Ροή
Με μοχλό στήριξης σημαντικές επενδύσεις από το Σχέδιο Ανάκαμψης αλλά και από τα 2 ΕΣΠΑ, αλλά και με την προσδοκία μεγαλύτερης κατά 20% επαναφοράς του τζίρου του τουρισμού στα προ πανδημίας επίπεδα, το τελικό σχέδιο Προϋπολογισμού για το 2022 που κατατίθεται σήμερα στη Βουλή στοχεύει σε ρυθμό ανάπτυξης περί το 4,5% τον επόμενο χρόνο, σε μείωση του χρέους κάτω από το όριο του 200% του ΑΕΠ και σε δραστική συρρίκνωση του πρωτογενούς ελλείμματος (με στόχο το 2023 να γίνει ξανά πλεονασματικός).
Η παράταση της πανδημίας, αλλά και το νέο μεγάλο μέτωπο της ενεργειακής κρίσης μοιραία επηρεάζουν το μείγμα πολιτικής. Οδηγώντας την κυβέρνηση σε μία λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην λήψη των αναγκαίων μέτρων στήριξης και στην σταδιακή «αποσωληνωση» της αγοράς και της κοινωνίας. Ακολουθώντας τις επιταγές της Ε.Ε. και παρακολουθώντας τα όρια των δημοσιονομικών αντοχών.
Η ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών έχει καταστήσει σαφές ότι στο νέο Προϋπολογισμό δεν θα περιλαμβάνονται πρόσθετες παρεμβάσεις, πέραν αυτών που έχουν ήδη ανακοινωθεί. Ωστόσο, με βάση τα νεότερα δεδομένα όπως αυτά θα προκύψουν την επόμενη εβδομάδα από τις «οδηγίες» που θα κοινοποιήσουν οι Βρυξέλλες, από την εξέλιξη των «μετώπων», από τα στοιχεία εκτέλεσης του τρέχοντος Προϋπολογισμού για το μήνα Νοέμβριο και από τις ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ για το ΑΕΠ Γ τριμήνου (στις 6/12), η κυβέρνηση θα υπολογίσει τον τελικό δημοσιονομικό χώρο που θα υπάρχει φέτος. Θα εξετάσει δηλαδή πρόσθετες παρεμβάσεις στήριξης τον Δεκέμβριο, με προτεραιότητα την ενεργειακή κρίση, αλλά και επιπλέον μέτρα με εφαρμογή το 2022, έχοντας πλέον ως όχημα και την παράταση του προσωρινού Πλαισίου Κρατικών Ενισχύσεων που ανακοινώθηκε χθες.
Ήδη για το 2022 έχει ανακοινωθεί η επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο αξίας 50 εκατομμυρίων ευρώ. Επίσης, στην αρχή του επόμενου έτους αναμένεται να ανακοινωθούν και οι τελικές αποφάσεις για το νέο ΕΝΦΙΑ με το Υπουργείο Οικονομικών να δεσμεύεται για ελαφρύνσεις στο μεγαλύτερο μέρος των ιδιοκτητών.
Τα ποσά
Η κυβέρνηση υπολογίζει ότι φέτος το ΑΕΠ θα κινηθεί σε ρυθμό κοντά στο 7%, ενώ το 2022 η άνοδος θα φτάσει το 4,5%. Η φετινή ώθηση δίδεται κυρίως από την επιστροφή του τουρισμού έως το 65% του τζίρου του 2019 που ανάγεται σε βασικό μοχλό ανάκαμψης, Σε συνδυασμό με 2ψήφια άνοδο των επενδύσεων και τα μέτρα στήριξης που παρείχαν ασπίδα στα εισοδήματα και στην απασχόληση.
Για το 2022, ο ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ κατά 4,5% περίπου συνδέεται με την επιπλέον άνοδο του τουρισμού έως το 85% του επιπέδου που είχε από πλευράς τζίρου το 2019. Αλλά το μεγάλο βάρος πλέον αναμένεται να το επωμισθεί το σχέδιο επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων του Ελλάδα 2.0 μαζί με τα κονδύλια του ΕΣΠΑ που ολοκληρώνεται και του νέου που ξεκινά (με δαπάνες μετά τον Ιούνιο του 2022). Η απόφαση των Βρυξελλών για χρονική μετακύλιση προς το 2022 της ουσιαστικής έναρξης των μεγάλων επενδυτικών της εργαλείων, είναι μία επιπλέον η ευκαιρία ώθησης των επενδύσεων. Ο προϋπολογισμός στοχεύει σε 2ψήφιο ποσοστό ανόδου των επενδύσεων, αλλά και σε άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης, ενώ - αντιθέτως - η σταδιακή απόσυρση των μέτρων στήριξης θα συνεπάγεται μείωση της κρατικής κατανάλωσης. Ο ρυθμός ανάπτυξης του 2022 στο φάσμα του 4,5% παραμένει πιο συγκρατημένος από τις προβλέψεις της Κομισιόν για ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ κατά 5,2% τον επόμενο χρόνο.
Το μεγάλο στοίχημα της Ελληνικής οικονομίας είναι, όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, η επιτυχία στην ενεργοποίηση των επενδύσεων, αλλά και των μεταρρυθμίσεων, όχι μόνο του Ελλάδα 2.0 αλλά και των άλλων υποχρεώσεων που έχει η Ελλάδα (ως προς την Ενισχυμένη Εποπτεία ή στο πλαίσιο των υπολοίπων παραμέτρων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου). Παράλληλα, εξηγούν, θα πρέπει να αποκρούσει ικανοποιητικά και ισόρροπα τις εξωγενείς κρίσεις που συνεχίζουν να μαίνονται, τόσο στο πεδίο της ενέργειας όσο και της πανδημίας.
Περιμένοντας τις αποφάσεις που θα ληφθούν εκτός συνόρων για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να έχει ήδη τοποθετηθεί για την Ελληνική θέση περί εξαίρεσης επενδυτικών δαπανών από τον υπολογισμό των δημοσιονομικών στόχων (σ.σ. ούτως ώστε να μπορέσει να αυξηθεί η δαπάνη για κρατικές επενδύσεις), αλλά και περί εξαίρεσης δαπανών για άμυνα ή για την προσφυγική κρίση.
Από όλα τα παραπάνω θα εξαρτηθεί και το πώς θα ξεδιπλωθεί τον επόμενο χρόνο, και κυρίως από το 2023, το υπόλοιπο πακέτο προεκλογικών δεσμεύσεων της κυβέρνησης για μόνιμες μειώσεις φόρων και εισφορών.
