Για τα νοικοκυριά που θέλουν μη σταθερές χρεώσεις, οι οποίες δηλαδή «παρακολουθούν» τις αυξομειώσεις της χονδρεμπορικής αγοράς, τα κίτρινα τιμολόγια μπορούν να προσφέρουν σαφή οικονομία στους λογαριασμούς τους, έναντι των πράσινων προϊόντων. Αυτό προκύπτει από την Ετήσια Αναφορά της Ρυθμιστικής Αρχής (ΡΑΑΕΥ) για τη λιανική ρεύματος το 2024 και τα στοιχεία που περιλαμβάνονται σχετικά με τις μέσες χρεώσεις των κυμαινόμενων τιμολογίων την προηγούμενη χρονιά, ανά το «χρώμα» στο οποίο εντάσσονται.
Πιο συγκεκριμένα, για τα πράσινα οικιακά τιμολόγια προκύπτει μια μέση χρέωση 16,9 λεπτά ανά κιλοβατώρα, για το σύνολο των προμηθευτών και για όλο το 12μηνο. Αντίθετα, η μέση χρέωση για όλα τα κίτρινα οικιακά προϊόντα, στο σύνολο του έτους, προκύπτει στα 15,2 λεπτά ανά κιλοβατώρα. Επομένως, ήταν μικρότερη κατά 9% περίπου.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως οι επιδοτήσεις (που δόθηκαν ορισμένους μήνες μέσα στο 2024) δεν επηρέασαν την παραπάνω «ψαλίδα», επειδή οι ενισχύσεις κάλυψαν στον ίδιο βαθμό όλα τα κυμαινόμενα τιμολόγια. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η «ψαλίδα» εξηγείται από το γεγονός ότι οι προμηθευτές έχουν μεγαλύτερη ευελιξία στην κατάρτιση των κίτρινων προϊόντων, σε αντίθεση με τα πράσινα – καθώς στα δεύτερα η «φόρμουλα» υπολογισμού της χρέωσης είναι κοινή για όλες τις εταιρείες και έχει καθοριστεί από την πολιτεία.
Επίσης, οι περισσότερες εταιρείες ξεκίνησαν με το μεγαλύτερο μέρος του πελατολογίου τους στα πράσινα τιμολόγια – με την αυτόματη μετάπτωση σε αυτά όσων καταναλωτών δεν επέλεξαν άλλο συμβόλαιο μέχρι τις αρχές του 2024. Επομένως, οι εταιρείες κινήθηκαν στα συγκεκριμένα προϊόντα με μικρότερο ρίσκο στις χρεώσεις, ώστε να μην «γράψουν ζημιές» κάποιο μήνα αν έπεφταν έξω στις προβλέψεις τους.
«Ρεύμα» προς τα κίτρινα
Στην πορεία πάντως φαίνεται πως αρκετοί προμηθευτές αξιοποίησαν τις πιο ανταγωνιστικές χρεώσεις των κίτρινων προϊόντων, για να μεταφέρουν σε αυτό το «χρώμα» καταναλωτές οι οποίοι είχαν μεταφερθεί αυτόματα στα πράσινα τιμολόγια. Έτσι, το πελατολόγιο σε ειδικά προϊόντα γνώρισε κάμψη μέσα στο έτος, με τα κίτρινα προϊόντα να αυξάνουν την καταναλωτική τους βάση, όπως έχει ήδη γράψει το Insider.gr.
Τα επίσημα δεδομένα στην Ετήσια Αναφορά της ΡΑΑΕΥ για το 2024 επιβεβαιώνουν το ρεπορτάζ για την τάση ενίσχυσης των συμβολαίων με κίτρινο «χρώμα», κατά την προηγούμενη χρονιά. Πιο συγκεκριμένα, η συγκεκριμένη κατηγορία συμβάσεων ξεκίνησε τον Ιανουάριο στους οικιακούς καταναλωτές με μερίδιο 8,4% και 497.000 περίπου πελάτες, για να φτάσει τον Δεκέμβριο του 2024 σε μερίδιο 14,1% και 837.000 καταναλωτές.
Όσον αφορά τους εμπορικούς πελάτες, η «επίδοσή» τους τον Ιανουάριο ήταν 11,87% με 191.000 καταναλωτές, και τον Δεκέμβριο 16,18% με 261.000 πελάτες περίπου.
Εκ των προτέρων γνώση της τιμής
Αξίζει να σημειωθεί ότι πέρυσι ήταν εμπορικά διαθέσιμα 72 διαφορετικά κίτρινα τιμολόγια. Παράλληλα, σύμφωνα με τη Ρυθμιστική Αρχή, όσο προχωρούσε το 2024 τόσο αυξανόταν η προτίμηση των καταναλωτών στα ex-ante κίτρινα προϊόντα, από την υποκατηγορία των ex-post κυμαινόμενων τιμολογίων.
Στα κυμαινόμενα ex-ante τιμολόγια η τιμή ανακοινώνεται την 1η ημέρα κάθε μήνα, ενώ στα ex-post η χρέωση ανακοινώνεται μετά τον μήνα εφαρμογής της. Τον Ιανουάριο 2024 οι οικιακοί καταναλωτές κυμαινόμενων τιμολογίων προτίμησαν κατά 72% τα ex-post τιμολόγια, ενώ μόλις 28% των καταναλωτών προτίμησε τα ex-ante. Η εικόνα αυτή αντιστράφηκε μέχρι το τέλος του 2024, καθώς όλο και περισσότεροι καταναλωτές προτίμησαν τα ex-ante τιμολόγια σε σχέση με τα ex-post.
Η εικόνα στους εμπορικούς καταναλωτές δείχνει ότι εξ αρχής προτίμησαν τα ex-ante τιμολόγια σε σχέση με τα ex-post.
Όπως επισημαίνεται στην Ετήσια Αναφορά, αυτή η τάση δείχνει πως το θέμα της διαφάνειας της τιμής είναι πλέον καθοριστικό για την επιλογή του προϊόντος προμήθειας. Οι καταναλωτές προτιμούν να γνωρίζουν την τιμή που θα χρεωθούν εκ των προτέρων ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι για ορισμένους μήνες αυτή θα είναι πιο υψηλή.
Οι εκπτώσεις συνέπειας
Από την άλλη πλευρά, τόσο στα πράσινα όσο και στα κίτρινα τιμολόγια, η συντριπτική πλειονότητα των ιδιωτών προμηθευτών προσφέρουν εκπτώσεις συνέπειας – ως κίνητρο για την εξόφληση των λογαριασμών εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας. Τα στοιχεία για τα οικιακά προϊόντα του προηγούμενου έτους δείχνουν πως όντως το κίνητρο αυτό μπορούσε να εξασφαλίσει σημαντική οικονομία στα νοικοκυριά που τηρούσαν τις σχετικές διορίες.
Ειδικότερα, η μέση τιμή των πράσινων τιμολογίων, για όλο το 2024 και όλη τη λιανική, αποκλιμακώνεται κατά 10% στην περίπτωση που ληφθεί υπόψη και το «κούρεμα» από τις εκπτώσεις συνέπειας. Έτσι, «προσγειώνεται» στα 15,2 λεπτά ανά kWh, από 16,9 χωρίς το discount.
Μικρότερο ήταν το όφελος της έκπτωσης συνέπειας στα κίτρινα συμβόλαια, αγγίζοντας το 4% περίπου. Κι αυτό ένα νοικοκυριό που πλήρωνε τον λογαριασμό του εμπρόθεσμα, και ήταν σε κάποιο κίτρινο συμβόλαιο με discount, χρεώθηκε κατά μέσο όρο πέρυσι με 14,8 λεπτά ανά KWh, από 15,2 λεπτά ανά κιλοβατώρα.
