Με εντυπωσιακούς ρυθμούς συνεχίζονται οι επενδύσεις σε νέα φωτοβολταϊκά πάρκα, ξεπερνώντας κατά πολύ τους στόχους που έχουν τεθεί για την ενίσχυση της ηλιακής τεχνολογίας στο ενεργειακό μίγμα. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με παρουσίαση του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), ήδη από το 2026 θα έχει επιτευχθεί το ορόσημο που προβλεπόταν για το τέλος της 10ετίας.
Πιο συγκεκριμένα, ήδη από το επόμενο έτος εκτιμάται πως θα έχουν εγκατασταθεί φωτοβολταϊκά συνολικής ισχύος 15,7 GW. Μία επίδοση που κινείται αισθητά ψηλότερα από τον «πήχη» στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), για 13,5 GW εγκατεστημένης ισχύος το 2030.
Η εκτίμηση αυτή βασίζεται κατ΄αρχάς στο γεγονός ότι αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε λειτουργία ηλιακοί σταθμοί συνολικής ισχύος 10,9 GW. Από αυτούς, 1,6 GW έχουν προστεθεί φέτος, με τις προβλέψεις να «δείχνουν» πως μέχρι το τέλος του έτους θα έχει συνδεθεί ένα επιπλέον ηλιακό χαρτοφυλάκιο περί το 1 GW. Αν επιβεβαιωθεί αυτή η πρόβλεψη, για την προσθήκη το 2025 μονάδων 2,5-2,6 GW, θα πρόκειται για ένα ακόμη ρεκόρ σε ετήσιες εγκαταστάσεις.
«Γκάζι» μέχρι το 2030
Αξίζει να σημειωθεί ότι το χαρτοφυλάκιο αυτό αφορά κατά κύριο λόγο μεγάλα πάρκα, όπως και cluster σταθμών από Ενεργειακές Κοινότητες, τα οποία απόκτησαν πρόσβαση στο σύστημα μεταφοράς. Το «πράσινο» portfolio σε λειτουργία συμπληρώνεται με 5,5 GW αιολικά και 0,7 GW άλλες τεχνολογίες ΑΠΕ, αθροίζοντας επομένως 17,1 GW.
Την ίδια στιγμή, και τα επόμενα χρόνια πρόκειται να συνεχιστεί η επέλαση των φωτοβολταϊκών, αν ληφθεί υπόψη ότι δρομολογούνται ούτε λίγο ούτε πολύ πάρκα συνολικής ισχύος 7,83 GW. Πιο συγκεκριμένα, βρίσκονται υπό κατασκευή σταθμοί 5,34 GW οι οποίοι αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία μέχρι το 2027. Επίσης, ένα ακόμη ηλιακό χαρτοφυλάκιο 2,5 GW βρίσκεται σε φάση δέσμευσης ηλεκτρικού «χώρου».
Η συνεχής ενίσχυση των φωτοβολταϊκών οφείλεται σε μία σειρά από λόγους, όπως το μειωμένο κόστος των επενδύσεων (σε σχέση με τις άλλες τεχνολογίες ΑΠΕ) και τις περιορισμένες αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών.
Έτσι, ο ΣΕΦ εκτιμά ότι το 2026 θα κλείσει με εγκατεστημένη φωτοβολταϊκή ισχύ 15,7 GW. Η αυξητική τάση θα ακολουθηθεί μέχρι το τέλος της 10ετίας, ώστε το ηλιακό portfolio να ανέλθει σε 19,1 GW το 2028 και σε 21,5 GW το 2030.
Ενίσχυση του «κανιβαλισμού»
Ωστόσο, όσο περισσότερο ενισχύεται το ηλιακό portfolio, τόσο περισσότερο ενισχύεται και ο οικονομικός «κανιβαλισμός» των έργων, τα οποία παράγουν ενέργεια τις ώρες ηλιοφάνειας. Επομένως, «πυκνώνουν» οι περιπτώσεις όπου υπάρχει περίσσεια «πράσινης» παραγωγής, οδηγώντας είτε σε περικοπές είτε σε μηδενικές – αρνητικές χονδρεμπορικές τιμές.
Το αποτέλεσμα είναι «ψαλίδι» στα έσοδα των έργων, το οποίο επηρεάζει κατά κύριο λόγο τα πάρκα με συμβάσεις Feed in Premium (πάρκα ισχύος άνω των 400 kW, αν τέθηκαν σε λειτουργία μετά το καλοκαίρι του 2016). Για τα συγκεκριμένα έργα, ο ΣΕΦ εκτιμά ότι η απώλεια εσόδων θα διαμορφωθεί στο 17% φέτος.
Άλμα στις μπαταρίες
Είναι ενδεικτικό ότι, κατά την περίοδο Ιανουαρίου–Σεπτεμβρίου 2025, καταγράφηκαν 280 ώρες με μηδενικές ή αρνητικές τιμές (4,3% του συνόλου των ωρών), εκ των οποίων τις 89 ώρες (1,4%) σημειώθηκαν αρνητικές τιμές. Οι περισσότερες εντοπίστηκαν τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο.
Μάλιστα, τα σχετικά νούμερα αναμένεται να επιδεινωθούν τουλάχιστον μέχρι τον Μάιο του 2026, καθώς θα προστεθούν νέα φωτοβολταϊκά χωρίς να υπάρχουν ακόμη στο σύστημα μπαταρίες. Ένας ακόμη λόγος είναι οι προβλέψεις για αυξημένη ηλιακή ακτινοβολία μέχρι το τέλος της επόμενης εαρινής περιόδου.
Μακροπρόθεσμα, ο ΣΕΦ υποστηρίζει ότι καθώς δεν φαίνεται να ανακόπτεται η τάση για ενίσχυση της ηλιακής ισχύος, θα πρέπει να αναθεωρηθούν οι στόχοι για το πιο άμεσο «αντίδοτο» στις παρενέργειες της μονοκαλλιέργειας φωτοβολταϊκών – δηλαδή οι στόχοι για μπαταρίες. Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο, παρά το γεγονός ότι τα μέτρα που έχει προωθήσει η πολιτεία οδηγούν σε μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο μπαταριών το 2030, σε σχέση με το ΕΣΕΚ, ο πήχης αυτός θα πρέπει να αναθεωρηθεί ακόμη πιο πάνω.
Πιο συγκεκριμένα, οι πρωτοβουλίες της πολιτείας έχουν ανοίξει τον δρόμο για την ανάπτυξη μπαταριών 6,4 GW μέχρι το 2030, όταν ο στόχος του ΕΣΕΚ ήταν 4,33 GW. Ωστόσο, το νούμερο αυτό θα πρέπει να ενισχυθεί στα 8 GW.
