Με βασικό «μοχλό» ανάπτυξης το σύστημα πληρωμών IRIS, η ΔΙΑΣ συνεχίζει να προσφέρει και να υπόσχεται διψήφιο «growth story» και ισχυρές χρηματικές διανομές, που και για φέτος διαμορφώνονται στο 81% από τα κέρδη χρήσης 2024.
Τα συνολικά έσοδα της ΔΙΑΣ ενισχύθηκαν κατά +10,3% σε ετήσια βάση, φτάνοντας τα 17,738 εκατ. ευρώ και τα καθαρά κέρδη κατά +11,7% στα 6,949 εκατ. ευρώ, ενώ «έτρεξε» με υψηλότερο περιθώριο έναντι του 2023, που έφτασε στο 39,2% από 38,7%. Ο δείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων, ROE διαμορφώθηκε στο 26%, έναντι 24,6% το 2023 και η λογιστική αξία ανά μετοχή αυξήθηκε κατά 5,8% στα 47,51 ευρώ έναντι 44,9 ευρώ το 2023.
Απόρροια της αυξημένης κερδοφορίας είναι η διανομή μερίσματος - ρεκόρ από την ΔΙΑΣ (το υψηλότερο μέρισμα των τελευταίων 23 ετών, από τότε που η εταιρεία ξεκίνησε τη διανομή μερισμάτων) ύψους 7,73 ευρώ ανά μετοχή προς τους μετόχους της (ελληνικές τράπεζες και Τράπεζα της Ελλάδος). Η χρηματική διανομή από τα κέρδη χρήσης 2024 είναι τριπλάσια του 2020, που διαμορφώθηκε στα 2,5 ευρώ ανά μετοχή.
Οι συναλλαγές μέσω ΔΙΑΣ υπερδιπλασιάστηκαν κατά την τελευταία τετραετία φτάνοντας τις 467,2 εκατ. το 2024 από 207 εκατ. 2020, ενώ η αξία αυτών ενισχύθηκε κατά 71%, στα 501,9 δισ. από 293 δισ. ευρώ. Με «ούριο άνεμο» συνεχίζει και το 2025 καθώς κατά το πρώτο πεντάμηνο καταγράφεται αύξηση του αριθμού συναλλαγών και της αξίας αυτών κατά 18% και 8% αντίστοιχα σε ετήσια βάση.
Εκτίναξη των συναλλαγών και των χρηστών σε IRIS
Κατά την περσινή χρονιά, οι διατραπεζικές συναλλαγές μέσω IRIS αυξήθηκαν κατά 137%, φτάνοντας τα 57,3 εκατ., ενώ η συνολική τους αξία αυξήθηκε κατά 110%, στα 6,1 δισ. ευρώ.
- Οι συναλλαγές του IRIS Person to Person (άμεση μεταφορά χρημάτων μεταξύ ιδιωτών) κατά την περσινή χρονιά ανήλθαν σε 49,34 εκατ. έναντι 20,356 εκατ. το 2023, αυξημένες δηλαδή κατά 28,985 εκατ. σε απόλυτο μέγεθος έναντι του 2023 (+142,4%). Οι χρήστες του IRIS P2P στις 31/12/2024 έφτασαν τα 3,43 εκατ. έναντι 2,193 εκατ. το 2023, αυξημένοι κατά 1,236 εκατ. σε απόλυτο μέγεθος, (+56,4%). Η ηλικιακή ομάδα 18 - 35 ετών καλύπτει το 65% των χρηστών.
- Στην υπηρεσία IRIS Person to Business (για άμεση πληρωμή σε ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις μέσω της χρήσης ΑΦΜ, κινητού τηλεφώνου ή QR code) οι χρήστες ξεπέρασαν τις 557 χιλ. έναντι 155 χιλ. περίπου το 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 258,7%. Ρεκόρ εγγραφών καταγράφηκε στις 2 Αυγούστου του 2024 με περίπου 30 χιλ. εγγραφές επαγγελματιών. Ο αριθμός των συναλλαγών ήταν αυξημένος κατά 658.510 έναντι του 2023, ή κατά 844%, φτάνοντας τις 736.535 έναντι 78.025 το 2023. Μέγεθος που ισούται με το σύνολο των συναλλαγών των τριών «καναλιών» (P2P, P2B, Commerce) κατά το 2019.
- Τέλος στην υπηρεσία IRIS Commerce (πληρωμή σε ηλεκτρονικό κατάστημα) ο αριθμός των συναλλαγών για το 2024 ανήλθε σε 7,269 εκατ. έναντι 3,746 εκατ. το 2023, μέγεθος ενισχυμένο κατά 3,523 εκατ. έναντι του 2023 (+94%). Όσο για το πλήθος των εγγεγραμμένων εμπόρων - eshops στην υπηρεσία IRIS eCommerce, ανήλθε σε 6,9 χιλ. το 2024.
Επιπλέον, μέσα από τη στενή συνεργασία με τις τράπεζες - μέλη, το IRIS προσαρμόζεται συνεχώς στις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς, προσφέροντας ασφαλείς, γρήγορες και οικονομικές λύσεις συναλλαγών. Στις πιο πρόσφατες αποφάσεις και πρωτοβουλίες εντάσσεται ο διαχωρισμός και επέκταση των ημερησίων ορίων συναλλαγών:
- IRIS P2P: Διακριτό όριο 500 ευρώ ημερησίως για άμεσες μεταφορές χρημάτων μεταξύ ιδιωτών.
- IRIS P2B: Διακριτό όριο 500 ευρώ ημερησίως για άμεσες πληρωμές σε ελεύθερους επαγγελματίες - ατομικές επιχειρήσεις.
Τα όρια των 500 και 500 ευρώ θα υπολογίζονται διακριτά, ανάλογα με τη φύση της συναλλαγής, ώστε να μπορεί ο χρήστης του IRIS να μεταφέρει καθημερινά έως και 1.000 ευρώ χωρίς καμία τραπεζική χρέωση. Η τεχνική υλοποίηση του διαχωρισμού αυτών των ορίων και η ενεργοποίηση τους, προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2025. Ωστόσο αναμένονται μέχρι τέλη του έτους υψηλότερα όρια σε P2P, P2B.
Κρίσιμες παρεμβάσεις και βελτιώσεις το 2025
Κατά τη φετινή χρονιά αναμένεται να ολοκληρωθεί το έργο IRIS Gap Analysis, το οποίο προτείνει σειρά κρίσιμων παρεμβάσεων. Μεταξύ αυτών, σύμφωνα με τη Διευθύνουσα Σύμβουλο της ΔΙΑΣ Α.Ε. Σταυρούλα Καμπουρίδου, είναι η δημιουργία ενός προϊόντικού Rulebook, με στόχο την εξασφάλιση μιας ομοιομορφίας στην εμπειρία χρήσης ανεξαρτήτως τραπεζικού παρόχου, προτάσεις βελτιστοποίησης του UX/UI για να καταστεί ακόμη πιο φιλική η χρήση, η αύξηση των ημερήσιων ορίων συναλλαγών, ο εμπλουτισμός του μηχανισμού chargeback, και η εμφάνιση του πλήρους ονόματος του δικαιούχου (–σύμφωνα με τις απαιτήσεις του IPR), προσφέροντας ακόμα μεγαλύτερη διαφάνεια και ασφάλεια.
Σύμφωνα με την ίδια, η Ελλάδα, ξεχωρίζει εντός της Ευρωζώνης ως μία από τις χώρες με υψηλό βαθμό υιοθέτησης του κανονισμού άμεσων πληρωμών. Το ποσοστό άμεσων πληρωμών επί του συνόλου των μεταφορών πίστωσης (Instant Payment Ratio) ανήλθε σε 24,2% το πρώτο τρίμηνο του 2025, τη στιγμή κατά την οποία ο μέσος όρος της Ευρωζώνης είναι στο 20,9%. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε μόλις τρία χρόνια, από το πρώτο τρίμηνο του 2022, το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα εξαπλασιάστηκε - από μόλις 4,4% σε 24,2%. Η δυναμική αυτή ξεκίνησε με τη διασύνδεση της Ελλάδας μέσω της ΔΙΑΣ στο σύστημα TIPS (TARGET Instant Payment Settlement) του Ευρωσυστήματος, τον Δεκέμβριο του 2021, και συνεχίστηκε με σταθερά βήματα από όλο το οικοσύστημα, συμπεριλαμβανομένων των κυπριακών τραπεζών.
«Σήμερα, 7 στα 10 διατραπεζικά εμβάσματα πραγματοποιούνται άμεσα, και θεωρώ ότι δεν αργεί η ημέρα που θα γίνουν η βασική επιλογή στα ψηφιακά κανάλια των τραπεζών, κατά την εκτέλεση κάθε μεταφοράς πίστωσης από τους πελάτες τους», αναφέρει η Στ. Καμπουρίδου.
Σημαντικά περιθώρια αξιοποίησης του IRIS
Σύμφωνα με την πρόεδρο της ΔΙΑΣ, Χριστίνα Παπακωνσταντίνου, το 2025 αναμένεται να συνεχιστεί η ισχυρή δυναμική που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στον τομέα των ηλεκτρονικών πληρωμών, ιδίως των άμεσων πληρωμών.
Ενδεικτικά, τα περιθώρια περαιτέρω αύξησης της χρήσης των υπηρεσιών IRIS είναι σημαντικά, χάρη και στην πανευρωπαϊκή επέκταση της προσβασιμότητας των άμεσων πιστώσεων μέσω του TIPS. Στην περαιτέρω διείσδυση των άμεσων πληρωμών και ανάπτυξη των προϊόντων του συστήματος IRIS θα συμβάλλει και η αναμενόμενη επέκταση της υποχρέωσης αποδοχής άμεσων πληρωμών σε όλα τα εμπορικά καταστήματα, φυσικά και ηλεκτρονικά, από 1ης Νοεμβρίου 2025.
Θετική εξέλιξη είναι επίσης η προοπτική διασύνδεσης του IRIS με το πανευρωπαϊκό σχήμα διασυνοριακών πληρωμών European Payments Alliance (Α2Α EuroPA Project) που συνδέει ήδη πάνω από 50 εκατομμύρια χρήστες και περισσότερους από 180 χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Το σχήμα αυτό συνεργασίας μεταξύ των εθνικών λύσεων άμεσων πληρωμών στην Πορτογαλία, την Ιταλία και την Ισπανία, υποστηρίζει την ανάπτυξη ενός διαλειτουργικού οικοσυστήματος άμεσων πληρωμών στην Ευρώπη, συμβάλλοντας κατά αυτόν τον τρόπο ευρύτερα στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανεξαρτησίας όσον αφορά τα συστήματα πληρωμών.
Επιπλέον, κατά το τρέχον έτος αναμένεται η υλοποίηση της υπηρεσίας ΔΙΑΣ-VoP (Verification of Payee), μαζί με τις πρόσθετες σχετικές υπηρεσίες (Additional Optional Service - AOS) για την επαλήθευση του δικαιούχου, καλύπτοντας τη σχετική ρυθμιστική υποχρέωση που απορρέει από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό Άμεσων Πληρωμών (2024/886).
