«Σήμα κινδύνου» για τη βιωσιμότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων έντασης ενέργειας εκπέμπει η χώρα μας και 9 ακόμη κράτη-μέλη, μέσα από την Υπουργική Συμμαχία για τις Ενεργοβόρες Βιομηχανίες. Υπογράφοντας ανακοίνωση της Συμμαχίας, οι 10 χώρες δηλώνουν πως το περιβάλλον για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες έχει καταστεί ιδιαίτερα αντίξοο λόγω των υψηλών ενεργειακών τιμών και του έντονου διεθνούς ανταγωνισμού. Για αυτό και ζητούν από την Κομισιόν να προχωρήσει σε άμεσα μέτρα στήριξης.
Η Συμμαχία δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Γαλλίας, ενώ σε αυτήν συμμετέχουν η Ελλάδα, η Αυστρία, η Τσεχία, η Γαλλία, η Ουγγαρία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Πολωνία, η Σλοβακία και η Ισπανία. Η ανακοίνωση των 10 χωρών της ΕΕ υπογράφηκε στο τέλος Ιουλίου, στο περιθώριο της Άτυπης Συνόδου Υπουργών Ανταγωνιστικότητας που πραγματοποιήθηκε στην Κοπεγχάγη.
Ανάγκη για άμεση παρέμβαση
Όπως επισημαίνεται στη διακήρυξη, η βιομηχανική βάση της Ευρώπης -που αποτελεί εδώ και καιρό θεμέλιο της επιτυχίας και της οικονομικής ασφάλειας της Ένωσης- αντιμετωπίζει πολυάριθμες προκλήσεις. Ως αποτέλεσμα έχει μειωθεί η παραγωγική δυναμικότητα της Ευρώπης σε κλάδους όπως οι χαλυβουργίες, οι τσιμεντοβιομηχανίες και οι βιομηχανίες μη σιδηρουχών μετάλλων, χημικών και μη μεταλλικών ορυκτών.
Την ίδια στιγμή, η παγκόσμια υπερπαραγωγή σε μία σειρά από κλάδους και οι εμπορικές εντάσεις δημιουργούν κίνδυνο εκτροπής προς την εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά εισαγωγών που προορίζονταν προς τρίτες χώρες. Μία τέτοια εκτροπή εισαγωγών είναι πιθανό να προκληθεί από την επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ, δυσχεραίνοντας έτι περαιτέρω τα δεδομένα για την ευρωπαϊκή παραγωγή.
«Η ανάγκη για άμεση παρέμβαση είναι ξεκάθαρη. Ως Υπουργοί υπεύθυνοι για το οικονομικό μέλλον της Ευρώπης, ενώνουμε τις προσπάθειές μας μέσα από μια Συμμαχία για το μέλλον των ευρωπαϊκών ενεργοβόρων βιομηχανιών», επισημαίνεται χαρακτηριστικά.
Παράταση της αντιστάθμισης
Ανάμεσα στις προτεραιότητες που θέτει η Συμμαχία περιλαμβάνεται και η διασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών ενέργειας για τη βιομηχανία, ώστε να υποστηριχθεί η απανθρακοποίηση. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται να επεκταθεί πέραν του 2030 (και όπως είναι φυσικό να διατηρηθεί έως το τέλος της 10ετίας) το πλαίσιο αποζημίωσης για το κόστος έμμεσων εκπομπών CO2.
Το πλαίσιο αποζημίωσης αφορά την ενίσχυση των βιομηχανιών για τη λεγόμενη «αντιστάθμιση εκπομπών». Πρόκειται για μέτρο αναπλήρωσης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας που χάνουν οι εταιρείες έντασης ενέργειας, εξαιτίας των υψηλότερων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζεται να πληρώνουν, καθώς η ηλεκτροπαραγωγή στην ΕΕ είναι ενταγμένη στο χρηματιστήριο ρύπων.
Το μέτρο αυτό αφορά τους ενεργοβόρους κλάδους που εκτίθενται σε σημαντικό κίνδυνο «διαρροής άνθρακα», οι οποίες δηλαδή θα μείωναν σημαντικά το κόστος παραγωγής μεταφέροντας την παραγωγή τους εκτός ΕΕ. Η Συμμαχία προτείνει ωστόσο να ενταχθούν στο πλαίσιο αποζημίωσης και άλλοι κλάδοι.
Επιπλέον πρωτοβουλίες
Στο ίδιο μήκος κύματος, στη διακήρυξη αναφέρεται επίσης ότι το ζήτημα του ανταγωνιστικού μειονεκτήματος, που συνδέεται με τις τιμές ενέργειας για την ευρωπαϊκή βιομηχανία, πρέπει να παραμείνει στην ατζέντα της ΕΕ. Αυτός είναι ο λόγος που θα πρέπει να ληφθούν επιπλέον πρωτοβουλίες, από όσες έχουν ήδη δρομολογηθεί.
«Χαιρετίζουμε το Σχέδιο Δράσης για Προσιτή Ενέργεια καθώς και όλες τις άλλες κατευθυντήριες γραμμές που στοχεύουν στη μείωση των τιμών ενέργειας, ιδίως στη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας, προωθώντας παράλληλα τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για τη διασφάλιση ενός αποδοτικού, σταθερού και μελλοντικά βιώσιμου ενεργειακού συστήματος. Πρέπει επίσης να εξεταστούν πρόσθετα μέτρα για την επίτευξη αυτού του στόχου», υπογραμμίζεται.
Εμπορικά μέτρα
Στη διακήρυξη επισημαίνονται επίσης οι κίνδυνοι εκτροπής εμπορίου από άλλες περιοχές προς την εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά, ως αποτέλεσμα εμπορικών μέτρων που εφαρμόζονται από τρίτες χώρες. Όπως προαναφέρθηκε, η συγκεκριμένη αναφορά «φωτογραφίζει» την απειλή για την ευρωπαϊκή παραγωγή, που συνιστά η νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Συμμαχία επισημαίνει πως θα πρέπει να μειωθούν αυτές οι τάσεις εκτροπής, κατ΄ αρχάς μέσω στενής παρακολούθησης των εισαγωγών προϊόντων από τρίτες χώρες στην ΕΕ. Επίσης, σημειώνει πως όπου χρειάζεται θα πρέπει να ληφθούν κατάλληλα μέτρα προα αυτή την κατεύθυνση.
Τα 10 κράτη-μέλη καλούν επίσης την Κομισιόν σε μία σειρά ακόμη παρεμβάσεων. Έτσι, ανάμεσα σε άλλα επισημαίνουν την ανάγκη για δημιουργία ενός πιο υποστηρικτικού περιβάλλοντος για τις επενδύσεις (με την επίτευξη της Ένωσης Κεφαλαιαγορών ως επείγον ζήτημα και την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης), τη βελτίωση του χρηματιστηρίου CO2. Παράλληλα, επισημαίνουν πως είναι απαραίτητη η βελτίωση της «εργαλειοθήκης» της ΕΕ στοχευμένα σε ορισμένους βιομηχανικούς κλάδους, οι οποίοι είναι πιο ευάλωτοι σε αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και την παγκόσμια υπερπαραγωγή.
