Ροή
Οι αποφάσεις της ΕΚΤ τον περασμένο Δεκέμβρη όσο αφορά τις αλλαγές στην νομισματική της πολιτική από το 2022, στο δια ταύτα ισοδυναμούν -εφόσον βέβαια υλοποιηθούν- την μεγαλύτερη μετακίνηση πόρων/κεφαλαίων στο εσωτερικό της Ευρωζώνης από... κυκλοφορίας ευρώ.
Συνολικά οι αποφάσεις αυτές αφορούν στην αντιστροφή της «κίνησης» 11 περίπου τρισ. ευρώ.
Και αν ο τρόπος που θα διαχειριστεί η ΕΚΤ την αναστροφή του τεράστιου αυτού ποσού μπορεί να προεξοφλήσει κανείς ότι θα είναι εξαιρετικά προσεκτικός, δεν μπορεί να πει κανείς το ίδιο και για το πως θα αντιδράσουν οι αγορές.
Όταν δηλαδή η βεβαιότητα για την υλοποίηση αυτής της κίνησης αρχίσει να προκαλεί την βίαιη και ανεξέλεγκτη τάση προεξόφλησή του από τις τυφλές δυνάμεις της χρηματαγοράς...
Το ποσό είναι ιστορικά πρωτοφανές σε «μέγεθος», αλλά και «ποιότητα».
Και αυτό γιατί αφορά:
- Κατά πρώτον 8,5 τρισ. ευρώ τα οποία έχουν χρηματοδοτήσει την αγορά κρατικού χρέους μέσω των δύο QE, ήτοι του APP που θα συνεχίσει να υπάρχει και του PEPP που θα «σταματήσει» από τον Μάρτιο, σε λιγότερο από 3 μήνες.
- Και κατά δεύτερον των 2,4 τρισ. ευρώ που έχουν μέχρι στιγμής χρηματοδοτήσει τους ισολογισμούς των ευρωπαϊκών τραπεζών μέσω των προγραμμάτων TLTROs, ήτοι των προγραμμάτων επιδοτούμενων από την ΕΚΤ δανείων προς τις τράπεζες. Στο σημείο αυτό να υπενθυμίσουμε ότι η πλειονότητα των ευρωπαϊκών τραπεζών μέσω της απορρόφησης των δανείων αυτών επιδοτείται με 0,5% από την ΕΚΤ καθώς τα δάνεια αυτά δίνονται με αρνητικό επιτόκιο 1% και μπορούν να κατατίθενται στην ΕΚΤ με αρνητικό επιτόκιο 0,5%.
Με άλλα λόγια από τις 31 Μαρτίου με την εκκίνηση του πρώτου βήματος των αλλαγών της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ – την διακοπή της επέκτασης του PEPP - αρχίζει η απόσυρση αυτού του τεράστιου όγκου κεφαλαίων με πρώτη φάση την διακοπή της επιθετικής αύξησής του, δεύτερη φάση το «πάγωμα» του και τρίτη φάση την απόσυρσή του με σταδιακή απόσυρση των κεφαλαίων και αύξηση επιτοκίων.
Η τρίτη φάση είναι αυτή που ήδη ξεκινάει η Fed σύμφωνα με τις εξαγγελίες της τον ερχόμενο Μάρτιο με την μείωση του Ισολογισμού της και την αύξηση των επιτοκίων.
Με άλλα λόγια η ΕΚΤ ακολουθεί την Fed αλλά με διαφορά δύο «φάσεων» προκειμένου να ελεγχθεί – κατά το δυνατόν η αντίδραση των αγορών.
Είναι προφανές οτι στην πραγματικότητα οι «κινήσεις» αυτές δεν αφορούν μόνο τα 11 τρισ. ευρώ της ΕΚΤ αλλά και την κατά 10 – 15 φορές, σύμφωνα με τις πλέον συντηρητικές εκτιμήσεις, μόχλευσή τους...
Πέραν όμως της αντίδρασης των αγορών, η οποία δεν μπορεί να αξιολογηθεί ακόμα όσο αφορά τις συνέπειές της στις χρηματαγορές, είναι προφανές ότι η γενίκευση της αντίληψης ότι οι κεντρικές τράπεζες δρομολογούν αυτή την αντίστροφη «κίνηση» της νομισματικής πολιτικής, θα προκαλέσει βίαιες αλλαγές στην τιμολόγηση του κινδύνου του χρέους κρατικού και ιδιωτικού.
Το πόσο «βίαιη» πρόκειται να είναι θα εξαρτηθεί από το πόσο γρήγορα θα «τρέξουν» οι τρεις φάσεις προσαρμογής της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ και μάλιστα σε ένα περιβάλλον που αυτό θα έχει αρχίσει να δείχνει τα δόντια του στις ΗΠΑ λόγω της ταχύτερης «κίνησης» της Fed.
Μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα – κάνοντας αφαίρεση κάθε άλλου παράγοντα που μπορεί να αναδυθεί στο μεταξύ, γεωπολιτικού, πολιτικού, νομισματικών ρυθμίσεων, κλπ- ότι η διαφορά φάσης προσαρμογής μεταξύ Fed και ΕΚΤ θα αποτυπωθεί σε μία τάση διολίσθησης της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου.
Κάτι που με την σειρά του θα επιδράσει πάνω στο περιβάλλον που την δημιουργούν...
Σε κάθε περίπτωση είναι φανερό ότι οι «αλλαγές» που αποφασίστηκαν τον Δεκέμβρη από την Fed και την ΕΚΤ δρομολογούν σεισμικές δονήσεις οι οποίες θα «κοστίσουν» σε κρατικές οικονομίες, επιχειρήσεις και ιδιώτες τόσο περισσότερο όσο μεγαλύτερο και ευαίσθητο είναι το χρέος τους σε αυτή την διελκυστίνδα μεταξύ Κεντρικών Τραπεζών και αγορών.
Το 2022 και ειδικά την ερχόμενη άνοιξη θα δοθεί το σήμα αυτής της μετωπικής αναμέτρησης.
Είναι πολύ πιθανό ότι στην φάση αυτή θα αναδειχθεί για πρώτη φορά τόσο ξεκάθαρα, η σημασία και πολύτιμος ρόλος του αποθεματικού των 30 - 32 δισ. ευρώ από την Συμφωνία αναδιάρθρωσης του χρέους, του Ιούνη του 2018 για το ελληνικό δημόσιο.
