Μέσα στο 2026 θα ληφθεί η απόφαση από την Gastrade για το αν θα υλοποιηθεί ή όχι το δεύτερο FSRU στην Αλεξανδρούπολη, όπως σημείωσε χθες ο Δημήτρης Κοπελούζος, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ομώνυμου Ομίλου, σε ενημερωτική συνάντηση με τους εκπροσώπους του Τύπου.
Υπενθυμίζεται ότι η εταιρεία «ωριμάζει» το «Θράκη FSRU», μία δεύτερη πλωτή πύλη εισόδου LNG, η οποία όπως και το FSRU Αλεξανδρούπολης που ήδη λειτουργεί, πρόκειται να εγκατασταθεί ανοικτά της πρωτεύουσας του Έβρου.
Η οριστικοποίηση της «τύχης» του πρότζεκτ το επόμενο έτος είναι απαραίτητη, καθώς χρονικό ορόσημο για την ενδεχόμενη λειτουργία του είναι το 2028, πρώτο έτος απαγόρευσης των ρωσικών εισαγωγών αερίου. Κι αυτό γιατί από τη στιγμή που θα ανάψει το «πράσινο φως», θα χρειαστούν δύο χρόνια για την υλοποίηση της δεύτερης «πύλης».
«Η απόφαση θα ληφθεί από την Gastrade, όλοι οι μέτοχοι της οποίας ενδιαφέρονται για το έργο. Το θέμα είναι να διασφαλίζεται ότι θα είναι οικονομικά βιώσιμο», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Κοπελούζος. Βασικό «αγκάθι» είναι πως θα πρόκειται για ακριβή υποδομή, με δεδομένο ότι το κόστους του θα είναι σημαντικά υψηλότερο από το πρώτο FSRU, ενώ παράλληλα η εταιρεία δεν θα μπορεί να λάβει επιδότηση ή ευνοϊκό δάνειο από την ΕΤΕπ.
Υψηλή ταρίφα και μικρή απόδοση
«Το πρώτο FSRU κόστισε 490 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 226 εκατ. καλύφθηκαν με επιδοτήσεις. Με πρόχειρους υπολογισμούς, το κόστος της δεύτερης υποδομής θα ανέλθει σε τουλάχιστον 650 εκατ. ευρώ, χωρίς πλέον να υπάρχει η δυνατότητα επιδότησης», συμπληρώνει.
Το υψηλότερο κόστος θα σημαίνει με τη σειρά του ακριβότερη ταρίφα χρήσης της υποδομής, για την απόσβεση της επένδυσης. Επομένως, θα πρέπει οι συνθήκες στην αγορά να είναι τέτοιες ώστε να υπάρχει ενδιαφέρον για την αξιοποίησή της, παρά το ότι υπάρχουν ήδη ανταγωνιστικές και φθηνότερες «πύλες» (σε Λιθουανία, Πολωνία και Κροατία) για την τροφοδοσία της ανατολικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης με LNG.
Αν οι ευνοϊκές συνθήκες αποτελούν την πρώτη προϋπόθεση για να είναι οικονομικά βιώσιμο το «Θράκη FSRU», ο δεύτερος όρος είναι η ταρίφα να διαμορφώνεται σε όσο το δυνατόν πιο ανταγωνιστικά επίπεδα – με άλλα λόγια, να αποδεχθεί ο επενδυτής ότι το έργο θα έχει χαμηλή απόδοση. «Η δημιουργία του δεύτερου FSRU αποτελεί στρατηγική προοπτική για την Ελλάδα, επομένως όποιος κάνει την υποδομή θα είναι εθνικός ευεργέτης. Λόγω της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, το FSRU Αλεξανδρούπολης είχε πλαφόν στο IRR, στο 10,5%. Αν αποφασίσουμε να υλοποιήσουμε το "Θράκη FSRU", θα αποδεχθούμε πως η επένδυση θα έχει μικρότερη απόδοση».
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Ομίλου Κοπελούζου, για να υπάρχει η μικρότερη δυνατή διαφορά ανταγωνιστικότητας σε σχέση με τις εναλλακτικές οδεύσεις, θα είναι επίσης σημαντικό να μειωθούν οι ταρίφες στον Κάθετο Διάδρομο, για τη μεταφορά του καυσίμου στην Ευρώπη. Παράλληλα, κριτήριο για να «κλειδώσει» η υλοποίηση του έργου θα είναι οι συμβάσεις που θα κλείσουν με χρήστες του να αφορούν σημαντικές ποσότητες καυσίμου και μεγάλη διάρκεια. «Σημαντικό είναι επίσης να αποδεχθούν οι χρήστες οι συμβάσεις να συνοδεύονται από πιο σημαντικές εγγυήσεις, καθώς και αυτές κάθε φορά προσαρμόζονται στο ύψος της επένδυσης».
«Χώρος» για ένα ακόμη FSRU
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Κοπελούζος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο διεύρυνσης της μετοχικής σύνθεσης του έργου -με επενδυτές όπως το αμερικανικό DFC- ως αντίδοτο στο υψηλό του κόστος. Σε κάθε περίπτωση, όπως τονίστηκε στη συνάντηση, τα δεδομένα όσον αφορά την κατανάλωση αερίου στην ευρύτερη περιοχή δικαιολογούν την ανάπτυξη μιας δεύτερης πλωτής «πύλης» στη χώρα μας.
Πιο συγκεκριμένα, από το 2030 οι ετήσιες ανάγκες της περιοχής εκτιμώνται σε 30 με 35 bcm (δισ. κυβικά μέτρα). Μία ποσότητα που θα προέλθει από την απόσυρση του ρωσικού καυσίμου (το οποίο αυτή τη στιγμή είναι 16-17 bcm) σε συνδυασμό με την αύξηση της κατανάλωσης που θα φέρει η ανάπτυξη (υπό την προϋπόθεση ότι θα λήξει ο πόλεμος στην Ουκρανία, για να ξεκινήσει η ανοικοδόμησή της).
Λαμβάνοντας υπόψη τα πλεονεκτήματα των εναλλακτικών οδεύσεων (και κυρίως ως προς το κόστος), εκτιμάται ότι από τα 30 με 35 bcm, ένα ποσοστό 20-25% θα μπορούσε να καλυφθεί από τη χώρα μας. Ποσοστό για την κάλυψη του οποίου δεν επαρκούν το τέρμιναλ του ΔΕΣΦΑ και το πρώτο FSRU της Gastrade.
Προβάδισμα της Gastrade
Στον αντίποδα, σύμφωνα με τον κ. Κοπελούζο, τα παραπάνω δεδομένα δεν δικαιολογούν δύο νέα FSRU - «αν γίνουν δύο έργα, τότε θα έχουμε δύο κατεστραμμένους εθνικούς ευεργέτες», ανέφερε χαρακτηριστικά. Από την άλλη, αν και θεωρητικά κάθε επενδυτής έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει μία πλωτή «πύλη», ο ίδιος «βλέπει» πως η Gastrade έχει σημαντικό προβάδισμα, λόγω κατ΄αρχάς της εμπειρίας με το πρώτο FSRU.
Αυτό θα της επιτρέψει να περιορίσει στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τις δαπάνες, ώστε η δεύτερη υποδομή να είναι ανταγωνιστική. Επίσης, η εταιρεία είναι εξοικειωμένη με τη διαδικασία δέσμευσης δυναμικότητας, για την οποία έτσι κι αλλιώς θα ενδιαφερθούν πάνω-κάτω οι ίδιοι «παίκτες» που χρησιμοποιούν το πρώτο FSRU. Παράλληλα, η θέση του «Θράκη FSRU» θα είναι ιδανική για την πραγματοποίηση εξαγωγών.
«Παράθυρο» για αναβάθμιση του FSRU Αλεξανδρούπολης
Όσον αφορά το FSRU Αλεξανδρούπολης, τα στελέχη της Gastrade επισήμαναν ότι το τρέχον έτος αερίου αναμένεται να κλείσει με την έλευση 20 φορτίων LNG, καθώς μεταξύ άλλων τον Απρίλιο και τον Ιούνιο προβλέπονται νέες εργασίες που θα αποτρέψουν τον κίνδυνο επανεμφάνισης της βλάβης η οποία είχε θέσει εκτός λειτουργίας την υποδομή.
Για το επόμενο έτος αερίου, εκτιμάται ότι οι εισαγωγές θα διαμορφωθούν στα 40 φορτία, ενώ το ενδιαφέρον για τα επόμενα έτη αναμένεται να ενισχυθεί, με δεδομένο ότι μέχρι το 2036 έχουν δεσμευθεί όλα τα slot στο τέρμιναλ του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα. Την ίδια στιγμή, οι ανάγκες της αγοράς δεν καλύπτονται πλήρως.
Παράλληλα, υπάρχουν σκέψεις για αύξηση της δυναμικότητας της υποδομής, ώστε να μπορεί να διακινήσει ετησίως 6 με 6,5 bcm. Για αυτό τον σκοπό, απλώς θα τίθενται σε λειτουργία περισσότερες από τις αντλίες επαναεριοποίησης, που βρίσκονται σε εφεδρεία.
