Επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια και τις μεταφορές με χρηματοδότηση από τις ενεργειακές εταιρείες επιστρατεύονται πιο ενεργά προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι εξοικονόμησης ενέργειας και κατ' επέκταση να μειωθεί η ενεργειακή δαπάνη των νοικοκυριών.
Πρόκειται για το λεγόμενο "Καθεστώς Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης" που ισχύει ήδη στη χώρα μας, και περιλαμβάνει μέτρα, τα οποία υποχρεώνουν τις ενεργειακές επιχειρήσεις να εφαρμόσουν δράσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σε κατοικίες, αλλά και στις μεταφορές.
Έτσι, οι προμηθευτές και οι διαχειριστές των δικτύων διανομής ρεύματος και φυσικού αερίου καθώς και οι εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών καλούνται να υλοποιήσουν μέτρα ενεργειακής εξοικονόμησης. Τα μέτρα αυτά στην πρώτη φάση περιελάμβαναν κυρίως δράσεις ενημερωτικού χαρακτήρα. Όμως για την τρέχουσα περίοδο, έως το 2030, ο πήχης της εξοικονόμησης ανεβαίνει ψηλότερα και οι δράσεις που θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν από τις εταιρείες περιλαμβάνουν πιο χειροπιαστές παρεμβάσεις όπως μονώσεις, νέα συστήματα θέρμανσης / ψύξης, κουφώματα υψηλής ενεργειακής απόδοσης κ.α.
Το καθεστώς επιβολής περιλαμβάνεται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) ως βασικό εργαλείο για την επίτευξη των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας.
Σύμφωνα με το νέο, αναθεωρημένο ΕΣΕΚ τα Καθεστώτα Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης θα αναλάβουν το 24% του συνολικού σωρευτικού στόχου την περίοδο 2021-2030. Δηλαδή από τους 11.251 χιλιάδες Τόνους Ισοδύναμου Πετρελαίου (ktoe) που είναι ο σωρευτικός στόχος, οι ενεργειακές εταιρείες θα πρέπει να καλύψουν τους 2.698 (έναντι 20 % των 7.299 ktoe που ήταν ο στόχος σύμφωνα με το προηγούμενο ΕΣΕΚ). Σε αυτό το πλαίσιο το επόμενο διάστημα το ΥΠΕΝ θα προχωρήσει σε αναθεώρηση των υποχρεώσεων που έχουν τεθεί για κάθε εταιρεία προκειμένου να ληφθεί υπόψη ο νέος υψηλότερος στόχος του ΕΣΕΚ. Επίσης κατά πληροφορίες θα εξεταστεί κατά πόσο μπορεί το καθεστώς επιβολής να συνδυαστεί με τη νέα πολιτική που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση για αναδιάρθρωση των προγραμμάτων "Εξοικονομώ" προκειμένου να μειωθεί η γραφειοκρατία, να επιταχυνθούν οι επενδύσεις και να εμπλακούν πιο ενεργά οι επιχειρήσεις παροχής ενεργειακών υπηρεσιών (Εnergy Service Companies, ESCOs). Δηλαδή εταιρειών που αναλαμβάνουν την υλοποίηση των επενδύσεων εξοικονόμησης ενέργειας στα σπίτια και αποζημιώνονται εισπράττοντας το όφελος που έχει ο χρήστης του ακινήτου από τη μείωση των λογαριασμών ενέργειας.
Διαχειριστής του Καθεστώτος Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης έχει οριστεί το ΚΑΠΕ (Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) το οποίο κάνει κάθε χρόνο τον απολογισμό των δράσεων που έχουν υλοποιήσει οι υπόχρεες εταιρείες (έως τώρα έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση για την περίοδο έως το 2023).
Το ΚΑΠΕ έχει εκδώσει επίσης κατάλογο με ενδεικτικά μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης που γίνονται αποδεκτά στο πλαίσιο του Καθεστώτος Επιβολής τα οποία για τον οικιακό τομέα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:
Μόνωση (κτιριακού κελύφους - τοιχοποιίας - σοφίτας / οροφής / δαπέδου)
Παράθυρα/υαλοπίνακες υψηλής ενεργειακής απόδοσης
Μόνωση σωληνώσεων συστήματος θέρμανσης
Ενεργειακά αποδοτικά συστήματα θέρμανσης
Θερμοστάτες και ελεγκτές θερμοστατικών βαλβίδων θερμαντικών σωμάτων, ωρομετρητές
Αντλίες θερμότητας
Ενεργειακά αποδοτικά συστήματα κλιματισμού χώρων
Ηλιακοί θερμικοί συλλέκτες για παροχή ζεστού νερού χρήσης ή για υποβοήθηση θέρμανσης και ψύξης
Ενεργειακά αποδοτικές συσκευές πλύσης και λοιπές λευκές συσκευές
Ενεργειακά αποδοτικοί λαμπτήρες
Έξυπνα συστήματα φωτισμού.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
