Σε κρίσιμο ορόσημο έχει εξελιχθεί η 30ή Σεπτεμβρίου για την ανάπτυξη έργων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας, καθώς λήγουν σημαντικές προθεσμίες και για τους δύο βασικούς μηχανισμούς προώθησης των standalone μπαταριών, που έχει εφαρμόσει η πολιτεία. Ως αποτέλεσμα, η ημερομηνία αυτή θεωρείται καθοριστική για το μέλλον του νέους αυτού «πράσινου» κλάδου, που προορίζονται να αποτελέσει στρατηγικό πυλώνα για τη σταθερότητα του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος.
Οι διαγωνισμοί
Ο πρώτος μηχανισμός αφορά τους διαγωνισμούς που διενήργησε η ΡΑΑΕΥ για τη λειτουργική και επενδυτική ενίσχυση standalone μπαταριών. Από τις δημοπρασίες έχουν προκριθεί έργα συνολικής ισχύος περίπου 900 MW.
Από αυτά, τα 700 MW αφορούν τα έργα των δύο πρώτων διαγωνισμών, για τα οποία οι επενδυτές οφείλουν να υποβάλουν δήλωση ετοιμότητας μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου. Η υποβολή της δήλωσης θα πιστοποιεί ότι τα έργα είναι ώριμα και έτοιμα να τεθούν σε λειτουργία έως τις 31 Δεκεμβρίου.
Τα έργα της τρίτης δημοπρασίας, συνολικής ισχύος περίπου 200 MW, πρέπει να είναι έτοιμα προς λειτουργία έως τις 30 Απριλίου 2026. Αν οι προθεσμίες αυτές δεν τηρηθούν και δεν υπάρξει παράταση, ενεργοποιείται η κατάπτωση των Εγγυητικών Επιστολών Έγκυρης και Έγκαιρης Εκτέλεσης, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν σε μερικά εκατομμύρια ευρώ.
Καθυστερήσεις
Οι επενδυτές επικαλούνται καθυστερήσεις λόγω αντικειμενικών εμποδίων, όπως οι γραφειοκρατικές διαδικασίες αδειοδότησης, η καθυστέρηση στην εξασφάλιση τραπεζικής χρηματοδότησης και η μεγάλη διάρκεια παράδοσης εξοπλισμού. Σύμφωνα επίσης με εκτιμήσεις της αγοράς, ο χρόνος παράδοσης του εξοπλισμού κινείται περίπου στο ένα έτος, γεγονός που δυσχεραίνει έτι περαιτέρω την τήρηση των αρχικών ορίων.
Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Συστημάτων Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΣΑΗΕ) έχει ζητήσει παράταση για όλα τα έργα των τριών διαγωνισμών έως τις 31 Ιουλίου 2026, υποστηρίζοντας ότι οι καθυστερήσεις δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα των επενδυτών αλλά σε εξωγενείς παράγοντες.
Το ΥΠΕΝ εξετάζει τα αιτήματα, αναγνωρίζοντας τις αντικειμενικές δυσκολίες, χωρίς όμως να έχει ακόμη αποφασιστεί αν θα δοθεί παράταση και πόση θα είναι αυτή.
Πρόσκληση ΥΠΕΝ: 4,7 GW με αδειοδοτικό πριμ
Την ίδια ημερομηνία, στις 30 Σεπτεμβρίου, λήγει και η προθεσμία υποβολής αιτήσεων για τη συμμετοχή στην πρόσκληση του ΥΠΕΝ για standalone μπαταρίες συνολικής ισχύος 4.700 MW, με εκτιμώμενες επενδύσεις έως 2 δισ. ευρώ. Η πρόσκληση δίνει κίνητρο αποκλειστικά μέσω αδειοδοτικού πριμ, με στόχο την ταχεία υλοποίηση των έργων, σε χρονικό διάστημα 18 μηνών από τη χορήγηση όρων σύνδεσης.
Η πρόσκληση προβλέπει ότι οι επενδυτές θα πρέπει να διαθέτουν ήδη αδειοδοτημένες περιβαλλοντικά μονάδες και κατοχυρωμένη έκταση για την εγκατάστασή τους, με μίσθωση τουλάχιστον 10 ετών. Οι εγγυητικές επιστολές έχουν οριστεί στα 200.000 ευρώ ανά MW για μπαταρίες στο σύστημα μεταφοράς και στα 50.000 ευρώ ανά MW για το δίκτυο διανομής, ενώ οι παραγωγοί πρέπει να έχουν εξασφαλίσει τραπεζική χρηματοδότηση (μέσω προέγκρισης δανείου) ή να διαθέτουν ίδια κεφάλαια για την υλοποίηση.
Για να διασφαλιστεί πως το μέτρο δεν θα μονοπωληθεί από λίγες εταιρείες, κάθε επενδυτής μπορεί να λάβει αδειοδοτικό πριμ για χαρτοφυλάκιο έως 250 MW και να υλοποιήσει συνολικά έως 500 MW μέχρι το 2030. Επιπλέον, προβλέπονται κριτήρια αξιολόγησης που προτιμούν μονάδες που χρειάζονται λιγότερα έργα δικτύου για τη σύνδεσή τους, μειώνοντας έτσι χρόνο και κόστος.
Υπερκάλυψη των στόχων
Η ανάπτυξη των 4.700 MW σε συνδυασμό με τα έργα των διαγωνισμών ενίσχυσης, που φτάνουν συνολικά τα 900 MW, μπορεί να οδηγήσει σε συνολική εγκατεστημένη ισχύ 5.600 MW, υπερκαλύπτοντας τον στόχο του 2030 για μονάδες αποθήκευσης (4.350 MW) σύμφωνα με το επικαιροποιημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
Μία τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να φέρει σημαντικά οφέλη για το ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα και τους καταναλωτές. Η αυξημένη αποθήκευση θα μειώσει τις περικοπές των ΑΠΕ, καθώς οι μονάδες θα μπορούν να διοχετεύουν την παραγόμενη ενέργεια ακόμα και σε ώρες αιχμής, αντί να «πετιέται» το πλεόνασμα.
Παράλληλα, η σταθεροποίηση της προσφοράς θα περιορίσει τις έντονες διακυμάνσεις στις χονδρικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, με αποτέλεσμα σταδιακή μείωση των λογαριασμών ρεύματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η ενίσχυση της αποθήκευσης αναμένεται επίσης να βελτιώσει τη διαχείριση του συστήματος, να μειώσει την ανάγκη για μονάδες αιχμής με υψηλό κόστος και να ενισχύσει τη διείσδυση των ΑΠΕ με πιο αποδοτικό και οικονομικά βιώσιμο τρόπο.
