Ροή
Τις εκτιμήσεις του για την πορεία της εγχώριας πολιτικής σκηνής και της οικονομίας ξεδιπλώνει, μιλώντας στο insider.gr, ο Wolfango Piccoli, Co - President & Director of Research, Political και Policy Risk Advisory της Teneo.
Ο κ. Piccoli θέτει τους παράγοντες που μπορούν «να ανοίξουν το παράθυρο» στην κυβέρνηση για να πάει σε πρόωρες εκλογές, αλλά και το ενδεχόμενο να υπάρξει δεύτερη εκλογική αναμέτρηση. Επιπλέον, δίνει ιδιαίτερη βάση στην πορεία του τουριστικού κλάδου αλλά και στη σωστή αξιοποίηση των πόρων και των κεφαλαίων που θα εισέλθουν στην οικονομία από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ως προς το διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον και επιμέρους για την Ανατολική Μεσόγειο, αναλύει τη θέση και τους τακτικισμούς της Τουρκίας στο δρόμο προς τις κάλπες, ενώ διατηρεί επιφυλάξεις ως προς την επόμενη ημέρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά την τρέχουσα ενεργειακή κρίση αλλά και με την πολιτική αμφισβήτηση που διαφαίνεται σε πολλές χώρες με την άνοδο και των πιο ακροδεξιών τάσεων.
Συνέντευξη του Wolfango Piccoli της Teneo στον Ανδρέα Βελισσάριο
- Τι εκτιμάτε για τις πολιτικές εκλογές στην Ελλάδα τόσο σε χρονική βάση όσο και σε βάση αποτελεσμάτων;
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η «ψαλίδα» μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας και του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο από τότε που η πρώτη ανέλαβε την εξουσία το καλοκαίρι του 2019, υπογραμμίζοντας τη δύσκολη, αν και όχι μη αντιστρέψιμη, κατάσταση στην οποία βρίσκεται το κυβερνών κεντροδεξιό κόμμα. Αυτό αποτελεί μια πρόκληση για τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο να προκηρύξει πρόωρες εκλογές καθώς θα χρειαστεί να διαμορφώσει ένα θετικό «story». Ίσως υπάρξει ένα «παράθυρο» ευκαιρίας μετά το καλοκαίρι, εάν η τουριστική περίοδος πάει καλά, όπως αναμένεται, ή εάν ο πρωθυπουργός φοβηθεί πως η ενεργειακή κρίση θα μπορούσε να συνεχιστεί ή να επιδεινωθεί το φθινόπωρο και τον χειμώνα, υπονομεύοντας περαιτέρω το κόμμα του ενόψει της εκλογικής αναμέτρησης, εάν αυτή διεξαχθεί στο τέλος της τετραετούς θητείας της κυβέρνησης το επόμενο καλοκαίρι.
Κοιτάζοντας μπροστά, θα είναι σημαντικό να παρακολουθούμε εάν το ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής αποφασίσει να συνεργαστεί με τον ΣΥΡΙΖΑ ώστε να δημιουργηθεί ένα κοινό μέτωπο για τις επόμενες εκλογές. Όσον αφορά την πιθανή έκβαση της εκλογικής αναμέτρησης είναι πολύ νωρίς για να θέσουμε μια εκτίμηση, ιδίως λόγω των αβέβαιων οικονομικών προοπτικών και της ρευστής πολιτικής κατάστασης στο εσωτερικό. Ωστόσο, το σενάριο όπου δεν υπάρχει απόλυτη πλειοψηφία αποτελεί μια ορατή πιθανότητα, αυξάνοντας τις πιθανότητες να χρειαστεί μια κυβέρνηση συνασπισμού για τον έλεγχο μιας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
- Πιστεύετε πως ελλοχεύουν νέοι κίνδυνοι κοινωνικών εντάσεων εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης;
Δύο πράγματα είναι ξεκάθαρα από τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις στην Ελλάδα: Η κρίση του κόστους ζωής έχει γίνει, ευλόγως, η κύρια ανησυχία για τους ψηφοφόρους και οι περισσότεροι από αυτούς δεν έχουν εντυπωσιαστεί με τα μέχρι στιγμής μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση για να μειώσει την πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση των νοικοκυριών. Σαφώς, αυτό αρχίζει να δημιουργεί μια ένταση στην κοινωνία. Μέχρι στιγμής, αυτή η δυσαρέσκεια αντανακλάται κυρίως στην πτώση της αξιολόγησης της Νέας Δημοκρατίας, αλλά είναι μια κατάσταση που θα πρέπει να παρακολουθήσουμε τους επόμενους μήνες. Από την άλλη, τα έσοδα από τον τουρισμό αυτό το καλοκαίρι θα είναι ζωτικής σημασίας για την ελληνική οικονομία, όπως πάντα άλλωστε. Οι αρχές αναμένουν ότι ο τουρισμός θα φτάσει περίπου στα επίπεδα του 80% του 2019, που αποτέλεσε έτος ρεκόρ, χαρίζοντας ένα «ευπρόσδεκτο» εισόδημα σε πολλές ελληνικές επιχειρήσεις.
Το RRF, ωστόσο, θα μπορούσε πραγματικά να έχει ένα σημαντικό και διαρκή αντίκτυπο και δυναμική. Ο όγκος των πόρων και των κεφαλαίων που πρόκειται να εισέλθουν στην Ελλάδα είναι σημαντικός, αλλά, ακόμη πιο σημαντικό, είναι το να κατευθυνθούν σε αξιόλογα μακροπρόθεσμα έργα που έχουν τη δυνατότητα να μεταμορφώσουν το ελληνικό οικονομικό μοντέλο, κάτι που θα αποτελέσει μια σημαντική κληρονομιά για το μέλλον. Η κυβέρνηση έχει θέσει ως σημαντικούς «μοχλούς» τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την «πράσινη»» μετάβαση. Επίσης, είναι ιδιαίτερα σημαντικό τα έργα που χρηματοδοτούνται θα χρηματοδοτηθούν να είναι σοβαρά και να έχουν έναν μακροπρόθεσμο ορίζοντα, φέρνοντας νέες ιδέες και επιχειρηματικές πρακτικές και στηρίζοντας τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας και ανάπτυξης.
- Τι εκτιμάτε τώρα για την πορεία της ελληνικής οικονομίας;
Όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έτσι και η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με αυξανόμενες αντιξοότητες. Ο αντίκτυπος της κρίσης του κόστους ζωής και οι επιπτώσεις από την πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία έχουν ήδη αναγκάσει τις ελληνικές αρχές να προβούν σε μια επί τα χείρω αναθεώρηση των αναπτυξιακών προοπτικών στο 3,1% για φέτος, από 4,5% που εκτιμούσαν στον τελικό Προϋπολογισμό για το 2022. Η πραγματικότητα είναι ότι οι προοπτικές παραμένουν εξαιρετικά αβέβαιες. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ανάπτυξη της εγχώριας οικονομίας το 2022 τίθεται από την αβέβαιη επίδραση του ταχέως αυξανόμενου πληθωρισμού στην ιδιωτική κατανάλωση. Από τη θετική πλευρά, η πρόωρη έναρξη της τουριστικής περιόδου και η χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων για τον κορονοϊό πιθανότατα θα φέρουν σημαντικά έσοδα στον κλάδο για φέτος.
Μένει επίσης να φανεί εάν η Ελλάδα μπορεί να σηματοδοτήσει μια μετάβαση προς μια πιο ισορροπημένη ανάπτυξη, με μεγαλύτερο ρόλο για τις επενδύσεις. Στα χαρτιά, η διαδικασία θα πρέπει να στηριχθεί από την εισροή των επιχορηγήσεων και των δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης (RRF), που διοχετεύονται κυρίως στον ψηφιακό και τον «πράσινο» τομέα, αλλά η πρόκληση εφαρμογής δεν πρέπει να υποτιμάται. Όσον αφορά το 2023, ο κίνδυνος είναι η ευρωπαϊκή οικονομία να περάσει σε ύφεση εξαιτίας μια παρατεταμένης πολεμικής σύρραξης μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας και των επιπτώσεων των κυρώσεων. Σε ένα τέτοιο σενάριο δεν υπάρχει διαφυγή για την ελληνική οικονομία.
- Πώς θεωρείτε ότι αλλάζει ο πόλεμος στην Ουκρανία τον γεωπολιτικό χάρτη στην Ανατολική Μεσόγειο και ποια είναι και θα είναι η θέση της Ελλάδας; Εκτιμάτε πως θα έχουμε νέα κλιμάκωση με την Τουρκία;
Αμφιβάλλω στο ότι ο πόλεμος θα αλλάξει δραματικά το γεωπολιτικό σκηνικό στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο αγωγός East Med ήταν, είναι και θα παραμείνει πιθανότατα ένα όνειρο. Ελλείψει εμπλοκής της Τουρκίας, το έργο έχει πολύ περιορισμένες πιθανότητες να απογειωθεί. Εν τω μεταξύ, η Άγκυρα εργάζεται σκληρά για να «διορθώσει» τους δεσμούς της με διάφορες χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, των ΗΑΕ και πιο πρόσφατα της Σαουδικής Αραβίας. Η επόμενη χώρα που θα ακολουθήσει θα είναι η Αίγυπτος. Αυτή η κίνηση της Άγκυρας έχει υπονομεύσει σε μεγάλο βαθμό τις παρατεταμένες προσπάθειες της Ελλάδας, με στόχο την απομόνωση της Τουρκίας στην περιοχή. Καθώς ο Ερντογάν βρίσκεται αντιμέτωπος με τις κρίσιμες προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές σε περίπου ένα χρόνο, υπάρχει ο κίνδυνος να μπει στον πειρασμό να χρησιμοποιήσει την εξωτερική πολιτική για να αυξήσει τη δημοτικότητά του πριν από τις εκλογές. Καθώς το περιθώριο ελιγμών της Τουρκίας στη Συρία είναι περιορισμένο λόγω της παρουσίας της Ρωσίας, ο East Med προσφέρει στον Ερντογάν μια λιγότερο επικίνδυνη ευκαιρία να αυξήσει την ένταση για τους εκλογικούς του σκοπούς.
- Ποια εκτιμάτε πως θα είναι η επόμενη ημέρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά την τρέχουσα ενεργειακή κρίση αλλά και με την πολιτική αμφισβήτηση που διαφαίνεται σε πολλές κυβερνήσεις (άνοδος Λεπέν, και της ακροδεξιάς ευρύτερα);
Όπως και σε προηγούμενες κρίσεις, ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας προσφέρει την ευκαιρία να γίνει ένα περαιτέρω βήμα όσον αφορά την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, πιθανότατα σε τομείς όπως η ενέργεια και η άμυνα. Ωστόσο, μένει να δούμε αν τα κράτη μέλη δεν θα αφήσουν αυτή την ευκαιρία να χαθεί λόγω των δικών τους προτεραιοτήτων. Η διατήρηση της συνοχής που έχουν επιδείξει τα κράτη μέλη της ΕΕ από την έναρξη του πολέμου θα γίνει πιο δύσκολη με την πάροδο του χρόνου, ειδικά καθώς το άμεσο και έμμεσο κόστος του πολέμου θα προκύψει σταδιακά και ενδεχομένως θα αποτελέσει ζήτημα για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στα 27 κράτη μέλη.
