Στη διενέργεια Δημόσιας Διαβούλευσης επί του Τεύχους Διακήρυξης που αφορά σε ηλεκτρονικό διαγωνισμό για το έργο «Προμήθεια, εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση δικτύου Καμερών Καταγραφής Παραβάσεων Κ.Ο.Κ» προχωρά η «Κοινωνία της Πληροφορίας» (βραχίονας του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης), καλώντας τους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς σε ανοιχτή, μη δεσμευτική συμμετοχή στη διαδικασία για την κατάθεση παρατηρήσεων / προτάσεων εντός των επόμενων περίπου δύο εβδομάδων.
Επί της ουσίας, και με αυτή τη διαδικασία, μπαίνει σε πορεία υλοποίησης το έργο των καμερών για τις παραβάσεις του ΚΟΚ, προϋπολογισμού 116,3 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ, στα 93,8 εκατ. χωρίς ΦΠΑ). Η σύμβαση θα έχει διάρκεια 11 ετών, ενώ αφορά στην προμήθεια, εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση καμερών ΚΟΚ. Το σύστημα θα είναι πλήρως διασυνδεδεμένο με το Ενιαίο Εθνικό Σύστημα Ψηφιακής Καταγραφής και Διαχείρισης Ελέγχων και Προστίμων Τροχαίας της Ελληνικής Αστυνομίας, ώστε να αποστέλλει αυτόματα όλα τα απαραίτητα δεδομένα για περαιτέρω επεξεργασία.
Το έργο χρηματοδοτείται από τα πρόστιμα που θα βεβαιώνονται και εισπράττονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 107 του ν. 5209/2025 «Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας και άλλες διατάξεις», και το απορρέον από αυτές κανονιστικό πλαίσιο, καθώς και από κάθε άλλη νόμιμη πηγή. Φορέας χρηματοδότησης της παρούσας σύμβασης είναι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Ο βασικός στόχος είναι η αυτόματη αναγνώριση πινακίδων κυκλοφορίας σε πραγματικό χρόνο για οχήματα που παραβιάζουν ερυθρό σηματοδότη, κινούνται σε λωρίδες λεωφορείων ή ξεπερνούν τα επιτρεπόμενα όρια ταχύτητας. Παράλληλα, το νέο σύστημα θα δίνει τη δυνατότητα αναζητήσεων σε υπάρχουσες βάσεις δεδομένων και σε λίστες ενδιαφέροντος, με άμεση εμφάνιση ενημερώσεων και ειδοποιήσεων στις οθόνες του αστυνομικού προσωπικού.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες θα μπορούν, επίσης, να αξιοποιούν τις εικόνες και τα δεδομένα αναγνώρισης πινακίδων (χωρίς καταγραφή προσώπων επιβατών) για περαιτέρω ανάλυση και εξαγωγή συμπερασμάτων.
Ποιο είναι το έργο
Ο εξοπλισμός αφορά, μεταξύ άλλων, σε προμήθεια 1.000 σταθερών συσκευών ανίχνευσης παραβιάσεων Κ.Ο.Κ και καταγραφής αριθμού πινακίδων κυκλοφορίας, σε έως και 4 λωρίδες κυκλοφορίας, 1.000 σταθερών συσκευών ανίχνευσης παραβιάσεων Κ.Ο.Κ και καταγραφής αριθμού πινακίδων κυκλοφορίας, σε έως και 2 λωρίδες κυκλοφορίας, προμήθεια 500 φορητών συσκευών ανίχνευσης παραβιάσεων Κ.Ο.Κ και καταγραφής αριθμού πινακίδων κυκλοφορίας (όλα τα παραπάνω αξίας 41,7 εκατ., χωρίς ΦΠΑ) αλλά και σε υπηρεσίες Μελέτης Εφαρμογής, εγκατάστασης και θέσης σε λειτουργία των σταθερών και φορητών συσκευών, εκπαίδευσης, δοκιμαστικής λειτουργίας, τηλεπικοινωνιακές συνδέσεις, υπηρεσίες διασύνδεσης όλων των σταθερών και φορητών συσκευών ανίχνευσης παραβιάσεων Κ.Ο.Κ και καταγραφής αριθμού πινακίδων κυκλοφορίας με το Λογισμικό Διαλειτουργικότητας του Ενιαίου Εθνικού Συστήματος Ψηφιακής Καταγραφής & Διαχείρισης Ελέγχων & Προστίμων Τροχαίας - Ελληνικής Αστυνομίας κα…
Ειδικότερα, το έργο περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
- Προμήθεια, εγκατάσταση και διαμόρφωση 2000 σταθερών συστημάτων καμερών, για τον έλεγχο παραβάσεων του ερυθρού σηματοδότη, της κατάληψης λωρίδας διέλευσης λεωφορείων και της υπέρβασης ορίου ταχύτητας, για την υποστήριξη της καταγραφής σημάτων κυκλοφορίας και της μετάδοσης δεδομένων παραβάσεων σε πραγματικό χρόνο.
- Προμήθεια, εγκατάσταση και διαμόρφωση τουλάχιστον 500 κινητών συστημάτων καμερών σε οχήματα – λεωφορεία για τον έλεγχο παραβάσεων της κατάληψης λωρίδας διέλευσης λεωφορείων από οχήματα που δεν επιτρέπεται η κυκλοφορία τους εντός της λεωφορειολωρίδας, για την υποστήριξη της καταγραφής πινακίδων κυκλοφορίας και της μετάδοσης δεδομένων σε πραγματικό χρόνο.
- Ασφαλείς διασυνδέσεις των παραπάνω συστημάτων καμερών (σταθερών και κινητών), μέσω δικτύου παρόχου κινητής τηλεφωνίας, με τα κεντρικά πληροφοριακά συστήματα της Ελληνικής Αστυνομίας.
- Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία όλου του παραπάνω εξοπλισμού.
- Ανάπτυξη, εγκατάσταση και παραμετροποίηση κατάλληλου λογισμικού που θα εγκατασταθεί και θα λειτουργήσει στις κάμερες για τη χρήση του Συστήματος από το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας.
- Υπηρεσίες εκπαίδευσης προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας για τη χρήση και διαχείριση του ολοκληρωμένου Συστήματος και των επιμέρους στοιχείων του.
- Παροχή υπηρεσιών λειτουργίας σε καθεστώς εγγυημένου επιπέδου (SLA), άρσης βλαβών για δέκα (10) έτη, από την εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία του Συστήματος.
- Υπηρεσίες καλής λειτουργίας για δέκα (10) έτη όλου συστήματος (hardware και software), από την εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία του Συστήματος.
Ο σκοπός του έργου
Όπως σημειώνεται, περαιτέρω σκοπός του έργου είναι :
- Η Αυτοματοποιημένη ανάγνωση/αναγνώριση πινακίδων κυκλοφορίας οχημάτων (διέλευσης και στάθμευσης) σε πραγματικό χρόνο παραβάσεων του ερυθρού σηματοδότη, της κατάληψης λωρίδας διέλευσης λεωφορείων και της υπέρβασης ορίου ταχύτητας
- Αυτοματοποιημένες αναζητήσεις σε υπάρχουσες βάσεις δεδομένων και λίστες ενδιαφέροντος, με εμφάνιση των αποτελεσμάτων (ενημερώσεις ή ειδοποιήσεις) στις οθόνες του αστυνομικού προσωπικού.
- Η Σύνδεση δικτύου με το Πληροφοριακό Σύστημα μέσω συνδέσεων δικτύου κινητής τηλεφωνίας, προκειμένου να λαμβάνει νέες ενημερώσεις σχετικά με πινακίδες κυκλοφορίας και η αυτόματη ενημέρωση του αναζητούμενου οχήματος (αυτοματοποιημένη φόρτωση - εκφόρτωση δεδομένων).
- Η Δυνατότητα χρήσης των δεδομένων αναγνώρισης/ταυτοποίησης πινακίδων (φωτογραφία οχήματος χωρίς ορατά πρόσωπα επιβατών, δεδομένα χωροχρονικής παρακολούθησης οχήματος, σταθερό σημείο αναγνώρισης ή παρακολούθηση οχήματος) από τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, βάσει του υφιστάμενου νομικού πλαισίου για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, για τον σκοπό περαιτέρω ανάλυσης και εξαγωγής αποτελεσμάτων
Οι αναζητήσεις που μπορούν να αξιοποιηθούν με την παραπάνω τεχνολογία, ενδεικτικά και όχι -περιοριστικά, είναι οι εξής:
Ι) Για οχήματα:
- Αναζήτηση οχημάτων που κυκλοφορούν και απασχολούν σε εθνικό επίπεδο
- Αναζήτηση στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν.
- Αναζήτηση ΙΝΤΕΡΠΟΛ
ΙΙ) Αναζήτηση ασφαλιστικής κάλυψης (εφόσον υπάρχει η σχετική λίστα ανασφάλιστων οχημάτων διαθέσιμη).
Αναμενόμενα Οφέλη
Βάσει όσων αναφέρονται, στα αναμενόμενα οφέλη συμπεριλαμβάνονται τα εξής:
- Αποτελεσματικότητα & Διαφάνεια: Το σύστημα θα επιτρέψει την αυτοματοποιημένη καταγραφή παραβάσεων και προστίμων με αισθητήρες/κάμερες, μειώνοντας τα περιθώρια ανθρώπινου λάθους. Η διαφάνεια θα ενισχυθεί μέσω της άμεσης πρόσβασης στα δεδομένα από τους αρμόδιους φορείς.
- Βελτίωση Επιχειρησιακής Διαχείρισης με τη συγκέντρωση όλων των δεδομένων σε ένα κεντρικό σύστημα, θα είναι δυνατός ο καλύτερος συντονισμός μεταξύ των υπηρεσιών, η παρακολούθηση της απόδοσης και η εξαγωγή στατιστικών για την αξιολόγηση της αποδοτικότητας των ελέγχων.
- Οικονομικά Οφέλη: Η αυτοματοποίηση της διαδικασίας καταγραφής και είσπραξης προστίμων μειώνει το διοικητικό κόστος. Παράλληλα, η έγκαιρη είσπραξη προστίμων συμβάλλει στην αύξηση των εσόδων.
- Εξυπηρέτηση Πολιτών: Οι πολίτες θα μπορούν να ενημερώνονται άμεσα για τις παραβάσεις και τα πρόστιμά τους, ενώ με τη δυνατότητα ηλεκτρονικής πληρωμής, εξοικονομούν χρόνο και διευκολύνεται η συμμόρφωση τους. Μπορούν επιπλέον εύκολα να διατυπώσουν αντιρρήσεις με τις ηλεκτρονικές ενστάσεις.
- Στρατηγικός Σχεδιασμός & Πρόληψη: Τα δεδομένα που θα συγκεντρώνονται μπορούν να αξιοποιηθούν για τη χαρτογράφηση περιοχών με υψηλή επικινδυνότητα, επιτρέποντας στοχευμένες δράσεις πρόληψης και βελτίωσης της οδικής ασφάλειας.
- Συμβατότητα με Ευρωπαϊκά Πρότυπα: Το σχεδιαζόμενο σύστημα ενσωματώνει διεθνείς βέλτιστες πρακτικές και μπορεί να διασυνδεθεί με ευρωπαϊκές βάσεις δεδομένων, ενισχύοντας τη συνεργασία σε θέματα τροχαίας και οδικής ασφάλειας. Αναβαθμίζει τη χρησιμοποιούμενη υπολογιστική υποδομή των στελεχών της ανεξάρτητα του τόπου και χώρου προσφοράς του έργου τους.
Υφιστάμενη κατάσταση
Όπως αναφέρεται, οι στόχοι της ΕΕ για την οδική ασφάλεια εστιάζουν στη δραστική μείωση των θανάτων και σοβαρών τραυματισμών από οδικά ατυχήματα. Το «Πρόγραμμα Οδικής Ασφάλειας» της ΕΕ, το οποίο εφαρμόστηκε την περίοδο 2010-2020, είχε ως κύριο στόχο τη μείωση των θανάτων σε τροχαία ατυχήματα κατά 50%. Παρά το γεγονός ότι επιτεύχθηκε σημαντική μείωση της τάξης του 36%, ο συνολικός στόχος δεν επιτεύχθηκε πλήρως. Ωστόσο, η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα της ΕΕ που υπερέβη τον στόχο, με μείωση 54% των θανάτων.
Για την περίοδο 2021-2030, η ΕΕ έχει θέσει νέους στόχους στο πλαίσιο του νέου προγράμματος για την οδική ασφάλεια. Οι βασικοί στόχοι περιλαμβάνουν την περαιτέρω μείωση των νεκρών και των σοβαρά τραυματιών κατά 50% έως το 2030, προσεγγίζοντας μακροπρόθεσμα το «Όραμα Μηδέν» έως το 2050. Παρά τις βελτιώσεις αυτές, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις. Ειδικά προβλήματα περιλαμβάνουν την υψηλή ταχύτητα των οχημάτων, την επικίνδυνη οδήγηση μοτοσικλετιστών, και τα χαμηλά ποσοστά χρήσης ζώνης και κράνους, ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι η Ελλάδα παρουσιάζει υψηλό ποσοστό θανάτων σε μοτοσικλετιστές και ατυχήματα εντός κατοικημένων περιοχών, με το ποσοστό αυτό να είναι πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ. Η υπερβολική ταχύτητα και η χαμηλή χρήση ζώνης και κράνους παραμένουν κρίσιμα ζητήματα που συμβάλλουν στη σοβαρότητα των τροχαίων ατυχημάτων.
Το εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Ασφαλείας
Το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας 2021-2030 είναι μια στρατηγική πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης που στοχεύει στη μείωση των νεκρών και σοβαρά τραυματιών σε οδικά ατυχήματα κατά 50% μέχρι το 2030. Οι βασικές αρχές του Σχεδίου περιλαμβάνουν τη συστηματική παρακολούθηση και εφαρμογή δράσεων για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, με συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους και μέτρα που εστιάζουν σε ζητήματα όπως η χρήση κράνους, ζώνης ασφαλείας, και η μείωση της ταχύτητας.
Ειδικότερα, η υφιστάμενη κατάσταση των καμερών κυκλοφορίας στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από σοβαρές ελλείψεις και τεχνολογικές ανεπάρκειες. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν μερικές δεκάδες κάμερες, πολλές από αυτές είναι παλαιάς τεχνολογίας, μερικές μάλιστα χρησιμοποιούν ακόμα τεχνολογία φιλμ Οι περισσότερες από αυτές δεν έχουν σύμβαση συντήρησης, γεγονός που επηρεάζει την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητά τους.
Σε βασικούς αυτοκινητόδρομους εκτός Αττικής, όπως η εθνική οδός Κορίνθου-Τρίπολης, υπάρχουν λίγες κάμερες, ενώ οι περισσότερες υφιστάμενες κάμερες χρησιμοποιούνται κυρίως για την καταγραφή παραβάσεων όπως η χρήση της ΛΕΑ και όχι της παρακολούθησης της ταχύτητας. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ιδιωτικοί διαχειριστές αυτοκινητοδρόμων χρησιμοποιούν τις δικές τους κάμερες για την παρακολούθηση της κυκλοφορίας.
Η διαδικασία πληρωμής τροχονομικών παραβάσεων από τους Δήμους στην Ελλάδα μπορεί να είναι εξαιρετικά αργή και αναποτελεσματική, κάτι που επιβεβαιώνεται από διάφορες πηγές. Η ταμειακή βεβαίωση για την καταγραφή και επιβεβαίωση μιας παράβασης μπορεί να διαρκέσει έως και πέντε χρόνια. Ακολούθως, η διαδικασία για την είσπραξη των προστίμων μπορεί να διαρκέσει επίσης έως πέντε χρόνια, συνολικά φτάνοντας τα 10 χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί η είσπραξη ή να κλείσει η υπόθεση. Αυτό το πρόβλημα αποδίδεται σε παλαιότερες πρακτικές και συστήματα που δεν είναι ψηφιοποιημένα και δεν λειτουργούν με αποδοτικότητα. Πολλές από τις παραβάσεις παραμένουν σε εκκρεμότητα για χρόνια, και συχνά οι Δήμοι δεν καταφέρνουν να εισπράξουν τα πρόστιμα, καθιστώντας το σύστημα αναξιόπιστο.
