«Σε ρυθμούς» βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων (SAF) κινείται η εγχώρια αγορά πετρελαιοειδών, με δεδομένο ότι από την 1η Ιανουαρίου 2025 τέθηκε σε εφαρμογή ευρωπαϊκός κανονισμός, με βάση τον οποίο τα αεροπλάνα θα πρέπει να ανεφοδιάζονται με καύσιμα τα οποία θα περιέχουν 2% SAF. Μάλιστα, το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια, με την πρόσμιξη σε SAF να αυξάνεται σε 6% το 2030, 20% το 2035, 34% το 2040, 42% το 2045 και 70% το 2050.
Πίσω από τον συγκεκριμένο κανονισμό, βρίσκεται το γεγονός ότι οι αεροπορικές μεταφορές είναι υπεύθυνες για το 2,5% περίπου των παγκόσμιων εκπομπών – ένα ποσοστό που πρόκειται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια, με την αύξηση της ζήτησης για αεροπορικά ταξίδια. Σε αυτό το πλαίσιο, τα SAF έως και 80%. Ως SAF χαρακτηρίζονται τα αεροπορικά καύσιμα τα οποία είναι:
- Συνθετικά αεροπορικά καύσιμα από ανανεώσιμο υδρογόνο και δεσμευμένο άνθρακα
- Προηγμένα βιοκαύσιμα από απόβλητα και υπολείμματα κυρίως
- Βιοκαύσιμα που παράγονται από έλαια και λίπη
- Ανακυκλωμένα συμβατικά αεροπορικά καύσιμα
Πρωτοπόρος η Helleniq Energy
Όσον αφορά την εγχώρια αγορά, η χρήση «πράσινων» συστατικών στα αεροπορικά καύσιμα έχει ξεκινήσει δύο και πλέον χρόνια πριν από την εφαρμογή του κανονισμού. Η «πρεμιέρα» έγινε από τη Helleniq Energy, η οποία ξεκίνησε την προμήθεια SAF στην Ελλάδα σε συνεργασία με την εταιρεία Neste, παγκόσμιο ηγέτη στον κλάδο. Τα καύσιμα χρησιμοποιούνταν για τον ανεφοδιασμό του στόλου της Aegean, αρχικά από το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης.
Πλέον από το προηγούμενο καλοκαίρι, η διάθεση αεροπορικών καυσίμων με SAF επεκτάθηκε σε όλα τα αεροδρόμια ανά την επικράτεια, παρέχοντας τη δυνατότητα στις διεθνείς αεροπορικές εταιρείες να αξιοποιήσουν μία διαθέσιμη και στη χώρα μας επιλογή, για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στα ταξίδια τους. Κι αυτό γιατί ξεκίνησε η διακίνηση του προϊόντος της Neste και μέσω πλοίων, εξασφαλίζοντας ακόμη μεγαλύτερες ποσότητες.
Τα SAF μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πρόσμειξη σε συμβατικά αεροπορικά καύσιμα. Το προϊόν της Neste παράγεται από 100% ανανεώσιμα απόβλητα και υπολείμματα πρώτων υλών, όπως χρησιμοποιημένα τηγανέλαια και ζωικά λίπη.
Σχέδιο για παραγωγή SAF
Η εμπλοκή της Helleniq Energy με το «πρασίνισμα» των αερομεταφορών δεν σταματά όμως εδώ, καθώς το σχέδιο του Ομίλου είναι να προχωρήσει και στην παραγωγή βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, όπως έχει αποκαλύψει η Helleniq Energy, προγραμματίζει να δημιουργήσει μια μονάδα παραγωγής SAF (150 κιλά/ώρα) στον χώρο του διυλιστηρίου της στην Ελευσίνα με ορίζοντα λειτουργίας μέχρι το 2030.
Ως «πρώτη ύλη» θα χρησιμοποιείται χρησιμοποιημένα τηγανόλαδα καθώς και κατεργασμένα έλαια, τα οποία κατά κύριο λόγο θα εισάγονται από την Ευρώπη. Το συγκεκριμένο σχέδιο αποτελεί τμήμα της στρατηγικής που έχει χαράξει ο Όμιλος, ώστε στα συμβατικά προϊόντα διύλισης που παράγει, να προσθέσει και «πράσινα» καύσιμα τα οποία θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Helleniq Energy δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να επεκταθεί και στην παραγωγή «πράσινων» συνθετικών καυσίμων – με δεδομένο ότι από το 2030, τα αεροπορικά καύσιμα θα πρέπει να περιέχει κατά 1% ανανεώσιμα e-fuels. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι «πρώτες ύλες» θα είναι «πράσινο» υδρογόνο (το οποίο θα παράγεται από ηλεκτρόλυση νερού ενέργεια αποκλειστικά από ΑΠΕ), σε συνδυασμό με CO2 το οποίο θα δεσμεύεται κατά τις διαδικασίες διύλισης.
Αυστηρότερα κριτήρια από τις ΗΠΑ
Όπως πάντως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, κατά το «πρασίνισμα» των αερομεταφορών η Ευρώπη ακολουθεί μία πιο «σκληρή γραμμή» σε σχέση με τις ΗΠΑ, θέτοντας κατ΄ αρχάς αυστηρότερα κριτήρια για τον ορισμό των SAF. Έτσι, η Ε.Ε. περιορίζει τη χρήση πρώτων υλών που ενδέχεται να έχουν αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως τα φοινικέλαια και τα σιτηρά.
Παράλληλα, εστιάζει σε προηγμένα βιοκαύσιμα από απόβλητα και υπολείμματα, καθώς και σε συνθετικά καύσιμα από ανανεώσιμες πηγές. Διαφορά υπάρχει και στα κίνητρα προώθησης αυτού του νέου κλάδου, με την Ε.Ε. να επιλέγει την υιοθέτηση ολοένα ενισχυμένων προδιαγραφών τα οποία λειτουργούν σαν «σήματα» για την αγορά. Αντίθετα, στις ΗΠΑ προσφέρονται κίνητρα για την παραγωγή SAF, κυρίως με την επιδότηση αγροτών για την παραγωγή «πρώτης ύλης».
Αυτή η διαφοροποίηση οδηγεί σε περιορισμένη διαθεσιμότητα SAF στην ευρωπαϊκή αγορά, επηρεάζοντας την ταχύτητα υιοθέτησής τους και ενδεχομένως αυξάνοντας το κόστος για τις αεροπορικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ε.Ε
