Στις ράγες μπαίνουν οι πρώτες εφαρμογές εξηλεκτρισμού ελληνικών λιμανιών, με την ανάπτυξη υποδομών cold ironing στην Ηγουμενίτσα και τη Ραφήνα. Τα έργα (όπως και οι τεχνικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί) θα υλοποιηθούν μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων, στο πλαίσιο των οποίων έχουν εξασφαλιστεί πόροι ύψους 18,5 εκατ. ευρώ.
Στο πλαίσιο του cold ironing, τα πλοία κατά την παραμονή τους στο λιμάνι θα ηλεκτροδοτούνται από το τοπικό δίκτυο, ώστε πλέον να μην χρειάζεται διατηρούν ενεργοποιημένες τις μηχανές τους για να καλύπτουν τις ανάγκες του σε ρεύμα (π.χ. για φωτισμό ή κλιματισμό). Η λύση αυτή παρέχει μία σειρά από σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη – ξεκινώντας από τη μείωση εκπομπών αέριων ρύπων, η οποία παράλληλα θα περιορίσει και την τοπική ρύπανση. Όφελος για τις περιοχές γύρω από τα λιμάνια θα προέλθει και από τη μείωση του θορύβου.
Επίσης, με δεδομένο ότι το ηλεκτρικό δίκτυο είναι πιο «πράσινο», χάρις στη συμμετοχή σημαντικού μεριδίου ΑΠΕ, η σύνδεση των πλοίων στην… πρίζα κατά τον ελλιμενισμό τους θα επιτρέψει στις ναυτιλιακές εταιρείες να μειώσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα. Επιπλέον, απενεργοποιώντας τις μηχανές των σκαφών τους, οι ναυτιλιακές θα εξοικονομούν πόρους, μέσω του περιορισμού της κατανάλωσης καυσίμων.
Οι διαγωνισμοί
Όπως ανέφερε σε εκδήλωση του ΙΕΝΕ ο Δρ. Νίκος Στεφανάκης, Βοηθός Διευθυντής στο Τμήμα Έρευνας & Καινοτομίας του ΔΕΔΔΗΕ, στην περίπτωση της Ηγουμενίτσας βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για την υλοποίηση των εγκαταστάσεων παροχής ρεύματος, με σκοπό τη δημιουργία τριών θέσεων ηλεκτροδότησης. Μάλιστα, είναι πιθανό οι προσφορές να αποσφραγιστούν και μέσα στην εβδομάδα που διανύουμε.
Τα έργα υλοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος Aflion – Ifra, μέσω του οποίου έχουν αντληθεί ευρωπαϊκά κεφάλαια 8,9 εκατ. ευρώ από τον Μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη». Στόχος είναι οι υποδομές να είναι έτοιμες στα τέλη του 2026.
Στην περίπτωση του Λαυρίου, προβλέπεται να δημιουργηθούν τέσσερις θέσεις για ηλεκτροδότηση πλοίων. Ο σχετικός διαγωνισμός αναμένεται «να βγει στον αέρα» μέχρι το καλοκαίρι, με ορίζοντα ολοκλήρωσης των εργασιών το τέλος του 2028.
«Ωρίμανση» 3 ακόμη λιμανιών
Σημαντικό είναι πως, και στις δύο περιπτώσεις, η υλοποίηση των εγκαταστάσεων παροχής ρεύματος γίνεται από τον ΔΕΔΔΗΕ. Όσον αφορά το Λαύριο, ο εξηλεκτρισμός γίνεται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Decompress, το οποίο έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση ύψους 9,67 εκατ. ευρώ από τον μηχανισμό Connecting Europe Facility (CEF).
Από το πρόγραμμα έχουν επίσης χρηματοδοτηθεί τεχνικές μελέτες για την ηλεκτροδότηση σε δεύτερη φάση και πλοίων κρουαζιέρας, καθώς οι υποδομές που θα κατασκευαστούν σε πρώτη φάση θα μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες μικρότερων πλοίων. Επίσης, μέσω του Decompress υλοποιούνται τεχνικές μελέτες για την «έλευση» του cold ironing σε τρία ακόμη λιμάνια – του Λαυρίου, της Καβάλας και της Κέρκυρας.
Επομένως, οι εγκαταστάσεις ηλεκτροδότησης θα μπορέσουν να δημοπρατηθούν μόλις εξασφαλιστούν τα απαραίτητα κονδύλια. Σύμφωνα με παλαιότερη ανακοίνωση που είχε εκδώσει το ΤΑΪΠΕΔ, για τη χρηματοδότηση του Decompress μέσω του CEF, οι τεχνικές μελέτες προβλέπουν τη δημιουργία εννέα θέσεων ηλεκτροδότησης στον λιμένα Λαυρίου, 11 θέσεων στον λιμένα Κέρκυρας και εννέα στον λιμένα Καβάλας.
«Έρχεται» το ρυθμιστικό πλαίσιο
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της Δέσμης Μέτρων Προσαρμογής 55% («Fit for 55») για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, οι ευρωπαϊκοί λιμένες είναι υποχρεωμένοι έως το τέλος της δεκαετίας να αναπτύξουν υποδομές παροχής ηλεκτρικής ενέργειας από ξηράς στα ελλιμενιζόμενα πλοία.
Παράλληλα, ο εξηλεκτρισμός των λιμανιών μπορεί να αποτελέσει μία σημαντική νέα πηγή κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Επομένως αναμένεται να συμβάλει στην άμβλυνση των παρενεργειών που προκαλεί στη χονδρεμπορική αγορά η υπερπαραγωγή ΑΠΕ, λόγω της επέλασης που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας στην εγκατάσταση νέων έργων ανανεώσιμων πηγών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για τη λειτουργία των εγκαταστάσεων παροχής ρεύματος στα λιμάνια, η Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΑΕΥ) έχει ήδη ολοκληρώσει την εκπόνηση του σχετικού ρυθμιστικού πλαισίου. Το πλαίσιο αυτό είναι απαραίτητο ώστε π.χ. να καθοριστεί ποιος θα είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση και συντήρηση των υποδομών στα λιμάνια, αλλά και ποια θα είναι η ακριβής «φόρμουλα» για την προμήθεια (και χρέωση) του ρεύματος.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, στόχος της ΡΑΑΕΥ είναι να διεξαχθεί άμεσα μία πρώτη άτυπη διαβούλευση για το μοντέλο που έχει καταρτισθεί, καταγράφοντας τα σχόλια και τις τοποθετήσεις των εμπλεκόμενων stakeholders. Αμέσως μετά θα διεξαχθεί δημόσια διαβούλευση, ώστε να δρομολογηθεί η θέσπιση του πλαισίου.
