Σε θετική εξέλιξη «μεταφράζεται» η χθεσινή απόφαση της ΡΑΕΚ για την εκκίνηση της διαδικασίας ανάκτησης δαπανών το 2025 για τη διασύνδεση Κρήτη-Κύπρος (Great Sea Interconnector), όπως προβλεπόταν και στη διακρατική συμφωνία Αθήνας – Λευκωσίας. Απόφαση η οποία ελήφθη λίγες ώρες μετά τη σχετική δέσμευση της Ρυθμιστικής Αρχής της Κύπρου, κατά την (τέταρτη στη σειρά) τηλεδιάσκεψη για το έργο που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή των Ρυθμιστικών Αρχών των δύο χωρών, στελεχών του ΑΔΜΗΕ καθώς και εκπροσώπων της Κομισιόν.
Ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες, η εξέλιξη αυτή δεν είναι αρκετή ώστε να μην «παγώσουν» από τον ΑΔΜΗΕ οι πληρωμές προς τη γαλλική Nexans, κατασκευάστρια του καλωδίου. Αντίθετα, ο Διαχειριστής θέτει ως προαπαιτούμενο να ολοκληρωθούν και τα υπόλοιπα δύο βήματα της εν λόγω διαδικασίας εντός Αυγούστου, ώστε να προχωρήσει στην επόμενη καταβολή.
Με τα δύο αυτά βήματα, ουσιαστικά θα «κλειδώσει» η ανάκτηση των 25 εκατομμυρίων ευρώ από τους λογαριασμούς των Κύπριων καταναλωτών. Για να συμβεί αυτό, χρειάζονται δύο ακόμη αποφάσεις της ΡΑΕΚ, ξεκινώντας από την έγκριση στον ΑΔΜΗΕ της Άδειας Ιδιοκτήτη και της Άδειας Διαχειριστή Γραμμής Διασύνδεσης. Κι αυτό γιατί οι δύο άδειες τίθενται από την ίδια τη ΡΑΕΚ, στη χθεσινή της απόφαση, ως προϋποθέσεις για να επικυρωθούν τα 25 εκατ. Η δεύτερη και τελευταία απόφαση θα αφορά τις ταρίφες, δηλαδή τον καθορισμό των χρεώσεων ανά κατηγορία Κύπριων καταναλωτών, ώστε να ανακτηθεί το προβλεπόμενο ποσό.
Γκρίζα σημεία
Αξίζει να σημειωθεί ότι εξίσου ανάμεικτος είναι ο απολογισμός και της χθεσινής απόφασης της Ρυθμιστικής Αρχής Κύπρου, σχετικά με την έγκριση των 25 εκατ. ευρώ. Από τη μία μεριά, το θετικό είναι πως με την απόφαση αναγνωρίζεται έσοδο για τον φορέα υλοποίησης του έργου, δηλαδή τον ΑΔΜΗΕ, για την 3ετία 2025-2027. Το γεγονός αυτό μόνο δεδομένο δεν ήταν μέχρι και πριν από λίγα 24ωρα, καθώς στις τρεις τηλεδιασκέψεις που προηγήθηκαν η Ρυθμιστική Αρχή Κύπρου αρνιόταν να δεσμευθεί για τη λήψη της απόφασης, επικαλούμενη διάφορα επιχειρήματα. Ωστόσο, αξιολογώντας το κείμενο της χθεσινής απόφασης, εκτιμάται υπάρχουν μία σειρά από γκρίζα σημεία.
Υπό αυτή την έννοια, η απόφαση της ΡΑΕΚ δεν δημιουργεί ένα ρυθμιστικό πλαίσιο το οποίο αποσαφηνίζει πλήρως τα έσοδα του έργου από την Κύπρο (σε αντίθεση με όσα προβλέπει η αντίστοιχη απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής της Ελλάδας). Κάτι που αποτελούσε προϋπόθεση ώστε να μπορέσει ο ΑΔΜΗΕ να προχωρήσει τις διαπραγματεύσεις με τραπεζικά ιδρύματα και άλλους χρηματοδοτικούς φορείς, για τη δανειοδότηση του έργου. Όπως και για να εντατικοποιήσει τις επαφές με επενδυτές οι οποίοι ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στο έργο.
Τα αγκάθια
Σύμφωνα με πληροφορίες, από τα γκρίζα σημεία που εντοπίζονται το πρώτο έχει να κάνει με το ότι η ΡΑΕΚ δεν αναγνωρίζεται στο σύνολο των δαπανών στις οποίες έχει προχωρήσει έως τώρα ο ΑΔΜΗΕ για το έργο και οι οποίες ανέρχονται σε 251 εκατ. ευρώ περίπου. Αντίθετα, σύμφωνα με την απόφαση, δίνει «πράσινο φως» για την ανάκτηση των πράγματι προκυψάσων επενδυτικών δαπανών, τις οποίες προσδιορίζει σε μόλις 82 εκατ. ευρώ.
Για το υπόλοιπο ποσό, η ΡΑΕΚ ουσιαστικά παραπέμπει την αναγνώρισή του μετά το τέλος κατασκευής του έργου (δηλαδή το 2030), εξετάζοντας το σύνολο των δαπανών στις οποίες θα έχει προβεί έως τότε ο Διαχειριστής. Κάτι που στην πράξη σημαίνει πως ο ΑΔΜΗΕ θα εξακολουθήσει να δαπανά ποσά για το έργο, χωρίς να γνωρίζει αν θα αναγνωριστούν από την Κύπρο μετά την αποπεράτωση του έργου.
Στην παραπάνω έλλειψη επενδυτικής ασφάλειας έρχεται να προστεθεί το γεγονός ότι είναι θολό το τοπίο αναφορικά με το αν έχει συνυπολογιστεί ή όχι το μεσοσταθμικό κόστος κεφαλαίου (WACC). Επίσης, σε εκκρεμότητα παραμένει η ανάκτηση των λειτουργικών δαπανών, καθώς για αυτό τον σκοπό θα πρέπει πρώτα η ΡΑΕΚ να εγκρίνει τη μεταφορά της ιδιοκτησίας του έργου στον ΑΔΜΗε, ώστε να ληφθεί κοινή απόφαση με τη Ρυθμιστική Αρχή της Ελλάδας (ΡΑΑΕΥ).
Σύνδεση με τα κατεχόμενα από την Τουρκία
Αν και το έργο σκιάζει η γεωπολιτική αβεβαιότητα, λόγω των παράνομων αξιώσεων της Τουρκίας, η εξασφάλιση της οικονομικής του βιωσιμότητας αποτελεί την πρώτη και απαραίτητη προϋπόθεση για να μην «τιναχθεί στον αέρα». Επομένως, είναι αδήριτη ανάγκη να διευθετηθούν όλες οι εκκρεμότητες αναφορικά με τα ρυθμιζόμενα έσοδα και από τις δύο χώρες, πριν δοθεί από την κυβέρνηση «στον κατάλληλο χρόνο» (όπως έχει αυτή διαβεβαιώσει) το πράσινο φως για την έκδοση της NAVTEX, ώστε να ολοκληρωθεί το 40% των ερευνών βυθού που απομένουν, στα διεθνή ύδατα.
Μάλιστα, οι προσπάθειες για «ξεπάγωμα» του Great Sea Interconnector θα γίνουν σε μία συγκυρία όπου η Τουρκία επαναφέρει το σχέδιο για την κατασκευή ηλεκτρικής διασύνδεσης με το ψευδοκράτος. Μία κίνηση που δείχνει την πρόθεση της Άγκυρας να εντάξει και τα ενεργειακά στα τετελεσμένα που θέλει να δημιουργήσει στην κατεχόμενη Κύπρο.
