Ροή
Η βιομηχανική αγορά των logistics έχει εντυπωσιακές επιδόσεις τα δύο τελευταία χρόνια, με εντυπωσιακή αύξηση τόσο ως προς τους όγκους συναλλαγών όσο και σε σχέση με τα επίπεδα ενοικίων.
Τόσο η ζήτηση όσο και τα ενοίκια αναμένεται να διατηρήσουν ανοδική τάση, με τα yields να υποχωρούν όμως όσον αφορά στους Grade A αποθηκευτικούς χώρους, ενώ για τους Grade B η τάση αναμένεται σταθερή σε ζήτηση και μισθώσεις, αλλά πτωτική στις αποδόσεις. Οι περιοχές για Prime Logistics όπως ο Ασπρόπυργος και η Μαγούλα έχουν συγκεντρώσει το επενδυτικό ενδιαφέρον και η ήδη υπάρχουσα ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο τα επόμενα τρίμηνα. Η ζήτηση έχει αυξηθεί ανάλογα για σε δευτερεύουσες τοποθεσίες όπως τα Οινόφυτα και το Μαρκόπουλο. Αυτό αναφέρει σε σχετική της ανάλυση για τον τομέα logistics της Αθήνας (Αττική) η εταιρεία κτηματομεσιτείας, διαχείρισης και εκτιμήσεων ακινήτων Danos, μέλος του διεθνούς οργανισμού BNP PARIBAS REAL ESTATE.
Η ίδια κάνει λόγο για επίπεδα ενοικίων περίπου άνω των 5 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως στις prime περιοχές (έναντι επιπέδων 3-5 ευρώ/τ.μ. τα προηγούμενα έτη) και για ενοίκια κάτω των 4 ευρώ/τ.μ. τον μήνα συνολικά κατά μέσο όρο, πάνω όμως από τα 2 -2,5 ευρώ/τ.μ. που παρατηρούνταν το 2015 – 2017. Όσον αφορά στα ποσοστά κενών χώρων κάνει λόγο για επίπεδα κάτω του 5% για χώρους και τοποθεσίες πρώτης προβολής και ποιότητας, και λίγο άνω του 10% για Grade B+C χώρους. Κατά τη Danos, η αγορά logistics διατηρήθηκε στο α’ εξάμηνο 2022 σε συνολικά επίπεδα άνω των 250.000 τ.μ., όταν το 2015 καταγράφονταν περί τα 50 χιλ. τ.μ. αποθηκευτικών χώρων και το 2017 μόλις λίγο άνω των 100.000 τ.μ. συνολικά.
Όπως αναφέρει στο σχόλιό της, το λιμάνι του Πειραιά έχει γίνει το κύριο λιμάνι της Μεσογείου και σιγά σιγά, με τα περιφερειακά λιμάνια ιδιαίτερα της Βόρειας Ελλάδας, η χώρα γίνεται Βαλκανικός κόμβος. Οι αποθήκες 3PL αυξάνονται σημαντικά και οι εταιρείες 3PL που προσφέρουν ευρύ φάσμα υπηρεσιών επενδύουν σε μεγάλο βαθμό σε νέες τεχνολογίες, συστήματα και σύγχρονες βιώσιμες εγκαταστάσεις. Οι περιοχές Ασπρόπυργος, Ελευσίνα, Θριάσιο είναι ακόμα η νέα «Μέκκα» των επενδύσεων στη βιομηχανία των logistics, με τον Ασπρόπυργο να ετοιμάζεται να «καλωσορίσει» δεκάδες χιλιάδες νέα τετραγωνικά μέτρα αποθηκευτικού χώρου.
Η συνολική συνεισφορά του κλάδου της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα ξεπερνά το 9%, με το 6,3% να προέρχεται από υπηρεσίες τρίτων (3PL), σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat (σταθερή τιμή 2010), ενώ το υπόλοιπο 2,8% είναι εσωτερική εφοδιαστική αλυσίδα. Η ζήτηση για το logistics real estate στην Ελλάδα συνεχίζει να είναι ιδιαίτερα ισχυρή καθώς το ηλεκτρονικό εμπόριο και η δραστηριότητα των data centers δείχνουν ισχυρή εικόνα. Τα βασικά ενοίκια για μεγάλα, σύγχρονα και βιώσιμα περιουσιακά στοιχεία ανεβαίνουν ενώ οι αποδόσεις έχουν συμπιεστεί, σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του 2021. Η συνεχιζόμενη έλλειψη διαθέσιμων σύγχρονων logistics αναγκάζει τους επενδυτές να αναζητήσουν νέες εξελίξεις. «Δεδομένης της ζήτησης για επενδυτικά κεφάλαια που στοχεύουν στον τομέα των logistics, αναμένουμε περαιτέρω συμπίεση απόδοσης για το υπολειπόμενο έτος», σημειώνει η Danos.
Η έλλειψη εξειδικευμένης logistics αγοράς απεικονίστηκε σαφώς κατά τη διάρκεια της έκρηξης του ηλεκτρονικού εμπορίου στην περίοδο του lockdown και εξακολουθεί να είναι πρόβλημα αφού το e-commerce ήρθε για να μείνει. Συγκεκριμένα ήταν στόχος των περισσότερων μεταφορικών εταιρειών να αναπτύξουν επαρκή υλικοτεχνικά κέντρα και «last mile» logistics ενώ ταυτόχρονα επενδύσεις αναμένεται να πραγματοποιηθούν από μεγάλες μεταφορικές επιχειρήσεις.
