Ως βαρίδι για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας λειτούργησαν το πρώτο τρίμηνο του έτους οι δημόσιες επενδύσεις, καθώς η καθίζηση 3,2% που σημειώθηκε σε σχέση με πέρσι στον σχηματισμό παγίου κεφαλαίου οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην υποεκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και του Ταμείου Ανάκαμψης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνική Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) η πτώση 3,2% που σημειώθηκε στον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου α’ τριμήνου 2025 σε σχέση με το α’ τρίμηνο οφείλεται κατά βάση στην σημαντική υποχώρηση των επενδύσεων σε κατασκευές πλην κατοικιών κατά 9,23%.
H κατηγορία «άλλες κατασκευές» περιλαμβάνει επενδύσεις σε οποιαδήποτε κατασκευαστικό έργο πλην των κατοικιών, από κτίρια γραφείων, αποθηκών και καταστημάτων έως τα μεγάλα έργα υποδομής, γέφυρες, τούνελ κ.α. Καταγράφονται οι επενδύσεις τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημοσίου τομέα.
Αν και η διαφοροποίηση μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων δεν αποτυπώνεται στα στοιχεία που δημοσιοποιεί η ΕΛΣΤΑΤ, σύμφωνα με πληροφορίες η υποχώρηση κατά 9,23% που σημειώθηκε στο πρώτο τρίμηνο αποδίδεται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου στο δημόσιο καθώς οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα έμειναν στα ίδια επίπεδα με πέρυσι.
Σε όλους τους άλλους τομείς επενδύσεων υπήρξε κατά την αντίστοιχη σύγκριση α’ τριμήνου 2024/2025 αύξηση ή στην χειρότερη οριακή μείωση.
Συγκεκριμένα:
· Οι επενδύσεις στις κατοικίες έμειναν ουσιαστικά στα ίδια επίπεδα (-0,29%),
· Οι επενδύσεις σε αγροτικά προϊόντα αυξήθηκαν κατά 17,11% (το ποσό είναι πολύ χαμηλό),
· Οι επενδύσεις σε μηχανολογικό και μεταφορικό εξοπλισμό αυξήθηκαν κατά 0,69% (με πτώση στον μεταφορικό εξοπλισμό και στον εξοπλισμό τεχνολογίας και αύξηση στον μηχανολογικό εξοπλισμό) και
· Οι επενδύσεις σε άλλα προϊόντα αυξήθηκαν κατά 1,07%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι παραδοσιακά το α’ τρίμηνο είναι το πιο αδύναμο σε ό,τι αφορά τις επενδυτικές δαπάνες του κράτους και αντίστοιχα το τελευταίο τρίμηνο είναι το πιο δυνατό καθώς τρέχουν να κλείσουν πληρωμές. Όμως ακόμη και έτσι η πτώση στην σύγκριση α’ τρίμηνο με α’ τρίμηνο είναι σημαντική.
Την υποεκτέλεση του ΠΔΕ το α’ τρίμηνο του έτους δείχνουν και τα στοιχεία εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού. Το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου 2025 οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων έφτασαν τα 1,173 δισ. ευρώ, ήταν δηλαδή οι μισές από αυτές που πραγματοποιήθηκαν το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024 (2,356 δισ. ευρώ). Οι δαπάνες του Ταμείου Ανάκαμψης ήταν αυξημένες σε σχέση με πέρυσι αλλά τα ποσά είναι πολύ μικρότερα (618 εκατ. το ‘α τρίμηνο του 2025 έναντι 455 εκατ. ευρώ το 2024).
Τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση των δημοσίων επενδύσεων δείχνουν και τα στοιχεία των ροών των κοινοτικών κονδυλίων που παρουσίασε η Τράπεζα της Ελλάδος στο πρόσφατο Note on the Greek Economy (30 Μαΐου 2025). Σύμφωνα με την ΤτΕ το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου η χώρα μας παρέλαβε 903 εκατ. ευρώ από αγροτικές επιχορηγήσεις, ενώ δεν έλαβε καμία πληρωμή από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ που χρηματοδοτούν σε μεγάλο βαθμό το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Μάλιστα μηδενικές πληρωμές είχαμε και το 2024 στα διαρθρωτικά ταμεία, με τη χώρα μας να έχει λάβει συνολικά μόλις 3,1 δισ. ευρώ για την Προγραμματική Περίοδο 2021-2027.
