Η Moody’s ακολούθησε την S&P και την Fitch στην αφαίρεση της κορυφαίας πιστοληπτικής αξιολόγησης των ΗΠΑ, υποβαθμίζοντάς την κατά μία βαθμίδα στο Aa1. Αν και δεν θα έπρεπε να αποτελεί έκπληξη, η ιστορία δείχνει ότι προμηνύει αστάθεια στην αγορά ομολόγων τις εβδομάδες και μήνες που θα ακολουθήσουν, αναγκάζοντας την αμερικανική κυβέρνηση να αντιμετωπίσει γεγονότα που συνήθιζε να αγνοεί.
Όταν η S&P μείωσε την πιστοληπτική αξιολόγηση των ΗΠΑ τον Αύγουστο του 2011, οι αποδόσεις των 10ετών αμερικανικών κρατικών ομολόγων αυξήθηκαν, ο δείκτης S&P 500 κατρακύλησε και οι αγορές αντιμετώπισαν το επεισόδιο ως μια τάση φυγής προς την ασφάλεια. Τον Αύγουστο του 2023, ο αντίκτυπος στην αγορά αν και λιγότερο άμεσα προφανής, δεν ήταν αμελητέος.
Τώρα, η απόδοση του αμερικανικού 30ετούς έκανε άλμα πάνω από το 5%, αγγίζοντας το υψηλότερο επίπεδο από το Νοέμβριο του 2023. Στη 10ετία, το κόστος δανεισμού ενισχύθηκε στο 4,45% και το δολάριο έπεσε έναντι όλων των βασικών νομισμάτων από τις χώρες της Ομάδας του G10.
Απώλεια εμπιστοσύνης
Αυτό που ανησυχεί τη Wall Street είναι οι δημοσιονομικές προοπτικές και οι κρατικές δαπάνες των ΗΠΑ, σε έναν κόσμο που τα δημοσιονομικά προβλήματα γίνονται αισθητά και σε άλλες χώρες, από Ιαπωνία έως Βρετανία. Η αμερικανική κυβέρνηση αναμένεται να ξεπεράσει τα επίπεδα ρεκόρ του χρέους που άγγιξε μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, φθάνοντας το 107% του ΑΕΠ έως το 2029.
Ο Μαρκ Χέφελε, επικεφαλής επενδύσεων στην UBS Global Wealth Management, θεωρεί ότι η τελευταία υποβάθμιση από τη Moody’s αποτελεί καμπανάκι κινδύνου αλλά όχι θεμελιώδη αλλαγή για τις αγορές.
Επίσης, η αλλαγή αξιολόγησης είναι απίθανο να επηρεάσει τις συμμετοχές σε κρατικά ομόλογα εμπορικών τραπεζών και συνταξιοδοτικών ταμείων, δεδομένου ότι τα κρατικά ομόλογα με αξιολόγηση μεταξύ AAA και AA- βρίσκονται στο ίδιο πλαίσιο κεφαλαιακών απαιτήσεων σύμφωνα με το κανονιστικό πλαίσιο της Βασιλείας, δήλωσε επίσης στο Bloomberg ο Αλφόνσο Πεκατιέλο, επικεφαλής επενδύσεων στην Palinuro Capital.
«Η υποβάθμιση δεν επηρεάζει τον ρόλο των αμερικανικών κρατικών ομολόγων στο παγκόσμιο σύστημα. Εκτός εάν οι επενδυτές ξεκινήσουν μια αυτοεκπληρούμενη πώληση», προσέθεσε.
Ωστόσο, κάποιοι αναλυτές εκτιμούν ότι η τελευταία κίνηση αποτελεί ακόμη ένα λόγο για τους επενδυτές για να εγκαταλείψουν το ενεργητικό σε δολάριο, συνεχίζοντας την τάση που άρχισε τον προηγούμενο μήνα.
«Η συγχρονισμένη πτώση του δολαρίου, των αμερικανικών κρατικών ομολόγων και των αμερικανικών μετοχών υπογραμμίζει την αυξανόμενη απώλεια εμπιστοσύνης στην αμερικανική οικονομία», αναφέρει στο Bloomberg ο Έλιας Χάνταντ, στρατηγικός αναλυτής της Brown Brothers Harriman & Co.
Οι κίνδυνοι που εγκυμονούν
Το θέμα ωστόσο είναι ότι αυξάνεται ο κίνδυνος δανεισμού για την αμερικανική κυβέρνηση από το υψηλότερο κόστος δανεισμού στο μακροπρόθεσμο δημόσιο χρέος. Αυτό θα καθιστούσε ακόμη πιο δύσκολη τη μείωση του ελλείμματος και θα αύξανε το κόστος του χρήματος για τα νοικοκυριά και τις εταιρείες σε ολόκληρη την οικονομία.
Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου έχει αυξηθεί περίπου κατά ένα τρίτο της ποσοστιαίας μονάδας μόνο αυτόν τον μήνα. Όλο και περισσότερο ενσωματωμένη στην αγορά είναι η αύξηση του ασφαλίστρου που απαιτούν οι επενδυτές για να επωμιστούν τον κίνδυνο κατοχής μακροπρόθεσμου αμερικανικού χρέους. Αλλά ακόμη και οι βραχυπρόθεσμοι τίτλοι που λήγουν σε δύο χρόνια ή λιγότερο αποδίδουν περισσότερο από 4%.
Από ιστορική άποψη, οι ΗΠΑ έχουν ήδη ξεπεράσει ένα ανησυχητικό όριο. Όταν το κόστος πληρωμής τόκων υπερβαίνει τις αμυντικές δαπάνες των ΗΠΑ, αυτό θέτει σε κίνδυνο την επιρροή μιας μεγάλης δύναμης. «Το χρέος είναι ένα πρόβλημα, αλλά ξέρετε, αυτό που είναι ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η μη αντιμετώπισή του», δήλωσε στο Bloomberg o Κόλτον Γκραντ της BNY Wealth.
Οι αγορές λειτουργούν ιστορικά ως κριτές της δημοσιονομικής πειθαρχίας για τις σπάταλες χωρών και η πρόσφατη αύξηση των αποδόσεων αρχίζει να αντικατοπτρίζει παλαιότερες περιπτώσεις όπου οι λεγόμενοι «εκδικητές» των ομολόγων άσκησαν πιέσεις σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την σπατάλη. Η θεωρία λέει ότι εάν οι επενδυτές επιβάλουν υψηλότερο κόστος δανεισμού, οι κυβερνήσεις τελικά υποκύπτουν στην πίεση και κάνουν περικοπές.
Αυτή τη φορά, όμως, τα διακυβεύματα είναι πολύ υψηλότερα. Παρόλο που η κορυφαία θέση της Αμερικής στα παγκόσμια χρηματοοικονομικά εξακολουθεί να είναι ασφαλής, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει λιγότερη ευελιξία δανεισμού σε μια εποχή που η διεθνής ζήτηση για κρατικά ομόλογα - και το δολάριο ΗΠΑ - αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο.
Γιατί η Moody's υποβάθμισε τις ΗΠΑ;
Το εθνικό χρέος των ΗΠΑ ανέρχεται σήμερα σε περίπου 36 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 106.100 δολάρια για κάθε άτομο στη χώρα, σύμφωνα με το Ίδρυμα Peter G. Peterson.
Το κόστος των τόκων του χρέους απορροφά ένα αυξανόμενο μέρος των κρατικών εσόδων από τότε που η εποχή των εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων εξαφανίστηκε λόγω του πληθωρισμού. Η Moody's εκτιμά ότι οι ομοσπονδιακές πληρωμές τόκων είναι πιθανό να απορροφήσουν περίπου το 30% των εσόδων έως το 2035, από περίπου 18% το 2024 και 9% το 2021.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δαπάνησε πάνω από 1,8 τρισεκατομμύρια δολάρια περισσότερα από όσα έλαβε κατά το οικονομικό έτος 2024, σηματοδοτώντας την πέμπτη συνεχόμενη χρονιά δημοσιονομικών ελλειμμάτων άνω του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων. Η Επιτροπή Προϋπολογισμού του Κογκρέσου έχει προβλέψει, εκτός εάν υπάρξει αλλαγή πολιτικής, ότι το χρέος που κατέχει το επενδυτικό κοινό θα είναι διπλάσιο από το μέγεθος της εθνικής οικονομίας έως το 2047. Χαρακτήρισε την κατάσταση μη βιώσιμη και ζήτησε αποφασιστική δράση.
Ενώ οι τρέχουσες αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων μεταξύ 4% και 5% είναι κοντά στα επίπεδα που επικρατούσαν πριν από το 2007 και την χρηματοπιστωτική κρίση - και οι ΗΠΑ ιστορικά έχουν καταβάλει πολύ υψηλότερα επιτόκια κατά καιρούς - το χρέος και τα ελλείμματα είναι τώρα εκθετικά μεγαλύτερα, και αυτό κάνει όλη τη διαφορά.
Το ποσό των ανεξόφλητων ομολόγων έχει εκτοξευθεί από 4,5 τρισεκατομμύρια δολάρια σε σχεδόν 30 τρισεκατομμύρια δολάρια σήμερα - μια αντανάκλαση της έκρηξης του δανεισμού κατά τη διάρκεια της Covid. Οι ετήσιες ακαθάριστες πωλήσεις κρατικού χρέους έχουν επίσης διογκωθεί, από 362 δισεκατομμύρια δολάρια το 2007 σε 2,6 τρισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι, σύμφωνα με την Sifma, που δίδει στοιχεία για την αγορά κρατικών ομολόγων.
