Ροή
Διαβάζοντας τα περί αύξησης της τιμής του κακάο και της σοκολάτας, εντοπίζει κανείς μια διαφορά από τις υπόλοιπες αυξήσεις τιμών τροφίμων: εδώ, η αύξηση προέρχεται, όχι τόσο από την αύξηση τιμής των λιπασμάτων και των καυσίμων γενικότερα, αλλά από την υιοθέτηση καλλιεργητικών και άλλων πρακτικών που είναι σύμφωνες με τις αρχές βιωσιμότητας και φυσικά κοστίζουν περισσότερο! Βέβαια, το φαινόμενο El Nino έχει επηρεάσει την παράγωγή στην Γκάνα και την Ακτή Ελεφαντοστού, αλλά η μεγάλη συνέπεια προέρχεται από την απόφαση της ΕΕ, του μεγαλύτερου πελάτη κακάο της περιοχής να επιβάλει, με απειλή την διακοπή εισαγωγών, τη συμμόρφωση της παραγωγής με τις σύγχρονες αρχές βιωσιμότητας.
Εαν θέλει ο καταναλωτής, θα πρέπει να πληρώσει, καταλήγουν οι ανταποκρίσεις. Με άλλα λόγια ο κύβος ερρίφθη!!!
Η νέα στρατηγική της ΕΕ από το χωράφι στο ράφι, αποσκοπεί ακριβώς εκεί: τα εισαγόμενα προϊόντα θα πρέπει να πληρούν ένα ελάχιστο περιβαλλοντικών και κοινωνικών προδιαγραφών, αντίστοιχο με αυτό των παραγόμενων σε ευρωπαικές χώρες. Εδώ λοιπόν κρύβονται ευκαιρίες και απειλές.
Μια πραγματική ευκαιρία για αγρότες αλλά και μεταποιητές, είναι η καλλιέργεια της φουντουκιάς.
Η πραλίνα φουντούκι, θα μπορούσε άνετα να χαρακτηριστεί ή σοκολάτα της καθημερινότητας. Σκεφτείτε σε πόσα προϊόντα, βρίσκεται σαν γέμιση. Με επιπλέον πλεονεκτήματα τη χαμηλότερη τιμή έναντι της σοκολάτας αλλά και την ελαφρότερη γεύση της, η πραλίνα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε πολλά περισσότερα προιόντα.
Η μικρή ιστορία της πραλίνας φουντουκιού έχει ως εξής: Κατά την περίοδο των Ναπολεόντειων πολέμων στην Ευρώπη προέκυψε ένα θέμα, αντίστοιχο αυτού που εμείς ονομάσαμε τελευταία προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα. Λόγω απαγορεύσεων προσέγγισης πλοίων σε λιμάνια, παρατηρήθηκαν ελλείψεις σε κακάο, την πρώτη ύλη της σοκολάτας. Στο Τορίνο, πόλη που σήμερα διεκδικεί το τίτλο της Πόλης της Σοκολάτας και του Καφέ, ένας ζαχαροπλάστης, ο Michel Prochet, προσέθεσε στο κακάο βούτυρο φουντουκιού που καλλιεργούταν στην περιοχή του, ώστε να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις πρώτης ύλης και κατά συνέπεια τις υψηλές τιμές. Το προιόν άρεσε πολύ. Αργότερα, ο Pietro Ferrero, ιδρυτής της τεράστιας σήμερα βιομηχανίας Ferrero Rocher, βασισμένος στη συνταγή αυτή, προσέφερε στις διεθνείς αγορές τη γνωστή Nutella. Από τότε ξεκίνησε το ταξίδι της πραλίνας φουντουκιού που κατέκτησε τον κόσμο ολόκληρο.
Στην Ελλάδα η καλλιέργεια της φουντουκιάς ήλθε στη Βόρειο Ελλάδα, περιοχή που της ταιριάζει και κλιματολογικά, κυρίως λόγω των Μικρασιατών προσφύγων που γνώριζαν την καλλιέργεια από τις πατρίδες τους.
Σήμερα, η παγκόσμια αγορά του φουντουκιού είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένη, με την Τουρκία να ελέγχει αναλόγως της χρονιάς έως και το 75% της παγκόσμιας προσφοράς. Αξίζει να αναφερθεί ότι στη γείτονα, η φουντουκιά στην πλειοψηφία της δεν καλλιεργείται, αλλά απλώς συλλέγονται οι καρποί της από τα μεγάλα δάση που υπάρχουν στον βορά. Κι εκεί αρχίζουν τα προβλήματα: η διεθνής αγορά δεν μπορεί να βασίζεται σε τυχαίους και αστάθμητους παράγοντες, όπως οι συχνοί παγετοί στην περιοχή που...βλέπει Σιβηρία, από αστοχίες στη γονιμοποίηση κα. Αλλά ούτε και σε πεπαλαιωμένους τρόπους μετασυλλεκτικού χειρισμού του προιόντος, τώρα που η ασφάλεια και η βιωσιμότητα είναι τα μεγάλα ζητούμενα: αφήνουν για παράδειγμα τα φουντούκια να στεγνώσουν μέχρι και σε νησίδες αυτοκινητοδρόμων, με ότι σημαίνει αυτό για την επαφή τους με τα καυσαέρια των αυτοκινήτων.
Επιπλέον, στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, στις ΗΠΑ, που είναι μεγάλη δύναμη στην καλλιέργεια ακρόδρυων, η καλλιέργεια του φουντουκιού στο Όρεγκον (99% της Αμερικάνικης παραγωγής) φαίνεται οτι χάνει σταδιακά τη λάμψη της.
Στην Τουρκία λειτουργεί ένα Κρατικό Ταμείο, το TMO, που παρεμβαίνει στην αγορά, προσπαθώντας να βοηθήσει το εισόδημα των παραγωγών. Οι παρεμβάσεις του συχνά προκαλούν σύγχυση. Στις 23 Ιουνίου 2023, ανακοινώθηκε οτι το ΤΜΟ θα αρχίσει την πώληση μεγάλων ποσοτήτων φουντουκιών που διατηρεί σαν απόθεμα. Το αξιοπρόσεκτο είναι ότι η προς πώληση ποσότητα αντιστοιχεί στο 70% της αναμενόμενης σοδειά της γειτονικής Γεωργίας, οι αγορές της οποίας βρέθηκαν σε κρίση μετά την ανακοίνωση, αφού η χαμηλή αξία της τούρκικη λίρα έχει υποσκάψει κάθε έννοια ανταγωνιστικότητας των δικών της προϊόντων.
Γίνεται αντιληπτό οτι στο περιβάλλον που μοιάζει με κινούμενη άμμο, δεν είναι δυνατό να στηριχθεί η παγκόσμια βιομηχανία πραλίνας. Το πρώτο που επιθυμούν οι διεθνείς μεταποιητές είναι σταθερότητα.
Εκτιμάται οτι η σταθερότητα δεν θα επιστρέψει ούτε εύκολα ούτε και γρήγορα στην ευρύτερη περιοχή. Μήπως εδώ κρύβεται μια μεγάλη ευκαιρία για την ελληνική γεωργία; Δεν μας λείπει πια τίποτα: ακόμη και μεγάλη διαθεσιμότητα γης έχουμε, τώρα που οι άλλες καλλιέργειες δεν αφήνουν βιώσιμα περιθώρια κέρδους. Σήμερα πολλοί αγρότες μας έχουν την εμπειρία και τον εξοπλισμό για δενδρώδεις καλλιέργειες. Αλλωστε πρόκειται για μια απόλυτα μηχανοποιημένη καλλιέργεια. Δεν γνωρίζουν ακριβώς την καλλιέργεια της φουντουκιάς, αλλά θα την μάθουν αφού διαθέτουν τις απαραίτητες βάσεις. Χρειάζονται όμως βοήθεια και καθοδήγηση.
Και οι Ισπανοί δεν ήξεραν τίποτε για την καλλιέργεια κελυφωτού φυστικιού και όταν η περιφέρεια της Μαδρίτης αποφάσισε ότι θα γίνει η πρώτη φυστικοπαραγωγός περιφέρεια της Ευρώπης πριν κάμποσα χρόνια, έβαλε μπρος ένα σχέδιο και σήμερα η Ισπανία φιγουράρει στον παγκόσμιο χάρτη ως μια ανερχόμενη δύναμη.
Θα μου πείτε πάει καιρός από τότε που το κράτος έδειχνε το δρόμο. Σύμφωνοι, αλλά αφού δεν τον δείχνει -σχεδόν-κανένας άλλος, ας κάνουμε την «ιδεολογική υπέρβαση» και να αναλάβει το κράτος την πρωτοβουλία. Και λέμε σχεδόν, διότι στη περιοχή της Θράκης, βρίσκεται εδώ και λίγα χρόνια μια επιχειρηματική πρωτοβουλία Ιταλικής έμπνευσης και στήριξης για την διάδοση της καλλιέργειας φουντουκιάς στην περιοχή. Οι ανάγκες όμως των καιρών, απαιτούν γρηγορότερα και μεγαλύτερα βήματα.
Η είσοδος ενός πολύ επιτυχημένου επιχειρηματία, του Σπύρου Θεοδωρόπουλου, στην ιστορική βιομηχανία ΙΟΝ, προφανώς γεννάει ελπίδες οτι η καλλιέργεια φουντουκιάς μπορεί να δει καλύτερες ημέρες.
Μακάρι να είναι ανάμεσα στα σχέδιά του.
