Ροή
Με διπλό πλεόνασμα όχι μόνο πρωτογενές αλλά και συνολικό (μαζί δηλαδή με τους τόκους) έκλεισε το πρώτο τρίμηνο του 2023 σύμφωνα τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου - Μαρτίου 2023 που ανακοίνωσε ο Αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ Θεόδωρος Σκυλακάκης. Τα στοιχεία δείχνουν σημαντική υπέρβαση των φορολογικών εσόδων έναντι του στόχου, υπερσυγκράτηση δαπανών αλλά και πρωτογενές πλεόνασμα 3,1 δισ. ευρώ σε επίπεδο τριμήνου. Ανάλογη είναι η εικόνα και για τον μήνα Μάρτιο.
O Αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ ανέφερε σε δήλωσή του πως «από τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του μηνός Μαρτίου προκύπτει η συνέχιση της πολύ καλής πορείας των εσόδων, που είναι άμεση συνέπεια της σημαντικά καλύτερης πορείας της οικονομίας σε σχέση με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού». Επισήμανε επίσης πως «η χώρα βαδίζει προς τις εκλογές μέσα σε ένα περιβάλλον δημοσιονομικής σταθερότητας και καλύτερων οικονομικών επιδόσεων, που επιβεβαιώνονται από κάθε πλευρά. Από τους διεθνείς οργανισμούς (ΔΝΤ, ΕΕ), από τους οίκους αξιολόγησης, από τις αγορές και από τα πραγματικά στοιχεία των εσόδων, που όπως πάντα περιγράφουν αδιάψευστα την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας».
Πηγές του ΥΠΟΙΚ ανέφεραν πως τα κέρδη ομολόγων τελικά εγγράφονται στο 2022 στηρίζοντας την επιστροφή σε πλεονάσματα. Με την πρώτη εκτίμηση να είναι πως δεν αποκλείεται ακόμη και να κλείσει το 2022 με θετικό «πρόσημο», αν και ακόμη υπάρχει εκκρεμότητα για κάποια στοιχεία.
Αναπτυξιακή ώθηση 9 δισ. ευρώ
Στο αναπτυξιακό πεδίο, οι ίδιες πηγές επεσήμαναν πως η πρόβλεψη για ανάπτυξη κατά 2,3% μπορεί να αποδειχθεί πολύ συντηρητική. Αναφέρθηκαν στην ώθηση των επενδύσεων που αναμένεται να φανεί ειδικά φέτος για μία σειρά από παράγοντες. Υπολογίζεται πως από 19,595 δισ. ευρώ το 2019 έχουν αυξηθεί πλέον σε 28,507 δισ. ευρώ περίπου. Δηλαδή η άνοδος φτάνει στα 9 δισ. ευρώ περίπου. Η άνοδος αυτή, εκτιμάται πως θα συνεχίσει με όχημα τις επενδύσεις την προσεχή 2ετία όπως ανέφεραν οι ίδιες πηγές. Για την ποιότητα των επενδύσεων επισήμαναν οι ίδιες πηγές πως οι επενδύσεις σε ΑΠΕ οδηγούν μεν σε πίεση στο εξωτερικό ισοζύγιο στην αρχική φάση αλλά εν συνεχεία προκαλούν βελτίωση στο εν λόγω πεδίο για πολλά έτη. Το ίδιο ισχύει και για άλλα πεδία όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Καταγράφεται επίσης για πρώτη φορά μεγάλη άνοδος σε βιομηχανικές επενδύσεις αλλά και σε άλλους τομείς.
Μετά τις εκλογές η επενδυτική βαθμίδα
Στόχος είναι όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές το «συμπιεσμένο ελατήριο» των προηγούμενων ετών στο αναπτυξιακό πεδίο να γίνει μοχλός ανάπτυξης. «Έχουμε δει τα χειρότερα» στο πεδίο της παγκόσμιας οικονομίας αναφέρουν.
«Θα φαινόταν παράδοξο παραμονές εκλογών να αποκτήσουμε επενδυτική βαθμίδα» ανέφεραν για την αναμενόμενη έκθεση της S&P. Αλλά μετά τις εκλογές η επιστροφή θεωρείται δεδομένη, επισήμαιναν.
Για την παράταση της ρήτρας αναπροσαρμογής το 2ο εξάμηνο ανέφεραν οι ίδιες πηγές πως υπάρχει χρόνος για λήψη αποφάσεων μετά τις εκλογές. Πρόσθεσαν πως εκτιμάται πως δεν θα χρειασθούν – σε κάθε σενάριο – πόροι από τον προϋπολογισμό.
Για το μαξιλάρι του 1 δισ. ευρώ για δαπάνες σχετικές με ενεργειακή κρίση ανέφεραν οι ίδιες πηγές πως έχει διατεθεί για δαπάνες στήριξης. Υπάρχει επιπλέον και το «κλασικό» αποθεματικό του 1 δισ. ευρώ. Όσο για τα έσοδα από πχ τα διυλιστήρια όταν φτάσουν στα κρατικά ταμεία θα αυξήσουν ξανά το περιθώριο.
Για το Ταμείο Ανάκαμψης ανέφερε πως αναμένονται το επόμενο διάστημα μαζικά οι αποδόσεις προκαταβολών μετά την κατοχύρωση διαγωνισμών που γίνεται αυτό το διάστημα. Δεν αναμένεται πρόσθεσαν να γίνει αίτημα αναθεώρησης πριν από τις εκλογές γιατί δεν υπάρχει χρόνος με την έννοια πως μετά ακολουθούν 2 μήνες διαβουλεύσεων που δεν μπορούν να γίνουν από υπηρεσιακή κυβέρνηση. Στο αίτημα για την 3η δόση γίνεται προσπάθεια να κλείσουν οι διαγωνισμοί και όταν αυτό καταστεί εφικτό θα γίνει και το αίτημα για το εν λόγω πακέτο εντός του Απριλίου ή τις πρώτες ημέρες του Μαΐου.
Η ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ
Αναλυτικά σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ, παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 211 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 2,602 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 3,884 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 3,070 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 28 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 1,650 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 16,830 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,268 δισ. ευρώ ή 15,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται κυρίως: (α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του τριμήνου, (β) στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και (γ) στα αυξημένα έσοδα του ΠΔΕ.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 13,682 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,508 δισ. ευρώ ή 12,4% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου, αφορά την παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, όσο και από την καλύτερη απόδοση του ΦΠΑ τρέχοντος έτους.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1,721 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 368 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1,354 δισ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1,679 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 334 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1,345 δισ. ευρώ).
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.
Πορεία Μαρτίου
Ειδικότερα, τον Μάρτιο 2023 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3,864 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 306 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 3,692 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 263 εκατ. ευρώ ή 7,7% έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 938 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 264 εκατ. ευρώ από τον στόχο (674 εκατ. ευρώ) κυρίως λόγω της επιστροφής ΦΠΑ στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων (ΔΑΠΕΕΠ) Α.Ε. ποσού 220 εκατ. ευρώ περίπου που προκύπτει από έσοδα που έχουν εισπραχθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ και αποδοθεί στο Κράτος από τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 263 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 297 εκατ. ευρώ από τον στόχο (560 εκατ. ευρώ).
Πορεία Δαπανών
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Μαρτίου 2023 ανήλθαν στα 16,619 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 545 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (17,164 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, ενώ παρουσιάζονται αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 772 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων μεταβιβάσεων του τακτικού προϋπολογισμού κατά 1,006 δισ. ευρώ.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 371 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των πληρωμών για δαπάνες εξοπλιστικών προγραμμάτων ύψους 763 εκατ. ευρώ.
Αξιοσημείωτα γεγονότα είναι η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 502 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass, καθώς και η επιχορήγηση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Ιουνίου 2022. Και οι δύο προαναφερθείσες επιχορηγήσεις πραγματοποιήθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 2,029 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας υποεκτέλεση ύψους 174 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 44 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερα εξ αυτών, την ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό για την ανταπόκριση στις ανάγκες λόγω της πανδημίας COVID-19 στις Περιφέρειες και την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος.
