Στο Europa Project εντάσσεται το ελληνικό σύστημα πληρωμών IRIS, με την Ελλάδα να προσθέτει το δικό της κομμάτι σε ένα ψηφιακό μέλλον χωρίς σύνορα, όπως επισήμανε από το βήμα του 9ου Συνεδρίου 360 Payments της ΔΙΑΣ, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης.
Ο ίδιος προανήγγειλε μάλιστα ένα ακόμη βήμα επέκτασης του ημερησιου ορίου συναλλαγών στα 1.000 ευρώ (σε P2P και σε P2B, δηλαδή στο σύνολο σε 2.000 ευρώ) στα τέλη του έτους, με πρώτο βήμα το διπλασιασμό στα 1.000 ευρώ στα τέλη Ιουνίου. Παράλληλα, από την 31η Οκτωβρίου επεκτείνεται και στο σύνολο των επιχειρήσεων, ενώ έρχονται και χρηματικές ποινές για όσες δεν συμμορφωθούν.
Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ξεκινά με 10 χώρες και περίπου 100 εκατομμύρια χρήστες αποτελώντας ένα πρώτο σήμαντικο βήμα για την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Με την προσθήκη των 4 εκατομμυρίων χρηστών του IRIS, η συνολική βάση χρηστών του EuroPA θα ανέλθει σε σχεδόν 105 εκατομμύρια χρήστες από 10 ευρωπαϊκές χώρες: Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Πολωνία, Νορβηγία, Δανία, Φινλανδία, Σουηδία και Ανδόρρα. Σύμφωνα με την κα. Καμπουρίδου, CEO της ΔΙΑΣ, αρκετές ακόμη χώρες βρίσκονται σε διαδικασία ένταξης στο συγκεκριμένο project, τη στιγμή που ο στόχος υλοποίησης για την Ελλάδα, αρχικά για το P2P, έχει τεθεί για εντός του πρώτου εξαμήνου του 2026.
Παράλληλα, η Ελλάδα, ξεχωρίζει εντός της Ευρωζώνης ως μία από τις χώρες με υψηλό βαθμό υιοθέτησης του συστήματος άμεσων πληρωμών. Το ποσοστό άμεσων πληρωμών επί του συνόλου των μεταφορών πίστωσης (Instant Payment Ratio) ανήλθε σε 24,2% το πρώτο τρίμηνο του 2025, τη στιγμή κατά την οποία ο μέσος όρος της Ευρωζώνης είναι 20,9%. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε μόλις τρία χρόνια, από το πρώτο τρίμηνο του 2022, το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα εξαπλασιάστηκε - από μόλις 4,4% σε 24,2%. Η δυναμική αυτή ξεκίνησε με τη διασύνδεση της χώρας μας μέσω της ΔΙΑΣ στο σύστημα TIPS (TARGET Instant Payment Settlement) του Ευρωσυστήματος, τον Δεκέμβριο του 2021, και συνεχίστηκε με σταθερά βήματα από όλο το οικοσύστημα, συμπεριλαμβανομένων των κυπριακών τραπεζών.
Μεταφορά χρημάτων με Iris: Ας μιλήσουμε με νούμερα
Ο κ. Πιερρακάκης χαρακτήρισε το IRIS «εθνικό πρωταθλητή» και όχι άδικα, καθώς αποτελεί το πιο εμβληματικό παράδειγμα του πως η τεχνολογία μπορεί να γίνει κομμάτι της καθημερινότητας χρηστών και επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί το ταχύτερα αναπτυσσόμενο προϊόν ηλεκτρονικών πληρωμών στην Ελλάδα.
Τα νούμερα που παρουσιάστηκαν και στο 9ο Συνέδριο 360 Payments, είναι ενδεικτικά της μεγάλης απήχησης που έχει πλέον το IRIS και στα τρία κανάλια (P2P, P2B, eCommerce).
- Οι συναλλαγές του IRIS Person to Person (άμεση μεταφορά χρημάτων μεταξύ ιδιωτών) κατά την περσινή χρονιά ανήλθαν σε 49,34 εκατ. έναντι 20,356 εκατ. το 2023, αυξημένες δηλαδή κατά 28,985 εκατ. σε απόλυτο μέγεθος έναντι του 2023 (+142,4%). Οι χρήστες του IRIS P2P στις 31/12/2024 έφτασαν τα 3,43 εκατ. έναντι 2,193 εκατ. το 2023, αυξημένοι κατά 1,236 εκατ. σε απόλυτο μέγεθος, (+56,4%). Η ηλικιακή ομάδα 18 - 35 ετών καλύπτει το 65% των χρηστών.
- Στην υπηρεσία IRIS Person to Business (για άμεση πληρωμή σε ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις μέσω της χρήσης ΑΦΜ, κινητού τηλεφώνου ή QR code) οι χρήστες ξεπέρασαν τις 557 χιλ. έναντι 155 χιλ. περίπου το 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 258,7%. Ρεκόρ εγγραφών καταγράφηκε στις 2 Αυγούστου του 2024 με περίπου 30 χιλ. εγγραφές επαγγελματιών. Ο αριθμός των συναλλαγών ήταν αυξημένος κατά 658.510 έναντι του 2023, ή κατά 844%, φτάνοντας τις 736.535 έναντι 78.025 το 2023. Μέγεθος που ισούται με το σύνολο των συναλλαγών των τριών «καναλιών» (P2P, P2B, Commerce) κατά το 2019.
- Τέλος στην υπηρεσία IRIS Commerce (πληρωμή σε ηλεκτρονικό κατάστημα) ο αριθμός των συναλλαγών για το 2024 ανήλθε σε 7,269 εκατ. έναντι 3,746 εκατ. το 2023, μέγεθος ενισχυμένο κατά 3,523 εκατ. έναντι του 2023 (+94%). Όσο για το πλήθος των εγγεγραμμένων εμπόρων - eshops στην υπηρεσία IRIS eCommerce, ανήλθε σε 6,9 χιλ. το 2024.
Παράλληλα, η διεύρυνση του IRIS βοήθησε σημαντικά στη μείωση της γραφιεοκρατίας και της φοροδιαφυγής. «Μέχρι το 2019, η Ελλάδα αποτελούσε παράδειγμα γραφειοκρατίας. Σήμερα είναι πρότυπο ψηφιακής προόδου στο κράτος και την οικονομία. Και αυτό δεν έγινε τυχαία. Έγινε βήμα-βήμα, με εργαλεία όπως το IRIS, που μειώνουν τη φοροδιαφυγή χωρίς ταλαιπωρία για τον πολίτη», ανέφερε ο κ. Πιερρακάκης.
«Πιστεύουμε βαθιά στην αξία του IRIS. Περισσότερο από ένα μέσο πληρωμής, αποτελεί εργαλείο διαφάνειας, ασφάλειας και αποτελεσματικότητας, συμβάλλοντας καθοριστικά στη μείωση της φοροδιαφυγής. Έτσι, μέσα στο 2024 είχαμε:
- -5,79 δισ. ευρώ μετρητά
- +388 εκατ. ευρώ έσοδα ΦΠΑ».
Τριπλασιασμός διασυνδεδεμένων επιχειρήσεων για εισπράξεις με RF - QR
Επιπλέον, σημαντικά ενισχυμένες εμφανίζονται οι εισπράξεις επιχειρήσεων και οργανισμών, καθώς αποτελούν το 37% του συνόλου των συναλλαγών που διακινήθηκαν το 2024 και αυξήθηκαν κατά 11,5% σε σύγκριση με το 2023. Την ίδια στιγμή, τριπλάσιος -περίπου- είναι ο αριθμός των επιχειρήσεων που διασυνδέονται με τη ΔΙΑΣ -στις 2.770- αναφορικά με τις εισπράξεις τους.
Μάλιστα, το 99% αυτών χρησιμοποιεί το διατραπεζικό πρότυπο RF/QR για τις εισπράξεις του. Ενδεικτικά, οι τομείς στους οποίους δραστηριοποιούνται οι οργανισμοί του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα που χρησιμοποιούν τον Κωδικό Πληρωμής RF/QR είναι οι ακόλουθοι: φορολογικές αρχές (για είσπραξη φόρων, τελών κυκλοφορίας κ.α.), φορείς κοινωνικής ασφάλισης, εταιρείες στον τομέα της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών, ασφαλιστικές και φαρμακοβιομηχανίες, εταιρείες ταχυμεταφορών, εμπορίας αυτοκινήτων, ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, εταιρείες εμπορίας ηλεκτρικών ειδών, ειδών ένδυσης, καλλυντικών κ.ά.
Οι πληρωμές επιχειρήσεων - οργανισμών αποτέλεσαν το 20% του συνόλου των συναλλαγών που διακινήθηκαν μέσω ΔΙΑΣ το 2024 και ανήλθαν συνολικά σε 95 εκατ., παρουσιάζοντας μείωση 9,5% σε σχέση με το 2023. Από αυτές οι 93 εκατ. αποτελούν πληρωμές φορέων του Δημοσίου (μισθοδοσία υπαλλήλων του Δημοσίου, συντάξεις, επιδόματα) ενώ οι υπόλοιπες 2 εκατομμύρια συναλλαγές αποτελούν πληρωμές ιδιωτικών φορέων και επιχειρήσεων, στις οποίες η αύξηση των πληρωμών εταιριών σε σχέση με το 2023 ανήλθε σε 12,7%. Επιπλέον, 32,2 εκατ. συναλλαγές (22,5 εκατ. επιτυχείς και 9,7 εκατ. απορρίψεις), αριθμός που αντιστοιχεί στο 6,9% του συνόλου των εκκαθαρισμένων συναλλαγών που διακινήθηκαν μέσω ΔΙΑΣ, πραγματοποιήθηκαν μέσω πάγιων εντολών, οι οποίες παρουσίασαν αύξηση 14,8% σε σχέση με το 2023. Η αύξηση προήλθε κυρίως από εισπράξεις ασφαλιστικών και τηλεπικοινωνιακών εταιρειών καθώς και πάγιες εντολές εταιρειών που εκκινούν από λοιπές χώρες SEPA π.χ. PayPal.
