπ απέσυρε για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν 30 χρόνια την πιστοποίηση της Κολομβίας, δηλώνοντας ότι η χώρα «απέτυχε εμφανώς» να τηρήσει τις διεθνείς υποχρεώσεις για την καταπολέμηση των ναρκωτικών. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της βοήθειας συνεχίστηκε μέσω εξαιρέσεων που ενέκρινε το Κογκρέσο και για λόγους «εθνικού συμφέροντος», γεγονός που υπογραμμίζει πόσο κρίσιμη παραμένει η συνεργασία για τις προσπάθειες των ΗΠΑ στον πόλεμο κατά των ναρκωτικών.
